Trong bối cảnh của cuộc sống thiếu lung tung nhưng thừa stress hiện nay, rõ ràng là số quý bà đau tim thấy rõ nhưng tìm hoài không ra nguyên nhân càng lúc càng đông! Ngặt nghèo cho bệnh nhân là bệnh khó chẩn đoán nếu thầy thuốc vì quá “mặn” máy siêu âm nên quên tâm tình của người bệnh. Nếu tưởng hễ bệnh tim phải có sứt mẻ sao đó ở van tim thì … lầm! Đừng quên vai trò chỉ đạo của bộ não! Dù là nguyên nhân nào cũng thế, rối loạn chức năng lúc ban đầu, như hồi hộp, hụt hơi …,nếu không được điều trị kịp thời, dễ phát triển thành bệnh thực thể như rối loạn nhịp tim, cao huyết áp, suy tim và thậm chí nhồi máu cơ tim do thuyên tắc mạch vành. Đừng quên, tỷ lệ tử vong của phụ nữ trên 50 tuổi vì nhồi máu cơ tim đã từ lâu “bình đẳng” với số nạn nhân nam giới! Ấy vậy nhưng nếu tưởng phái yếu lúc nào cũng cẩn thận hơn đàn ông thì lầm. Theo thống kê của các hãng bảo hiểm y tế ở Dresden, CHLB Đức, phụ nữ từ độ tuổi tiền mãn kinh lại là giới ít để ý đến bệnh tim, nếu so sánh với cánh đàn ông. Chuyện khó tin nhưng có thật. Bằng chứng là 80% quý ông trong số nạn nhân của bệnh nhồi máu cơ tim tuân thủ răm rắp lịch tái khám, trong khi số quý bà chịu khó trở lại phòng khám sau khi rời phòng cấp cứu vì cơn thuyên tắt mạnh vành không đến 60%!. Bên mình chắc càng ít hơn nữa vì đa số phụ nữ tất bật với chồng, con, cháu, chắt lại thêm khám bệnh ở xứ mình ở nhiều nơi chẳng khác nào tra tấn có lấy số thứ tự! Nhưng đó chưa hẳn là lý do tại sao tỷ lệ mắc bệnh và thậm chí tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim ở phụ nữ tuổi trung niên đang có khuynh hướng qua mặt nam giới. Nguyên nhân trên thực tế là vì:
- Dấu hiệu báo động của thiếu máu cơ tim ở phụ nữ rất mơ hồ. Ít khi là triệu chứng điển hình của cơn đau thắt ngực. Trái lại, thường khi là triệu chứng thông thường như như chóng mặt, mệt mỏi, nhức đầu ... nên dễ đánh lừa ngay cả thầy thuốc
- Không ít phụ nữ thường tự chọn chuyên khoa dựa theo triệu chứng và vì thế ít khi đến ngay thầy thuốc chuyên khoa tim mạch. Trái lại, nạn nhân, từa tựa như lúc mua sắm, thường lòng vòng nhiều nơi khiến bệnh dễ trở nặng.
- Nhiều bà, nhiều cô xem thường huyết áp thấp mà không ngờ là hơn phân nửa số trường hợp nhồi máu cơ tim gắn liền mật thiết với tình trạng huyết áp là đà ngọn cỏ. Tệ hơn nữa là tỷ lệ tử vong ở số đối tượng có huyết áp thấp thậm chí cao hơn nhóm cũng bị bệnh mạch vành nhưng với huyết áp bình thường.
- Đa số phụ nữ, có lẽ vì bản tính can đảm hơn giới được tiếng mày râu, nên có khuynh hướng lưỡng lự quá lâu trước khi quyết định gọi xe cấp cứu. Hậu quả là bệnh nhân đến bệnh viện quá trễ!
- Không dưới 60% phụ nữ trong độ tuổi trung niên sẵn sàng đo loãng xương nhiều lần nhưng lại ngại đo điện tim để tầm soát bệnh mạch vành.
- Hơn 50% trường hợp tử vong là người béo phì từ lâu nhưng không giảm cân mặc dầu đã thử nhiều cách kiêng cữ nhưng lại thiếu vận động để đốt cho hết lượng mỡ thừa.
Bàn về bệnh tim cho dù có nói đi nói lại nhiều lần vẫn chưa đủ. Bằng chứng là bệnh tim vẫn trước sau đứng đầu trên bảng tử vong, mặc dầu kỹ thuật chẩn đoán và phương tiện điều trị được cải thiện không ngừng. Đáng nói là, cũng theo kết quả nghiên cứu ở CHLB Đức, tỷ lệ thiếu máu cơ tim ở phụ nữ mãn kinh giảm thấy rõ nếu được điều chỉnh tình trạng dao động rồi đi lần đến thiếu hụt nội tiết tố estrogen và progesterone bằng hoạt chất sinh học trong cây thuốc thuộc nhóm “trời thương trời tặng đàn bà”. Nhồi máu cơ tim không hề là chuyện trời kêu ai nấy dạ. Bệnh cũng không hề đánh lén bất ngờ. Nạn nhân, trong đại đa số trường hợp, đúng ra đã có thể phòng ngừa nếu trước đó đừng quá thờ ơ với sức khoẻ. Kẹt chính ở chỗ đó.
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
