Đây là một trong những kết quả nghiên cứu của dự án “Giảm thiểu nguy cơ bệnh tật và cải thiện an toàn thực phẩm trong chuỗi giá trị chăn nuôi lợn quy mô nông hộ tại Việt Nam”, gọi tắt là PigRISK được ông Fred Unger - Điều phối viên dự án PigRISK chia sẻ trong chuyến tham quan mô hình chăn nuôi thịt lợn sạch của chuỗi thực phẩm sạch Bác Tôm tại nông trại Sơn Phú, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
Ông Fred Unger cho biết thêm, các nông hộ nhỏ đã thực hiện một số chiến lược giúp giảm thiểu nguy cơ mất an toàn thực phẩm một cách có hiệu quả, ví dụ như việc giết mổ được thực hiện vào sáng sớm và bày bán trong ngày và việc áp dụng các thực hành vệ sinh tốt trong chuỗi nhằm giảm các nguy cơ lây nhiễm vi sinh.
Trưởng Đại diện Viện nghiên cứu chăn nuôi Quốc tế (ILRI) vùng Đông Nam Á, ông Nguyễn Việt Hùng cho biết thêm, dự án PigRISK vừa kết thúc đã chỉ ra các điểm cần được can thiệp để cải thiện chuỗi sản xuất thịt lợn sạch tại Việt Nam ở quy mô nông hộ. Dự án cũng tạo động lực cho các tác nhân của chuỗi để họ thực hành tốt hơn ở tất cả các công đoạn, tạo động lực trong việc sản xuất thực phẩm sạch, an toàn.
“Việc thực hành tốt trong mọi công đoạn là khó thực hiện. Tuy nhiên chuỗi Thực phẩm ngắn như Bác Tôm, qua khảo sát chúng tôi thấy đã có những nỗ lực kết nối các khâu của chuỗi để đảm bảo thực phấm an toàn. Việc này đang được cộng đồng đánh giá cao bởi Bác Tôm đã cam kết và làm tốt từ khâu chăn nuôi cho đến khâu chế biến” – ông Hùng đánh giá.
Từ phải qua: Ông Nguyễn Việt Hùng - Trưởng Đại diện Viện nghiên cứu chăn nuôi Quốc tế (ILRI) vùng Đông Nam Á, bà Nguyễn Lệ Thanh - Quản lý văn phòng Viện ILRI, ông Fred Unger - Điều phối viên dự án PigRISK và ông Trần Mạnh Chiến - Giám đốc chuỗi cửa hàng thực phẩm an toàn Bác Tôm trong chuyến tham quan mô hình chăn nuôi thịt lợn sạch của chuỗi thực phẩm sạch Bác Tôm tại nông trại Sơn Phú, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
Cũng theo ông Hùng, một trong những việc chuỗi thực phẩm sạch Bác Tôm đã làm tốt là thực hiện tốt việc truyền thông các sản phẩm và quy trình sản xuất, chế biến cho người tiêu dùng, từ đó tạo được niềm tin của họ với sản phẩm của Bác Tôm. Tuy nhiên việc này cần được nhân rộng hơn nữa để người tiêu dùng hiểu và sẵn sàng chi trả giá cao hơn cho những sản phẩm được sản xuất, chế biến, vận chuyển một cách an toàn hơn.
Ông Hùng cũng cho biết trong dự án nghiên cứu mới SafePORK (Tiếp cận dựa vào thị trường nhằm cải thiện mức độ an toàn của thịt lợn ở Việt Nam giai đoạn 2018 -2021), sẽ tiến hành đánh giá các sáng kiến an toàn thực phẩm được lựa chọn thông qua sử dụng bộ công cụ đánh giá nguy cơ, xem xét các yếu tố giới và kinh tế giúp thúc đẩy các thay đổi về văn hoá, hành vi và tập huấn xây dựng năng lực dựa trên nhu cầu cho các bên liên quan. Một điểm mới của dự án SafePORK là việc tiếp cận khu vực tư nhân bao gồm các hệ thống cung ứng thực phẩm mới nổi như chuỗi cửa hàng thực phẩm Bác Tôm, và các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp tại tỉnh Bắc Ninh.
Được biết, mô hình chăn nuôi thịt lợn sạch của Bác Tôm tại Nông trại Sơn Phú được cho ăn giun quế từ nhỏ. Để có được một con lợn quế xuất chuồng phải trải qua công đoạn nuôi giun rất cầu kì. Sau đó, giun quế được nghiền nát và trộn với cám ngô, bã bia, rau,.. rồi đem nấu lên làm thức ăn cho lợn. Bản thân giun quế rất giàu đạm lại có hàm lượng protein cao nên khi lợn ăn vào thịt lợn sẽ có vị ngọt và thơm đặc biệt. Nhiều người ngần ngại vì sợ không đảm bảo vệ sinh, song những hộ gia đình chăn luôi lợn bằng giun quế đã mang mẫu thịt đến viện kiểm nghiệm kiểm tra và nhận được kết quả thịt đảm bảo sạch, các chỉ tiêu đều an toàn.
Thịt lợn sạch của Bác Tôm tại Nông trại Sơn Phú được cho ăn giun quế từ nhỏ
Ngoài cung cấp thịt lợn sạch, hệ thống cửa hàng Bác Tôm còn cung cấp cho người dân các loại rau hữu cơ, rau an toàn, thịt cá dân dã, hải sản, trái cây trong nước và trái cây nhập khẩu. Tất cả những mặt hàng Bác Tôm cung cấp đều được bảo đảm là sản phẩm an toàn, chất lượng, sản xuất theo đúng quy trình có sự giám sát chặt chẽ và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Ông Dương Minh Khôi - Phòng Quản lý và Giám sát chất lượng đầu ra chuỗi thực phẩm sạch Bác Tôm, cho biết: “Để đảm bảo cho việc cung cấp các sản phẩm chất lượng đến tay người tiêu dùng, Bác Tôm còn thành lập Ban Quản lý chất lượng là những kỹ sư nông nghiệp có kinh nghiệm trong ngành thường xuyên kiểm tra đột xuất và định kỳ đối với tất cả các dòng sản phẩm. Bộ phận tiếp nhận sản phẩm đều kiểm tra hàng hóa trước khi phân phối trên toàn hệ thống. Bác Tôm tuyệt đối không đưa sản phẩm không đạt chất lượng đến tay người tiêu dùng...”.
Không chỉ bán hàng, Bác Tôm còn trực tiếp tham gia tư vấn và hỗ trợ bà con nông dân về kiến thức canh tác và kiến thức về sản xuất nông nghiệp sạch. Hệ thống cửa hàng Bác Tôm đã được chứng nhận bởi những đơn vị uy tín trong lĩnh vực thực phẩm an toàn như VietGap, PGS… Được biết, Giám đốc chuỗi cửa hàng thực phẩm an toàn Bác Tôm là ông Trần Mạnh Chiến, vốn là một thạc sĩ về quản lý ngành hàng nông nghiệp ở Đại học Larenstein (Hà Lan), cũng là một kĩ sư về công trình và công nghiệp nông thôn từng học tại Đại học Nông nghiệp 1 Hà Nội.
Ông Chiến cũng tham gia vào rất nhiều dự án, chương trình lớn do Nhà nước và các tổ chức phi chính phủ tổ chức về sản xuất nông nghiệp như là thành viên ban điều phối dự án nông nghiệp hữu cơ, thực hiện nghiên cứu và đưa nông sản vùng cao đến thị trường đô thị nhằm mục tiêu xóa đói giảm nghèo…
Dự án PigRISK và SafePORK được tài trợ bởi Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia (ACIAR), và các đối tác thực hiện bao gồm Trung tâm Nghiên cứu Y tế Công cộng và Hệ sinh thái (CENPHER) thuộc Trường Đại học Y tế Công cộng (HUPH), Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) và Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI).
Mục tiêu chung của dự án là nhằm cải thiện sinh kế của người dân nghèo ở khu vực nông thôn và thành thị tại Việt Nam thông qua các cơ hội cải thiện và tăng thu nhập từ chuỗi giá trị chăn nuôi lợn nhờ giảm thiểu rủi ro liên quan tới các bệnh lây nhiễm qua thịt lợn.
