Từ tháng 6/2012, nhóm cổ đông Phạm Công Danh đã thâu tóm 84,92% cổ phần của ngân hàng TrustBank để tái cấu trúc, đổi tên VNCB. Nhưng chỉ 2 năm tái cấu trúc, sức khoẻ của VNCB càng đi xuống thảm hại, đến khi tháng 7/2014 đã bị âm vốn chủ sở hữu tới 18.469 tỷ đồng. Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, cho thấy quá trình nhóm cổ đông tập đoàn Thiên Thanh tham gia tái cơ cấu TrustBank, đổi thành VNCB và hàng loạt phi vụ cho vay khống, rút tiền, huy động vốn "đi đêm" với khách hàng để chống đỡ thanh khoản cho VNCB. Ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam (VNCB) tiền thân là ngân hàng Đại Tín (Trust Bank), được Chính phủ chấp thuận phương án tái cơ cấu và Ngân hàng Nhà nước chấp thuận phương án nhân sự vào tháng 5/2013, cho phép Tập đoàn Thiên Thanh cùng một số cổ đông tham gia góp vốn và tái cấu trúc Trust Bank. Nhưng từ trước đó, tháng 6/2012, Phạm Công Danh đã mua lại 84,92% cổ phần và nắm quyền kiểm soát Trust Bank. Tại thời điểm Phạm Công Danh tiếp nhận ngân hàng, VNCB có vốn chủ sở hữu là âm gần 2.855 tỷ đồng. Nhưng sau 2 năm được nhóm Danh điều hành thì VNCB càng bị âm vốn nặng hơn, âm đến 18.469 tỷ đồng, tổng nợ phải trả là gần 38.256 tỷ đồng tính đến tháng 7/2014.
Theo cáo trạng của VKSND tối cao, VNCB sa sút, thua lỗ nặng là do hàng loạt vi phạm của Phạm Công Danh và các đồng phạm trong hoạt động điều hành. Cụ thể, việc cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng của Phạm Công Danh khi lập hồ sơ khống để thực hiện đề án nâng cấp hệ thống Corebanking để rút 63,2 tỷ đồng VNCB; ký các hợp đồng khống để thuê mặt bằng tại đường Tô Hiến Thành và Sư Vạn Hạnh, sau đó lấy 581 tỷ đồng từ VNCB để trả cho các hợp đồng khống này trả lãi cho các công ty thuộc Tập đoàn Thiên Thanh và một số khoản nợ khác. Phạm Công Danh chỉ đạo Phan Thành Mai (nguyên Tổng giám đốc VNCB), Mai Hữu Khương (nguyên giám đốc VNCB Chi nhánh Sài Gòn), Hoàng Đình Quyết (nguyên phó giám đốc phụ trách VNCB Chi nhánh Sài Gòn) lập hồ sơ phát hành 2.500 trái phiếu Tập đoàn Thiên Thanh và bán 900 trái phiếu Tập đoàn này cho 3 công ty Thạch Hà, An Lộc và Công ty Minh Quang trị giá 900 tỷ đồng từ nguồn tiền của Ngân hàng VNCB rồi chuyển tiền cho Danh sử dụng. Đáng nói, cựu chủ tịch VNCB còn rút 5.490 tỷ đồng từ tiền gửi của khách hàng vào VNCB mà không có chữ ký của khách hàng là bà Trần Ngọc Bích. Nhóm cổ đông lớn Phạm Công Danh và đồng phạm còn bị truy tố vì hành vi Vi phạm về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Cụ thể, Phạm Công Danh đã ký các hợp đồng mua bán nguyên vật liệu khống với bà N.T.N.L, nâng khống giá trị các lô đất tại Đà Nẵng làm tài sản đảm bảo để vay VNCB 5.000 tỷ đồng, rút tiền mặt 4.700 tỷ đồng để trả nợ cho nhiều nhóm khác nhau... gây thiệt hại cho VNCB là 2.095 tỷ đồng. Số tiền rút ra được dùng để trả nợ, chi tiêu không rõ mục đích. Tại cơ quan điều tra, bị cáo Danh khai nhận do nhu cầu về thanh khoản của VNCB rất căng thẳng, để đảm bảo khả năng thanh toán nên đã họp bàn với các thành viên Mai, Khương, Viễn... để thực hiện các biện pháp trên, rút tiền ra sử dụng. Với những sai phạm nghiêm trọng trên, các bị cáo đã gây thiệt hại cho VNCB đến thời điểm khởi tố vụ án hơn 9.000 tỷ đồng. Chưa kể còn nhiều sai phạm khác được tách riêng sang vụ án khác, tiếp tục điều tra.
Hải Hà (tổng hợp)
