Cơ quan quản lý tài khóa cho rằng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ trong giai đoạn 2022-2024 lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng là một trong những rủi ro đối với sự phát triển của thị trường này.
Năm 2022, Bộ Tài chính cho biết khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn sẽ vào khoảng 144.500 tỷ đồng. Trong đó, trái phiếu bất động sản đáo hạn chiếm 43,2%, tương đương 62.470 tỷ đồng. Khối lượng trái phiếu do các tổ chức tín dụng phát hành đến kỳ đáo hạn dự kiến đạt khoảng 29.160 tỷ, tương đương 20,2% tổng khối lượng đáo hạn trong năm nay.
Theo cơ quan quản lý, khối lượng trái phiếu đến hạn trả nợ này sẽ tiếp tục tăng trong các năm tiếp theo, tiềm ẩn nhiều rủi ro về dòng tiền trả nợ cho các doanh nghiệp.
Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ năm 2023 được ước tính vào khoảng 271.400 tỷ đồng và 329.500 tỷ đồng vào năm 2024.
Như vậy, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ trong giai đoạn 2022 -2024 lên tới 745.400 tỷ đồng. Trong đó, khối lượng trái phiếu bất động sản đến hạn là 207.800 tỷ chiêm 27,9% và trái phiếu của các tổ chức tín dụng đến hạn là 207.500 tỷ đồng chiếm 27,8% tổng khối lượng trái phiếu đến hạn.
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, ngoại trừ các trái phiếu bị hủy trong vụ Tập đoàn Tân Hoàng Minh, báo cáo của các tổ chức phát hành tại Sở giao dịch Chứng khoán cho thấy các doanh nghiệp vẫn đang thanh toán đầy đủ gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.
Tuy nhiên, khối lượng phát hành tăng nhanh trong thời gian gần đây cũng tiềm ẩn những rủi ro, đặc biệt là trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản và tổ chức tín dụng.
Nhất là với những trường hợp các doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh sẽ ảnh hưởng đến khả năng thanh toán đủ gốc, lãi trái phiếu đến hạn. Bộ Tài chính cũng cho rằng, bên cạnh rủi ro từ khối lượng trái phiếu đến hạn lớn, thị trường trái phiếu còn tồn tại một số rủi ro đến từ chính các nhà đầu tư.
Cụ thể, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua và giao dịch trái phiếu phát hành riêng lẻ, nhưng hiện nay đã có hiện tượng nhà đầu tư cá nhân cố tình vi phạm quy định để đầu tư vào thị trường này. Việc này có cả sự tiếp tay của các tổ chức phân phối trái phiếu, tổ chức tư vấn là công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại.
Bộ Tài chính cho rằng, các vi phạm này không chỉ gây rủi ro cho nhà đầu tư, mà còn tạo ra rủi ro với thị trường khi doanh nghiệp lợi dụng tăng lãi suất phát hành để chào bán cho nhà đầu tư cá nhân. Khi tình hình sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, doanh nghiệp sẽ không trả được nợ và có thể tác động dây chuyền, gây bất ổn cho thị trường tài chính.
Bộ Tài chính cũng chỉ ra rủi ro xuất phát từ các doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung ứng dịch vụ, bao gồm các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại trong việc cố tình lách các quy định để phát hành, chào bán trái phiếu. Các hành vi này sẽ dẫn tới nguy cơ bất ổn trên thị trường trái phiếu khi có sự cố xảy ra.
