Trong dòng chảy của sự phát triển và hội nhập, mỗi tổ chức Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên luôn mang trong mình sứ mệnh tiên phong và khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Với tinh thần ấy, Phòng Quản lý thông tin khách hàng, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) gửi đến Giải Búa Liềm Vàng năm 2025 tác phẩm dự thi mang chủ đề: Cán bộ ngân hàng - Những chiến sỹ thầm lặng trên mặt trận bảo vệ an ninh tổ quốc trong thời kỳ mới.
Kỳ 2: Vietcombank – Cánh chim đầu đàn trong công tác bảo vệ dữ liệu khách hàng, chặn đứng hành vi phạm tội từ sớm từ xa
Trong kỷ nguyên số, dữ liệu đã trở thành nguồn lực chiến lược, còn bảo mật thông tin cùng an ninh mạng chính là những trụ cột bảo vệ chủ quyền quốc gia. Đảng ta khẳng định rõ trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”: “Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc”.
Tinh thần đó cũng được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong bài viết đăng trên Tạp chí Cộng sản (8/2024)1, với tiêu đề “Chuyển đổi số - động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”. Trong đó, Tổng Bí thư khẳng định: “Đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với bảo đảm an ninh, an toàn là tất yếu khách quan để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới.” Những định hướng này không chỉ mang ý nghĩa phát triển kinh tế – xã hội, mà còn là cơ sở chính trị quan trọng để gắn kết chặt chẽ giữa mục tiêu phát triển quốc gia với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền trong tình hình mới.
Xây dựng “thành lũy” dữ liệu - Giữ vững bảo mật thông tin khách hàng tại Vietcombank
Hưởng ứng tinh thần của Nghị quyết, Đảng bộ Vietcombank đã tiên phong đưa chủ trương của Đảng vào thực tiễn hoạt động ngân hàng, không chỉ trong phát triển dịch vụ tài chính hiện đại mà còn trong việc xây dựng những giải pháp bảo mật, xác thực và bảo vệ an ninh thông tin. Đây không chỉ là nền tảng quan trọng để ngân hàng nâng cao năng lực quản trị rủi ro, mà còn góp phần xây dựng cơ chế phòng thủ vững chắc trước các nguy cơ tội phạm công nghệ cao, tạo nên một vành đai an ninh mềm cho hệ thống tài chính – ngân hàng quốc gia.
Trên tinh thần đó, ngày 01/07/2024, Vietcombank trở thành ngân hàng đầu tiên tiên phong triển khai dịch vụ xác thực điện tử do Bộ Công an cung cấp, kết nối VCB Digibank với VNeID, góp phần ngăn chặn tài khoản giả mạo và bảo đảm tuyệt đối an toàn dữ liệu khách hàng. Tính tới hết tháng 09/2025, Vietcombank đã thực hiện sinh trắc học thành công cho trên 14 triệu khách hàng cá nhân, giúp làm sạch hầu hết cơ sở dữ liệu khách hàng tại ngân hàng, hạn chế tối đa tình trạng tài khoản giả mạo, cho thuê tài khoản.
Nhận thức được tầm quan trọng của thông tin khách hàng, Vietcombank đã thành lập và đưa vào hoạt động Phòng Quản lý Thông tin Khách hàng từ ngày 20/01/2025. Đây là đơn vị chịu trách nhiệm đầu mối về quản lý thông tin khách hàng, tham mưu cho Ban lãnh đạo trong việc xây dựng quy trình, văn bản hướng dẫn, tư vấn và thực hiện quản lý thông tin khách hàng; quản lý công tác nhận biết khách hàng và thực hiện sàng lọc khách hàng theo quy định của Pháp luật, quy định của Vietcombank từng thời kỳ; cập nhật danh sách truy nã Bộ công an và cung cấp thông tin khách hàng tại Vietcombank thuộc danh sách truy nã cho Cơ quan cảnh sát điều tra - Bộ công an nhằm tạo nguồn dữ liệu chất lượng để bắt giữ các đối tượng hiệu quả. Việc hình thành phòng chuyên trách này giúp Vietcombank chuẩn hóa quy trình quản lý dữ liệu, phát hiện sớm rủi ro và tạo nền tảng để ngân hàng tiên phong trong việc đáp ứng các quy định pháp lý mới về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Trên phương diện chính sách, ngày 25/2/2025, Vietcombank cùng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tham gia góp ý Dự thảo Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân với Bộ Công an -khẳng định tinh thần trách nhiệm cao của ngân hàng trong việc kiến tạo hành lang pháp lý vững chắc cho toàn ngành. Tiếp đó, ngày 31/7/2025, Vietcombank tổ chức Hội thảo về Quản trị dữ liệu và Bảo vệ dữ liệu cá nhân theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối từ Trụ sở chính đến các chi nhánh toàn hệ thống. Sự kiện không chỉ cập nhật xu hướng mới về quản trị dữ liệu mà còn lan tỏa thông điệp về tầm quan trọng của bảo mật thông tin đến từng cán bộ nhân viên Vietcombank.
Không chỉ dừng lại ở chính sách, Vietcombank còn quyết liệt hiện thực hóa chiến lược chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết 57 bằng việc thành lập Khối Dữ liệu. Tại lễ công bố ngày 09/07/2025, Chủ tịch HĐQT Vietcombank nhấn mạnh: “Dữ liệu là tài nguyên mới, và Vietcombank phải là đơn vị tiên phong khai thác hiệu quả nguồn lực này để phục vụ phát triển kinh doanh bền vững”.
Vietcombank - Chủ động chặn đứng các hành vi, thủ đoạn của các đối tượng tội phạm
Khi đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới cũng là thời điểm xuất hiện nhiều thách thức mới, nhất là trong công tác phòng, chống tội phạm. Hoạt động tội phạm ngày càng có kỹ thuật tinh vi, bao gồm việc sử dụng mã độc, mã hóa thông tin và thay đổi vị trí truy cập, bên cạnh tội phạm truyền thống thì tội phạm trực tuyến, tội phạm ẩn danh xuất hiện ngày càng nhiều, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý… Theo Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước có hơn 5.000 vụ lừa đảo qua mạng được báo cáo, với 80-90% sử dụng công nghệ cao. Tổng thiệt hại ước tính mỗi năm lên đến hơn 1.000 tỷ đồng. Tính từ năm 2021 đến nay, trung bình mỗi năm trên cả nước xảy ra hơn 40.000 vụ phạm tội về trật tự xã hội. Đáng chú ý, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra hơn 6.000 vụ/năm, diễn ra phổ biến tại các thành phố lớn. Đây là loại tội phạm có diễn biến phức tạp nhất hiện nay, xuất hiện ngày càng nhiều chiêu thức, thủ đoạn tinh vi, khó lường, nhất là việc đối tượng thực hiện hành vi phạm tội đã lợi dụng triệt để khoa học kỹ thuật, công nghệ vào quá trình thực hiện phạm tội, đặc biệt, hầu hết các hành vi đều liên quan đến môi trường mạng…
Bên cạnh đó, Việt Nam đang phát triển với trình độ dân trí không đồng đều, đặc biệt là sự hiểu biết về công nghệ, một bộ phận không nhỏ người dân không có thói quen và hiểu biết về bảo mật thông tin cá nhân trong quá trình sử dụng mạng internet, tài khoản ngân hàng, địa chỉ email, nhưng lại có niềm tin vào các thông tin giả mạo tinh vi, vì vậy dễ trở thành nạn nhân của tội phạm công nghệ cao như lừa đảo, tấn công mạng…
Với mục tiêu góp phần xây dựng môi trường giao dịch số an toàn, từ ngày 30/06/2025, Vietcombank triển khai thử nghiệm tính năng tự động cảnh báo tài khoản nhận tiền có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo cho các giao dịch chuyển tiền nhanh Napas24/7 trên VCB Digibank. Cụ thể, khi khách hàng thực hiện giao dịch chuyển tiền trên VCB Digibank, hệ thống sẽ tự động nhận diện và cảnh báo cho khách hàng nếu số tài khoản của người nhận tiền có các dấu hiệu sau:
Thông tin người nhận không trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư;
Tài khoản người nhận thuộc danh sách cảnh báo của cơ quan thẩm quyền;
Tài khoản người nhận thuộc danh sách nghi ngờ rủi ro (giao dịch lớn bất thường, nhận tiền từ nhiều tài khoản…).
Thông qua hệ thống cảnh báo tự động, Vietcombank trở thành một trong những ngân hàng tiên phong trong việc cảnh báo cho khách hàng thông tin về mức độ an toàn của tài khoản thụ hưởng, từ đó giúp khách hàng đưa ra được quyết định chính xác, giảm thiểu thiệt hại của các vụ lừa đảo công nghệ cao cả về số lượt và quy mô một lượt lừa đảo, phát huy đúng tinh thần phòng ngừa tội phạm từ sớm, từ xa của Đảng.
Chủ động ứng dụng khoa học công nghệ, góp phần thực hiện chủ trương của Đảng về bảo đảm an ninh, trật tự xã hội tại Vietcombank.
Thực hiện đường lối của Đảng về đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, xây dựng nền kinh tế số gắn với bảo đảm an ninh, an toàn xã hội, Vietcombank xác định đầu tư cho khoa học – công nghệ là một trong những trụ cột chiến lược đóng vai trò then chốt trong nâng cao năng lực quản trị rủi ro, phòng chống tội phạm trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.
Thực tiễn cho thấy, việc sàng lọc, tra cứu khách hàng thủ công qua các danh sách cảnh báo, danh sách đen của Bộ Công an và danh sách truy nã tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể dẫn đến bỏ sót, lọt đối tượng nếu cán bộ chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về trình độ nghiệp vụ, kỹ năng và ý thức trách nhiệm. Trước yêu cầu cấp thiết đó, Năm 2024, Vietcombank đã tiên phong triển khai dự án Phòng chống rửa tiền OFSAA – một giải pháp công nghệ tiên tiến, tự động hóa toàn bộ quy trình sàng lọc, tra cứu khách hàng mới và khách hàng hiện hữu trên các danh sách cảnh báo của cơ quan chức năng. Dự án dự kiến sẽ chính thức áp dụng trên toàn hệ thống Vietcombank kể từ năm 2026, giúp giảm tải đáng kể công tác tra cứu thủ công các danh sách tại đơn vị tuyến phòng thủ thứ nhất.
Việc chủ động ứng dụng công nghệ hiện đại không chỉ nâng cao hiệu quả phát hiện, ngăn chặn tội phạm tài chính, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị cao và tinh thần trách nhiệm của một ngân hàng thương mại chủ lực của Nhà nước, tích cực tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị về bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đúng theo định hướng, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước trong giai đoạn đẩy mạnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Tất cả những nỗ lực kể trên khẳng định: Vietcombank không chỉ tiên phong trong công tác bảo vệ dữ liệu khách hàng mà còn là huyết mạch của nền kinh tế, “lá chắn mềm” bảo vệ dòng chảy tài chính quốc gia, góp phần giữ vững chủ quyền trên không gian số và củng cố niềm tin của nhân dân với hệ thống ngân hàng trong thời kỳ hội nhập sâu rộng.
Hồ Thị Hương Trà, Trưởng phòng TSC Phòng Quản lý thông tin khách hàng
Vũ Thùy Dương, Phó Trưởng phòng TSC Phòng Quản lý thông tin khách hàng
Vũ Thị Trà My, cán bộ TSC Phòng Quản lý thông tin khách hàng
Lê Thị Thu Huệ, cán bộ TSC, Phòng Quản lý thông tin khách hàng
Đặng Thị Thanh Xuân, cán bộ TSC, Phòng Quản lý thông tin khách hàng