Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) là một trong những hiệp định thương mại tự do quan trọng nhất mà Việt Nam đạt được với Mỹ và các nước thành viên trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên, những chính sách đưa ra trong quá trình vận động tranh cử của vị Tổng thống mới đắc cử Donald Trump cũng khiến tương lai của TPP được đặt lên bàn cân và tính toán cụ thể.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã chia sẻ với phóng viên một số quan điểm liên quan đến TPP và những chính sách của Việt Nam trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và xuất khẩu.
- Thưa Bộ trưởng, ông có thể đưa ra đánh giá về ảnh hưởng đối với ngành công thương sau sự kiện ông Donald Trump được bầu làm Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ?
Việc này chưa thể đánh giá được, bởi đây là sự kiện lớn của toàn thế giới. Ông Donald Trump vừa trúng cử và cũng chưa nhậm chức nên cần có thời gian, bây giờ đưa ra đánh giá gì cũng còn quá sớm.
- Xuất khẩu liệu có ảnh hưởng không thưa Bộ trưởng?
Tất nhiên, điều này có thể khá phức tạp, nó không giống như dự đoán và bản thân Tổng thống mới của Hoa Kỳ khả năng sẽ có những động thái ảnh hưởng đến tâm lý cũng như ảnh hưởng trực tiếp trong dòng chảy của thương mại thế giới.
Thế nhưng chúng ta cũng phải đợi xem bởi vì từ những thông tin và quan điểm trong lúc vận động tranh cử cho đến khi thực thi thành một chính sách trong một chính thể mới thì cần có thời gian và chúng ta phải đợi.
Chúng ta có quan điểm và chính sách rất nhất quán trong việc hội nhập sâu rộng với thế giới và TPP cũng là một hướng đi đó. Với việc xây dựng và tham gia TPP, chúng ta cũng đi theo trào lưu dòng chảy chung của thương mại thế giới.
Còn các thay đổi hoặc bất kỳ một điều gì xảy ra thì chúng ta vẫn còn có thời gian để dự đoán và xây dựng các phương án, nhưng tất cả điều đó còn phụ thuộc vào các chính sách đối ngoại được công bố chính xác.
- Các doanh nghiệp dệt may, thủy sản sẽ có những ảnh hưởng nhất định, vậy doanh nghiệp trong lĩnh vực này cần chuẩn bị những gì thưa Bộ trưởng?
Quan điểm của Việt Nam trong việc phát triển thương mại với quốc tế là chúng ta đều định hướng theo hướng phát triển đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ thương mại và TPP cũng chỉ là một trong những Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia.
Bên cạnh TPP, chúng ta cũng có nhiều hiệp định thương mại tự do khác đã và đang ký kết, đồng thời TPP có tầm vóc rất lớn không chỉ với các thành viên tham gia mà nó còn ảnh hưởng rất mạnh đến thương mại thế giới. Tuy nhiên, như tôi đã nói vẫn còn quá sớm để đưa ra đoán định nào liên quan đến TPP thời gian tới.
Cho dù vậy, trong trường hợp nào chúng ta cũng luôn luôn sẵn sàng bởi vì hội nhập của chúng ta không chỉ phụ thuộc vào TPP, mà hội nhập là yêu cầu và động lực để chúng ta phát triển trong tương lai, do vậy quan điểm của chúng tôi là xu thế mở cửa và hội nhập của Việt Nam sẽ tiếp tục được khẳng định.
- Vừa rồi Việt Nam đã ký được nhiều hiệp định FTA với EU, Hàn Quốc, trong bối cảnh TPP chưa thông qua thì chúng ta đã tính toán tới việc chuyển hướng sang những thị trường xuất khẩu tiềm năng khác?
Như tôi đã khẳng định, xu thế mở rộng và tăng cường quan hệ của Việt Nam thông qua hội nhập đặc biệt là mở cửa đã được khẳng định. Các FTA mà Việt Nam đã ký với Chilê, Hàn Quốc hay với liên minh thuế quan... cũng đều nằm chung trong tổng thể chiến lược hội nhập của Việt Nam.
Vì vậy, có thể nói các FTA thế hệ mới này đều tạo thành những viên gạch để tạo ra một nền tảng trong chính sách hội nhập của Việt Nam, nếu có TPP thì Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thị trường, ngược lại nếu không có TPP thì các doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải đối mặt với cạnh tranh trong khuôn khổ hội nhập thế giới.
Tôi cho rằng, chúng ta phải hướng tới nâng cao cạnh tranh của nền kinh tế, sản phẩm, khi đó sẽ có điều kiện cạnh tranh một cách bình đẳng, sòng phẳng, tranh thủ cơ hội của thị trường.
Nếu TPP tiếp tục triển khai một cách thuận lợi thì chắc chắn cơ hội cho nền kinh tế cũng như lợi thế cạnh tranh của Việt Nam, ví dụ các lĩnh vực dệt may, thủy sản, da giày... sẽ có những điều kiện thuận lợi, nhưng nếu không có TPP thì chúng ta vẫn có thị trường rất đa dạng trên thế giới và những ngành này của chúng ta cũng đang có sức cạnh tranh ngày càng khẳng định và có sự thâm nhập thị trường rất tốt.
Và vì vậy chúng ta có thể thấy rằng bên cạnh sự phức tạp của tình hình thế giới trong các vấn đề chính trị, đối ngoại thì chúng ta vẫn có niềm tin về năng lực cạnh tranh của nền kinh tế của chúng ta trong hội nhập.
- Sau kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ, Bộ trưởng đã có những chỉ đạo cụ thể gì?
Tất nhiên, việc này cũng nằm chung trong tổng thể các nhiệm vụ chung của các cơ quan quản lý nhà nước trong đó có Bộ Công Thương, bởi vì qua quan sát diễn biến tình hình thế giới cả về chính trị, đối ngoại, kinh tế, thương mại thì đây cũng là nhiệm vụ chung của các cơ quan quản lý nhà nước nhất là những đơn vị làm chức năng tham mưu, dự báo cho Chính phủ.
Chúng tôi đang theo dõi sát sao và sẽ sớm có những báo cáo sơ bộ để đánh giá cũng như kiến nghị Chính phủ những công việc cần được triển khai trong thời gian tới.
- Cá nhân Bộ trưởng, có cảm thấy lo ngại về xu hướng thương mại mới nếu TPP không được thực thi?
Có thể nói, chúng ta đang bơi ra biển lớn bằng chính sức vóc của chúng ta chứ chúng ta không đi nhờ ai cả, do vậy con thuyền của Việt Nam bắt buộc phải đương đầu với mọi sóng gió và mọi thử thách.
Chúng ta cũng tự phải khẳng định mình trong đại dương mênh mông đó, tuy nhiên dù có một cơn sóng gió to đến mấy nhưng chúng ta vượt được qua thì chúng ta sẽ tiếp tục bơi ra xa hơn nữa và vươn mạnh hơn nữa.
- Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng.
