Doanh nghiệp vẫn nặng gánh kiểm tra hàng hóa

Thủ tục kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu là tồn tại, vướng mắc nổi cộm nhất hiện nay, gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu...
Doanh nghiệp vẫn nặng gánh kiểm tra hàng hóa

Mỗi năm, doanh nghiệp phải gánh 1.600 - 1.700 tỷ đồng chi phí kiểm tra chuyên ngành. Ảnh: Tiên Giang

Nhiều đề xuất sửa đổi, bổ sung pháp luật chuyên ngành đã được đưa ra tại Hội thảo Rà soát pháp luật Việt Nam với các cam kết EVFTA về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. 

Thủ tục rườm ra, quản lý chồng chéo

Ông Phạm Thanh Bình, một chuyên gia về lĩnh vực hải quan, cho rằng, hiện còn rất nhiều bất cập trong quản lý và kiểm tra chuyên ngành. Danh mục hàng hóa thuộc diện điều chỉnh của nhiều luật chuyên ngành. Một mặt hàng như nồi cơm điện nhưng phải gánh trên mình sự điều chỉnh của 3 luật khác nhau.

“Theo tính toán của chúng tôi dựa trên số liệu thống kê của Chi cục Hải quan TP.HCM trong 6 tháng cuối năm 2015, quy ra một năm cho cả nước, chi phí kiểm tra chuyên ngành lên tới 1.600 - 1.700 tỷ đồng. Đó là chưa kể chi phí không chính thức mà doanh nghiệp phải bỏ ra. Trong khi đó, các lô hàng qua kiểm tra phát hiện không đạt chất lượng chưa tới 1%” - ông Bình cho biết.

So sánh pháp luật trong nước với những cam kết quốc tế tại các hiệp định thương mại tự do như TPP, EVFTA, ông Bình cho biết, theo kết quả rà soát của Trung tâm WTO, hiện có 6 nội dung chưa tương thích. Trong số đó, cái nổi bật nhất là chúng ta chưa áp dụng phương pháp quản lý hiện đại, tức là chưa áp dụng quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan. Những nội dung chưa tương thích khác như đơn giản hóa thủ tục; thủ tục thực hiện có hiệu quả...

“Thời gian kiểm tra chuyên ngành trung bình là 8,2 - 19,7 ngày. Thời gian như thế là rất dài. Đằng sau thời gian còn nói lên rất nhiều vấn đề về thủ tục chuyên ngành. Điều này không chỉ dẫn đến việc chậm trễ, kéo dài thời gian lưu kho, lưu bãi..., mà còn ảnh hưởng tới cơ hội kinh doanh, tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh quốc gia” - ông Bình nhấn mạnh. 

Cần tích hợp kiểm tra chuyên ngành

Các bộ ngành cần đẩy mạnh kiểm tra chuyên ngành trên cơ sở áp dụng công nghệ thông tin, từ thủ tục hải quan ngay từ khâu tiếp nhận hồ sơ, tiếp nhận xử lý thông tin kiểm tra chuyên ngành... tiến tới mạng thông tin một cửa quốc gia
Theo ông Phạm Thanh Bình, nếu xét về thời gian thông quan, ¾ thủ tục ảnh hưởng tới thời gian thông quan là nằm ở pháp luật chuyên ngành. Trên thực tế, thủ tục hải quan đã được rút ngắn đi rất nhiều so với trước đây nhờ áp dụng mô hình hải quan điện tử... Thế nhưng, thủ tục hải quan dù có nhanh đến mấy, mà thủ tục chuyên ngành khác không nhanh thì vấn đề thông quan vẫn không thể giải quyết được triệt để.
Ông Bình cho biết, hiện nay Việt Nam có chỉ số thông quan ở mức khá thấp, đứng thứ 93/118 quốc gia và vùng lãnh thổ, mặc dù tăng 15 bậc so với năm 2015. Để đạt được mục tiêu mà Nghị quyết 19 đặt ra (đứng thứ 50 về chỉ số thông quan), rất cần sự tập trung nỗ lực của các bộ ngành.

Về giải pháp, ông Bình đề xuất, cần chủ động công nhận chứng nhận chất lượng của nước ngoài. Các bộ quản lý chuyên ngành phối hợp rà soát, sửa đổi danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành theo hướng một mặt hàng chỉ chịu điều chỉnh bởi 1 luật, do một bộ quản lý, như vậy mới khắc phục được tình trạng chồng chéo về danh mục hàng hóa chịu sự quản lý chuyên ngành.

Ông Ngô Minh Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan của Tổng cục Hải quan đề xuất, nên chuyển sang kiểm tra sau thông quan để giảm áp lực thông quan. Các bộ ngành cần đẩy mạnh kiểm tra chuyên ngành trên cơ sở áp dụng công nghệ thông tin, từ thủ tục hải quan ngay từ khâu tiếp nhận hồ sơ, tiếp nhận xử lý thông tin kiểm tra chuyên ngành... tiến tới mạng thông tin một cửa quốc gia. Đồng quan điểm, ông Bình cho rằng, nếu áp dụng các phương pháp kiểm tra hiện đại, sẽ giảm được hầu hết lượng kiểm tra, giảm được 70 - 80% thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại.

Bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cũng lưu ý đối với những nội dung được cho là đã tương thích, nhưng cần tiếp tục nghiên cứu khoảng cách giữa quy định và việc thực thi để kịp thời có giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi.

Theo Bích Thủy/Đấu thầu

Có thể bạn quan tâm

Giá gạo xuất khẩu giảm không ảnh hưởng đến tâm lý và hoạt động của thương nhân trong nước

Thương nhân gạo vững tin giữa “bão” giá xuất khẩu

Thị trường gạo thế giới đang chứng kiến một biến động đáng kể, nhu cầu nhập khẩu gạo, đặc biệt từ các thị trường lớn có dấu hiệu chững lại. Điều này đã tác động trực tiếp đến giá gạo xuất khẩu của Việt Nam…

Amazon đang thực hiện biện pháp "đối đầu" với các sàn thương mại điện tử giá rẻ

Amazon tung chiêu cạnh tranh với Shein và Temu

Trong bối cảnh các sàn thương mại điện tử giá rẻ có nguồn gốc từ Trung Quốc đang xâm lấn thị trường nhiều nước trên thế giới, “ông lớn” bán lẻ của Mỹ đã có kế hoạch cạnh tranh rất rõ ràng…

Giá xăng dầu bất ngờ quay đầu giảm

Giá xăng quay đầu giảm từ 15h hôm nay

Trong kỳ điều hành tuần này, giá xăng bất ngờ được điều chỉnh giảm sau một kỳ tăng nhẹ, giá bán lẻ xăng dầu mới được áp dụng từ 15h ngày 14/11…

Xuất khẩu rau quả năm 2024 được dự báo tăng trưởng mạnh

Xuất khẩu rau quả năm 2024 sẽ đạt 7 tỷ USD

Với những lợi thế sẵn có cùng sự hỗ trợ từ các chính sách mới, đặc biệt là hiệu quả từ các Nghị định thư đã ký kết, hoạt động xuất khẩu rau quả Việt Nam đang có những bước tiến vượt bậc…

Việt Nam đã vươn lên đứng thứ 5 thế giới về tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và các sản phẩm về gỗ

Kim ngạch xuất khẩu gỗ vượt 13 tỷ USD

Trong tháng 10/2024, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ và các sản phẩm từ gỗ của Việt Nam ước đạt 1,5 tỷ USD, tăng 20% so với tháng 9. Tính chung 10 tháng năm 2024, kim ngạch của ngành đã đạt 13,2 tỷ USD, tăng gần 21% so với cùng kỳ năm ngoái…

Giá vàng tiếp tục giảm sốc

Giá vàng tiếp tục giảm sốc

Sáng 11/11, giá vàng miếng SJC vừa mở cửa đã lao dốc, quay trở về ngưỡng 81 - 85 triệu đồng/lượng (mua-bán). Trong khi đó, giá thế giới tiếp đà trượt giảm…

Cây chè là 1 trong 6 cây công nghiệp chủ lực của ngành nông nghiệp

Đưa ngành chè thoát bẫy giá rẻ khi xuất khẩu

Việt Nam được biết đến là một trong những quốc gia sản xuất chè lớn nhất thế giới, với những vùng chè trứ danh và hương vị đặc trưng, nhưng một thực tế là giá trị của chè Việt Nam trên thị trường quốc tế vẫn đang ở mức thấp so với mặt bằng chung…