Dự án bị chủ đầu tư 'cắm' ngân hàng, người dân mất nhà?

Liên quan đến việc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) ra thông báo bán đấu giá toàn bộ khoản nợ của Công ty CP đầu tư Y tế Việt Nam và Công ty CP Đầu tư Xây dựng và Khai thác Công trình Giao thông 584 với tổng trị giá gần 1.100 tỉ đồng (gồm tiền vay và lãi phát sinh đến ngày 31/7/2017), luật sư Nguyễn Đức Chánh - Đoàn Luật sư TPHCM cho rằng, nếu BIDV bán đấu giá thành công, khách hàng sẽ không được ưu tiên xử lý vì BIDV có giao dịch bảo đảm đã đăng ký tại Cục đăng ký giao dịch bảo đảm của Bộ Tư pháp.

Luật sư Chánh nhận định, việc chủ đầu tư mang dự án đang cầm cố ở ngân hàng để bán là vi phạm pháp luật bởi đây là tài sản đã thế chấp, chủ đầu tư phải giải chấp mới được bán. Ngoài ra, nếu tài sản đã mang đi giao dịch hai lần là 'có dấu hiệu hành vi lừa đảo'.

Trường hợp khách hàng khởi kiện chủ đầu tư ra tòa và thắng kiện cũng chỉ được xem là cơ sở để xác định nghĩa vụ của nhau, không được xem giao dịch bảo đảm. Tuy nhiên, đối với khách hàng thắng kiện và có đơn yêu cầu thi hành án, sau khi đã xử lý cho các giao dịch bảo đảm, cơ quan thi hành án sẽ ngăn chặn để đảm bảo việc thi hành án.

'Trong lúc này khách hàng có thể khởi kiện cho chủ đầu tư đòi quyền lợi. Còn khách hàng nào không làm gì hết thì nguy cơ sẽ mất trắng, luật sư Chánh khuyến cáo.

Trước đó, Ngân hàng TMCP Hàng Hải (Maritime Bank) cũng ra thông báo thu giữ giữ tài sản thế chấp là khu biệt thự Phú Gia (Phú Mỹ Hưng) lô H21, 22, 27, 28 số 1 Hà Huy Tập, phường Tân Phong, quận 7.

Tương tự, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank chi nhánh Bình Chánh) cũng đã thông báo bán đấu giá quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất của Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Vạn Hưng Phát với khoản nợ lên 161,5 tỉ đồng (tính nợ gốc và lãi). Tài sản thế chấp của đơn vị này là dự án căn hộ tại số 339 đường Bông Sao (góc Tạ Quang Bửu) phường 5, quận 8.

Đầu năm qua, Công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản Agribank (Agribank AMC) thuộc Agribank rao bán cao ốc văn phòng V-Ikon tại số 129 A - 131 - 131 A - 133 - 135 A - 153/33 đường Điện Biên Phủ, phường 15, quận Bình Thạnh do Công ty TNHH Việt Thuận Thành làm chủ đầu tư. Cao ốc này được xây dựng trên khu đất rộng 1.106m2, gồm 4 tầng hầm, cao 26 tầng, có bãi đáp trực thăng.

Hiện cao ốc này hoàn thiện tới phần thô thì “phơi sương phơi nắng”. Agribank AMC nhiều lần thông báo đấu giá cao ốc nhưng chưa có chủ sở hữu. Giá tính từ tháng 9 được đưa ra đấu giá là 319,5 tỉ đồng.

Giữa năm 2016, cư dân sống ở chung cư The Harmona, số 33 Trương Công Định, phường 14, quận Tân Bình, TPHCM tá hỏa khi hay tin Ngân hàng BIDV, Chi nhánh Bắc Sài Gòn “siết” nợ dự án vì chủ đầu tư là Công ty CP Vật tư xuất nhập khẩu Tân Bình tự ý mang tài sản của họ để bảo lãnh cho Công ty Cổ phần Thanh Niên vay vốn. Công ty Thanh Niên không trả nên ngân hàng BIDV ra thông báo thu hồi tài sản của cư dân. Sự việc mới lắng xuống khi ông Châu Văn La – Chủ tịch UBND quận Tân Bình phản đối gay gắt và bảo vệ quyền lợi của cư dân.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) phân tích: “Hiện rất rủi ro là chủ đầu tư vừa được thế chấp quyền tài sản của dự án lại vừa được thế chấp dự án BĐS hình thành trong tương lai. Do đó, người tiêu dùng đang đứng trước rủi ro rất lớn, việc minh bạch thông tin dự án là rất cần thiết”.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, có hai loại thế chấp BĐS, một là thế chấp tài sản trực tiếp hình thành trong tương lai và thế chấp gián tiếp, có một bên thứ ba thế chấp để chủ đầu tư và bảo lãnh cho chủ đầu tư tại ngân hàng. Mối quan hệ của bên thứ ba với chủ đầu tư có thể có mối quan hệ thương mại nào đó. Hiện nay vẫn chưa phân biệt được hai loại thế chấp trực tiếp và gián tiếp và thiệt hại vẫn là người mua nhà.

Theo Đình Du / Tiền Phong