Giữa bối cảnh cuộc chiến thuế quan căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc khiến nhiều quốc gia cảm thấy lo ngại, Hiệp định EVFTA là minh chứng cho thấy Hà Nội đã sẵn sàng để đứng bật lên như một quốc gia được hưởng lợi lớn từ chính những biến động thương mại trên thế giới.
Trên thực tế, Liên minh châu Âu đã mô tả Hiệp định EVFTA với Việt Nam là một thoả thuận thương mại tự do tham vọng nhất từng được ký kết với một quốc gia đang phát triển. Theo dữ liệu từ Ủy ban châu Âu, Việt Nam hiện đang là đối tác thương mại lớn thứ 16 của EU, đối tác thương mại lớn thứ hai trong số các quốc gia Đông Nam Á. Năm 2018, Việt Nam đã xuất khẩu 42,5 tỷ USD hàng hoá và dịch vụ sang EU. Giá trị nhập khẩu từ khu vực đạt 13,8 tỷ USD theo những số liệu chính thức cho thấy. Chính phủ Việt Nam cho biết, Hiệp định EVFTA sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu từ châu Âu sang Việt Nam tăng 15,28% và từ Việt Nam sang châu Âu tang thêm 20% vào năm 2020.
Brian Harding, Phó Giám đốc tại Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và nghiên cứu quốc tế, cho biết trong một chia sẻ với phóng viên kinh tế thuộc CNBC: “Việt Nam hiện đang thực hiện những bước đi phi thường để có thể thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế bằng những kế hoạch cải cách trong nước và tích cực tìm kiếm thị trường mới”. Ông Harding nói thêm, Việt Nam hiện có được quyền “truy cập ưu đãi” tới EU, Canada, Mexico. Do đó ông hy vọng “xuất khẩu của Việt Nam tới các nền kinh tế lớn này sẽ còn tăng trưởng hơn nữa”.
"Người chiến thắng" giữa bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Nền kinh tế Việt Nam được đánh giá là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực và có được sự hỗ trợ chủ yếu từ nhu cầu nội địa mạnh mẽ và sản xuất theo định hướng xuất khẩu - dựa trên báo cáo của Ngân hàng Thế giới.
Hà Nội đứng đầu với tư cách được “hưởng lợi” nhiều nhất trong các cuộc chuyển hướng do căng thẳng thương mại giữa Washington và Bắc Kinh. Trong một báo cáo tháng 6 do Tập đoàn Nomura xuất bản, ngân hàng đầu tư Nhật Bản ước tính Việt Nam đã tăng 7,9% tổng sản phẩm quốc nội từ các doanh nghiệp tìm kiếm địa điểm thay thế trong thời điểm cuộc chiến thuế quan trên thế giới đang leo thang. Cụ thể, những sản phẩm gia tăng nhất bao gồm có linh kiện điện thoại, đồ nội thất, máy xử lý dữ liệu tự động... Tất cả những sản phẩm đó vốn là nhóm hàng hoá xuất khẩu truyền thống của Trung Quốc.
Trong một báo cáo của Dezan Shirra & Associate, Việt Nam được nhắc đến như quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ cuộc chiến thương mại và đang nổi bật lên như một nguồn cung thay thế được các công ty yêu thích.
Ông Brian Harding cũng đã nhắc đến vấn đề này trong một vài chia sẻ: “Trong số nhiều quốc gia Đông Nam Á đang cố gắng tận dụng lợi thế của mình trong cuộc chiến thương mại, thì rõ ràng Việt Nam chính là người chiến thắng.”
“Trong số nhiều quốc gia Đông Nam Á đang cố gắng tận dụng lợi thế của mình trong cuộc chiến thương mại thì rõ ràng, Việt Nam là "người chiến thắng".
Brian Harding
Những lợi ích chung
Thoả thuận thương mại mới giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu không chỉ báo hiệu cho một “chiến thắng” vững vàng cho các nhà xuất khẩu Việt Nam mà còn cho thấy châu Âu đang nghiêm túc trong việc đa dạng hoá các mối quan hệ thương mại.
Các cuộc đàm phán thương mại và đẩu tư song phương Việt Nam - EU được đưa ra từ năm 2012 và hoàn tất vào năm 2018. Cùng với thoả thuận gần đây của khối liên minh EU với Singapore, Hiệp định EVFTA được các quan chức châu Âu miêu tả là“bước đệm lớn hướng tới sự hợp tác giữa EU và Đông Nam Á”.
Nhìn vào một viễn cảnh lớn hơn, Đông Nam Á là đối tác thương mại lớn thứ ba của EU, sau Hoa Kỳ và Trung Quốc; do đó, bất kỳ sự tiến bộ thương mại nào trong khu vực đều mang ý nghĩa đối với khối Liên minh châu Âu.
Đại diện của Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam trao đổi với các phóng viên quốc tế của CNBC cho biết: “Đối với Việt Nam trong thời gian tới, tăng trưởng kinh tế sẽ có thể tăng ở mức 7 - 8%”. Hơn nữa, các thành viên của Eurocham Việt Nam tin rằng, hiệp định thương mại tự do sẽ có tác động tích cực vượt ra ngoài khía cạnh kinh tế.
Để kết thúc cho những bình luận của mình, ông Brian Harding, phó giám đốc tại Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và nghiên cứu quốc tế nhấn mạnh: “Chỉ cần Việt Nam có thể duy trì được vai trò là trung tâm sản xuất của Đông Nam Á có quyền ‘truy cập ưu đãi’ vào EU, thì Việt Nam chắc chắn sẽ thu hút được nhiều sự quan tâm hơn nữa từ các nhà đầu tư nước ngoài”.
>> Nhờ EVFTA, KNXK Việt Nam - Hà Lan có thể tăng thêm 15% vào 2030
