Trong báo cáo ngành ngân hàng mới công bố, các chuyên gia của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) dự báo bức tranh quý 4/2025 được dự báo tiếp tục khởi sắc.
Theo đơn vị này, lợi nhuận toàn ngành nhiều khả năng duy trì mức tăng trưởng cao nhờ tín dụng giữ đà mở rộng trên 18%, trong khi biên lãi ròng (NIM) được kỳ vọng cải thiện thêm khoảng 10 điểm cơ bản so với quý trước, sau nhiều quý liên tục thu hẹp.
VDSC nhìn nhận rằng áp lực thanh khoản và chi phí vốn tuy vẫn hiện hữu, nhưng không đủ để đảo ngược xu hướng hồi phục của NIM. Ở khía cạnh chất lượng tài sản, báo cáo cho biết tỷ lệ nợ xấu dự phóng có thể giảm nhẹ xuống 1,7%, so với mức 1,8% của quý trước. Dù vậy, chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng “nhiều khả năng sẽ được giữ ở quy mô tương đương quý trước”, VDSC đánh giá.
Tổng thể, tổ chức này dự phóng tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng trong danh mục theo dõi sẽ tăng khoảng 7% so với cùng kỳ, còn lợi nhuận trước thuế có thể tăng tới 15%.
TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG CẢ NĂM TRÊN 18%, NIM NGÂN HÀNG THÊM DƯ ĐỊA TĂNG
Theo VDSC, hệ thống ngân hàng đang bước vào giai đoạn cao điểm giải ngân khi tăng trưởng tín dụng toàn ngành đã chạm mốc khoảng 16% tính đến cuối tháng 11/2025 – mức cao nhất trong vòng một thập kỷ, tương đương mức tăng 2% so với quý trước.
Dù tín dụng đã tăng nhanh, VDSC cho biết Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa thực hiện điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại trong những tháng cao điểm cuối năm như thông lệ (thường diễn ra vào tháng 10–11 hằng năm), kể từ đợt nới room tín dụng hồi cuối tháng 7/2025.
Theo đánh giá của VDSC, động thái này phản ánh quan điểm điều hành thận trọng và chặt chẽ hơn của Ngân hàng Nhà nước nhằm giữ ổn định mặt bằng lãi suất trong bối cảnh thanh khoản hệ thống chịu nhiều sức ép. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng được cho là muốn giảm áp lực lên tỷ giá thông qua kiểm soát tín dụng và cung tiền – yếu tố đang trở nên nhạy cảm hơn trong giai đoạn cuối năm.
VDSC cho rằng có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ nới thêm room tín dụng sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 12, song nhóm phân tích vẫn thiên về kịch bản cơ quan điều hành giữ nguyên quan điểm thận trọng đến hết năm, tức là sẽ không mở thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng.
Trong bối cảnh đó, VDSC kỳ vọng các ngân hàng trong danh mục theo dõi sẽ tận dụng tối đa hạn mức tín dụng đã được điều chỉnh hồi giữa năm, qua đó đưa tăng trưởng tín dụng của nhóm này đạt khoảng 18,2% cho cả năm 2025.
Áp lực thanh khoản tăng mạnh vào thời điểm cuối năm đang đẩy mặt bằng lãi suất huy động đi lên khi các ngân hàng buộc phải hút thêm vốn. Ghi nhận của VDSC, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần đã bắt đầu điều chỉnh tăng lãi suất từ tháng 10 và bước vào nhịp tăng mạnh hơn trong tháng 11.
Ở chiều ngược lại, khối ngân hàng quốc doanh vẫn giữ nguyên lãi suất huy động, nhưng lại tăng cường các chương trình khuyến mãi như tặng quà cho người gửi tiền.
Tuy nhiên, VDSC cho rằng với nhu cầu thanh khoản gia tăng trong vài tuần gần đây - đặc biệt khi BIDV và Vietcombank đẩy mạnh giải ngân trong tháng 11 và chỉ còn khoảng 1% hạn mức tín dụng cả năm (trong khi VietinBank đã sử dụng gần hết từ cuối quý 3), nhóm ngân hàng quốc doanh nhiều khả năng cũng sẽ phải sớm điều chỉnh tăng lãi suất huy động.
Dù lãi suất đầu vào tăng, VDSC đánh giá khả năng biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng trong danh mục bị thu hẹp là khá thấp; thậm chí NIM còn có cơ hội cải thiện trong quý cuối năm bởi bốn lý do chính:
Thứ nhất, tất cả ngân hàng trong danh mục đều có mức độ nhạy cảm lãi suất dương giữa tài sản sinh lãi (cho vay khách hàng) và nguồn vốn huy động có kỳ hạn hoặc giấy tờ có giá trong các kỳ định giá lại dưới 1 tháng và từ 1–3 tháng. Điều này đồng nghĩa tài sản có chịu tác động mạnh hơn so với nguồn vốn khi lãi suất tăng, tạo ra hiệu ứng hỗ trợ NIM.
Thứ hai, nguồn cung tín dụng trở nên hạn chế khi nhiều ngân hàng đã sử dụng gần hết hoặc cạn hạn mức tăng trưởng tín dụng từ cuối quý 3/2025, trong khi Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa nới thêm room.
Thứ ba, các ngân hàng đã dừng chương trình tín dụng ưu đãi hoặc nâng lãi suất ưu đãi nhanh hơn tốc độ tăng lãi suất huy động, qua đó tận dụng sự khan hiếm tín dụng để gia tăng lợi suất tài sản.
Thứ tư, chất lượng tài sản cải thiện trong quý 4/2025 giúp giảm nguy cơ phải thoái lãi dự thu, từ đó tăng thu nhập lãi.
Ngoài ra, VDSC cho biết mức cải thiện NIM dự kiến sẽ rõ ràng hơn đối với những ngân hàng vẫn còn nhiều dư địa tăng trưởng tín dụng trong quý cuối năm, trái ngược với nhóm đã tăng mạnh và gần chạm trần hạn mức được giao.
ÁP LỰC NỢ XẤU GIẢM, BỘ ĐỆM DỰ PHÒNG VẪN ĐƯỢC GIA CỐ
Báo cáo cũng cho biết, các ngân hàng thương mại thường siết chặt kiểm soát nợ xấu trong quý cuối năm nhằm đảm bảo các chỉ số phản ánh chất lượng tài sản tại thời điểm 31/12 nằm trong vùng rủi ro thấp.
Việc duy trì điểm xếp hạng cao giúp các ngân hàng tăng khả năng được phân bổ hạn mức tăng trưởng tín dụng lớn hơn trong năm tiếp theo. Chính vì vậy, nợ xấu hình thành ròng thường có xu hướng giảm trong quý 4 hằng năm, trừ các giai đoạn xuất hiện cú sốc vĩ mô ngoài tầm kiểm soát, như năm 2022.
VDSC cho rằng xu hướng này, kết hợp với bối cảnh vĩ mô và môi trường pháp lý đang thuận lợi hơn, đặc biệt là các vướng mắc của những dự án bất động sản và năng lượng tái tạo dần được tháo gỡ sẽ giúp nợ xấu hình thành ròng trong quý 4/2025 tiếp tục giảm so với mức 28 nghìn tỷ đồng của quý 3. Nếu kịch bản này xảy ra, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành cuối năm có thể lùi về khoảng 1,8–1,9%, thấp hơn 10–20 điểm cơ bản so với mức 2,01% tại cuối quý 3.
Tuy nhiên, VDSC cũng ghi nhận rằng nhiều ngân hàng vẫn duy trì quan điểm thận trọng trong hoạt động trích lập dự phòng rủi ro tín dụng của mình để củng cố bộ đệm dự phòng vốn đã giảm liên tục trong vòng 3 năm qua, tăng khả năng phòng thủ cho danh mục tín dụng trước những diễn biến bất ngờ từ vĩ mô trong năm tới. Do đó, nhóm phân tích dự phóng chi phí dự phòng trong quý 4/2025 sẽ đi ngang so với quý trước, quanh mức 35 nghìn tỷ đồng.