Theo khảo sát của Thương Gia, mặt bằng lãi suất huy động tại các ngân hàng thương mại cổ phần đã bước vào giai đoạn tăng mạnh và đồng loạt nhất kể từ đầu năm.
Số lượng ngân hàng điều chỉnh lãi suất đã lên tới 18 đơn vị, tạo ra một cuộc đua rõ nét nhằm thu hút dòng tiền nhàn rỗi trong bối cảnh nhu cầu vốn cho vay tăng cao vào cuối năm.
CUỘC ĐUA TĂNG LÃI SUẤT HUY ĐỘNG NÓNG TRỞ LẠI
OCB là một trong những ngân hàng điều chỉnh sớm và mạnh nhất. Với biểu lãi suất mới áp dụng từ 19/11, ngân hàng này nâng từ 0,15–0,30 điểm % cho các kỳ hạn từ 1 tháng trở lên.
Đáng chú ý, lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng tại OCB đã tăng lên mức trần 4,75%/năm, đưa ngân hàng vào nhóm tiên phong chạm ngưỡng tối đa cho phép. Ở các kỳ hạn 1–5 tháng, biên độ tăng rõ rệt, như kỳ hạn 1 tháng lên tới 4,50%/năm, kỳ hạn 3 tháng lên 4,55%/năm.
VIB cũng nhanh chóng tham gia cuộc đua khi điều chỉnh tăng đồng loạt toàn bộ kỳ hạn từ 1 đến 36 tháng. Điểm nhấn là nhóm kỳ hạn 3–5 tháng tăng mạnh 0,75%/năm, đưa lãi suất lên mức trần 4,75%/năm. Không chỉ kỳ hạn ngắn, kỳ hạn dài từ 12 đến 36 tháng cũng tăng lên 5,5–5,6%/năm, cho thấy ngân hàng muốn mở rộng nguồn vốn ổn định trung – dài hạn.
Nam A Bank gây chú ý với mức tăng mạnh nhất thị trường khi một số kỳ hạn được nâng tới 0,85 điểm %, đánh dấu lần tăng đầu tiên sau hơn 7 tháng đứng yên. Các kỳ hạn 1–5 tháng đều được đẩy lên mức trần 4,75%/năm.
Đặc biệt, kỳ hạn 6 tháng tăng lên 5,7%/năm, còn nhóm 12–36 tháng dao động 5,7–5,9%/năm, đưa Nam A Bank vào nhóm ngân hàng có lãi suất cao nhất thị trường hiện nay.
TPBank cũng điều chỉnh tăng ở các kỳ hạn chủ lực như 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 9 tháng, với biên độ từ 0,1–0,2 điểm %. Sau điều chỉnh, lãi suất kỳ hạn 6 tháng tại TPBank đạt 5,1%/năm, còn kỳ hạn 24–36 tháng chạm 5,9%/năm – mức cao nhất của ngân hàng.
LPBank và KienlongBank dù điều chỉnh với biên độ thấp hơn nhưng cũng góp phần vào làn sóng tăng lãi suất chung. LPBank tăng 0,2–0,3 điểm % ở kỳ hạn dưới 12 tháng và 0,1 điểm % ở kỳ hạn 18–60 tháng. KienlongBank sau gần 8 tháng giữ nguyên cũng nâng nhẹ 0,2 điểm % cho các kỳ hạn 1–4 tháng và 6–7 tháng, mặc dù có giảm nhẹ ở kỳ hạn 8–9 tháng.
Đáng chú ý, thị trường xuất hiện một loạt mức lãi suất “khủng” ở kỳ hạn 12–13 tháng, nhưng đi kèm là những điều kiện đặc biệt mà chỉ nhóm khách hàng có nguồn vốn rất lớn mới đáp ứng được.
PVcomBank đang dẫn đầu khi niêm yết mức 9%/năm cho kỳ hạn 12–13 tháng, áp dụng tại quầy. Tuy nhiên, mức lãi suất kỷ lục này chỉ dành cho khách hàng sở hữu khoản tiền gửi tối thiểu 2.000 tỷ đồng – một yêu cầu gần như dành riêng cho nhóm siêu VIP.
Đứng ở vị trí tiếp theo là HDBank, với lãi suất 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng. Điều kiện để được hưởng mức lãi suất này cũng không hề nhỏ: khoản gửi phải từ 500 tỷ đồng trở lên.
Tương tự, Vikki Bank đưa ra mức 7,5%/năm cho các khoản gửi từ 13 tháng trở lên, với yêu cầu số dư tối thiểu lên tới 999 tỷ đồng.
Nếu hạ xuống nhóm ngân hàng có điều kiện “dễ thở” hơn, nhiều nhà băng vẫn đang đẩy lãi suất dài hạn vượt mốc 6%/năm để hút dòng tiền. Chẳng hạn, ABBank vừa áp dụng mức 6,9%/năm cho kỳ hạn 6 và 12 tháng đối với khoản gửi từ 1 tỷ đồng. Với khoản gửi nhỏ hơn, lãi suất giảm nhẹ còn 6,8%/năm.
ACB cũng nâng lãi suất kỳ hạn 13 tháng lên 6%/năm, nhưng chỉ dành cho những khách hàng gửi từ 200 tỷ đồng. LPBank công bố mức 6,5%/năm đối với khoản gửi từ 300 tỷ đồng lĩnh lãi cuối kỳ; nếu chọn lĩnh lãi hàng tháng, mức lãi suất còn 6,3%/năm, và lĩnh đầu kỳ là 6,07%/năm.
Ở nhóm trung hạn và dài hạn, Bac A Bank đang trả 6,5%/năm cho kỳ hạn 18–36 tháng; 6,3%/năm cho kỳ hạn 13–15 tháng và 6,2%/năm tại kỳ hạn 12 tháng, áp dụng với khoản gửi từ 1 tỷ đồng.
Bên cạnh các mức niêm yết thông thường, nhiều ngân hàng còn tung ra gói tiết kiệm đặc biệt nhằm hút thêm dòng tiền. Viet A Bank, chẳng hạn, triển khai sản phẩm Tiết kiệm Đắc Tài với lãi suất 6–6,8%/năm, yêu cầu khách gửi tối thiểu 100 triệu đồng tại quầy và lĩnh lãi cuối kỳ.
Không chỉ tăng lãi suất cơ bản, một số ngân hàng – nhất là nhóm ngân hàng chuyển giao bắt buộc như GPBank, Vikki Bank và MBV – còn đẩy mạnh chương trình cộng thêm lãi suất, đưa tổng mức lãi suất thực nhận tiệm cận mốc 7%/năm.
Tại MBV, khách hàng có thể được cộng thêm đến 0,7%/năm, đưa lãi suất lên 6,7%/năm. GPBank thậm chí cộng thêm tới 0,8%/năm cho nhóm khách VIP.
Vikki Bank áp dụng chính sách cộng thêm 0,2%/năm trong tháng 11, riêng khách hàng thuộc lực lượng vũ trang được cộng thêm tối đa 0,4%/năm. Cùng thời gian này, BVBank tung ưu đãi cộng lãi suất đến 1,3%/năm cho khách gửi từ 14–24/11, đẩy mức lãi suất cao nhất lên tới 6,9%/năm.
Đáng chú ý, nhóm ngân hàng quốc doanh – gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank và Agribank – vẫn đứng ngoài làn sóng tăng lãi, tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thấp nhất thị trường với mức cao nhất chỉ 4,8%/năm.
LOẠT YẾU TỐ CHÂM NGÒI CUỘC ĐUA HÚT TIỀN
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, có hai nguyên nhân chính khiến mặt bằng lãi suất huy động tăng trở lại. Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng năm nay ở mức rất cao, có thể lên tới 18-20% cho cả năm theo dự báo của Ngân hàng Nhà nước. Vì vậy, các ngân hàng cần tăng huy động để đáp ứng nhu cầu mở rộng cho vay. Khi cần bổ sung nguồn vốn, các ngân hàng thường nâng lãi suất huy động để thu hút người gửi tiền.
Thứ hai, một số ngân hàng gặp vấn đề về chất lượng tài sản. Khi một phần vốn đã cho vay chuyển thành nợ xấu và bị đọng, không quay về đúng hạn, các ngân hàng buộc phải huy động vốn mới để đáp ứng nghĩa vụ chi trả nguồn vốn cũ. Đây cũng là yếu tố khiến lãi suất huy động tại một số nhà băng tăng lên, dù nguyên nhân này ít phổ biến hơn so với áp lực từ tăng trưởng tín dụng.
Mặt khác, ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc ngân hàng MB đã chỉ ra hai nguyên nhân cốt lõi tác động đến việc tăng lãi suất. Theo ông, yếu tố trực tiếp và rõ ràng nhất là áp lực lên tỷ giá đã chạm đến ngưỡng giới hạn cho phép của nhà điều hành. Mục tiêu tăng trưởng tỷ giá cho cả năm được đặt ra ở mức 3-5%, và hiện tại, không gian để sử dụng công cụ này gần như không còn.
"Trong bối cảnh tỷ giá chịu sức ép, việc lãi suất nhích lên là phù hợp với diễn biến thị trường. Động thái điều chỉnh này sẽ giúp giảm sức hấp dẫn của việc nắm giữ ngoại tệ, qua đó góp phần bảo vệ giá trị của đồng Việt Nam", lãnh đạo MB cho biết.
Ngoài yếu tố tỷ giá, chính sách tiền tệ của Mỹ cũng tác động đáng kể đến mặt bằng lãi suất tại Việt Nam. Hiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì chính sách thắt chặt với mức lãi suất USD quanh 3,75-4%. Mặt bằng cao này khiến dòng vốn quốc tế có xu hướng ưu tiên các thị trường có lợi suất hấp dẫn hơn, làm giảm khả năng thu hút vốn vào các nền kinh tế mới nổi.
Theo ông Phạm Như Ánh, khi dòng tiền toàn cầu chưa quay trở lại mạnh mẽ, dư địa giảm lãi suất trong nước sẽ bị thu hẹp, buộc chính sách điều hành của Việt Nam phải linh hoạt hơn để cân bằng giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng.
LÃI SUẤT CHO VAY CÓ THỂ TĂNG NHẸ
Về triển vọng mặt bằng lãi suất huy động từ nay đến cuối năm, phần lớn các chuyên gia cho rằng áp lực tăng lãi sẽ duy trì. Tại báo cáo mới công bố, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong phần còn lại của năm nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% mà Chính phủ đặt ra. Tuy nhiên, thanh khoản hệ thống đang bớt dồi dào khi tín dụng tăng nhanh hơn huy động, trong khi áp lực tỷ giá thỉnh thoảng gia tăng.
KBSV cho rằng lãi suất huy động có xu hướng tăng nhẹ, nhất là khi nhu cầu tín dụng thường bật mạnh vào quý 4. Dù vậy, mặt bằng này nhiều khả năng vẫn duy trì ở mức thấp, tương đương hoặc thậm chí thấp hơn thời kỳ Covid-19, phù hợp định hướng nới lỏng chính sách tiền tệ.
Theo dự báo, các ngân hàng thương mại cổ phần có thể nâng lãi suất huy động thêm 0,2-0,3%/năm với kỳ hạn 6-12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh sẽ giữ mức ổn định để đảm bảo vai trò dẫn dắt thị trường.
Lãi suất cho vay tại nhiều ngân hàng đã chững lại sau giai đoạn giảm mạnh từ đầu năm, góp phần hỗ trợ phục hồi kinh tế trong 3 quý đầu 2025, đặc biệt ở sản xuất, tiêu dùng và bất động sản. Tuy nhiên, mức lãi suất thấp hiện tại được cho là đã chạm đáy khi huy động bắt đầu tăng trở lại và biên lãi ròng (NIM) của nhiều ngân hàng bị thu hẹp, hạn chế khả năng tiếp tục giảm lãi vay.
Trong bối cảnh đó, KBSV dự báo lãi suất cho vay sẽ tăng nhẹ trong quý 4, nhưng mức tăng sẽ diễn ra thận trọng, không làm đảo ngược xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ.
Cùng quan điểm, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo lãi suất huy động có thể tăng trở lại tại một số ngân hàng thương mại cổ phần vào cuối năm nhằm đáp ứng nhu cầu vốn và kiểm soát rủi ro hệ thống, song vẫn được duy trì ở mặt bằng thấp theo định hướng hỗ trợ tăng trưởng.
Nguồn: VCBS
Đáng chú ý, đà tăng của lãi suất huy động dự báo kéo theo lãi suất cho vay nhích tăng nhẹ trở lại trong thời gian tới, khi biên lãi ròng (NIM) của hệ thống bị thu hẹp đáng kể, sau một thời gian điều chỉnh giảm theo chỉ đạo của Chính phủ.
Tuy nhiên, VCBS đánh giá mặt bằng lãi suất nhìn chung vẫn được kỳ vọng duy trì ở vùng thấp, chủ yếu nhằm cân bằng giữa mục tiêu duy trì NIM hợp lý và kiểm soát rủi ro hệ thống, đồng thời tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất - kinh doanh, đặc biệt các lĩnh vực ưu tiên, phù hợp với định hướng chính sách của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước.
