Mới đây, Công an thành phố Hà Nội đã ra cảnh báo về việc tội phạm sử dụng công nghệ cao lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang diễn biến phức tạp.
Theo đó, thủ đoạn của những đối tượng là tạo ra những ứng dụng có giao diện giống với ứng dụng cổng dịch vụ công. Sau đó, để tạo uy tín thực hiện hành vi lừa đảo, chúng giả danh là cán bộ công an phường/quận thông báo căn cước công dân chưa được đồng bộ dữ liệu đất đai thành công, chưa cập nhật thông tin thẻ bảo hiểm y tế, cập nhật thông tin bằng lái xe chưa thành công…
Đồng thời, hướng dẫn cập nhật qua mạng vì công an quận phải hoàn thành công việc ngay trong ngày, cập nhật trực tiếp trên ứng dụng được, cài phần mềm để lấy số thứ tự nhanh không phải chờ đợi…
Các đối tượng sẽ dẫn dắt người dân cài đặt ứng dụng giả mạo về điện thoại hoặc truy cập vào đường link cài đặt ứng dụng giả mạo gần giống với cổng dịch vụ công. Mã độc sẽ song song được tải về điện thoại, cho phép đối tượng truy cập vào thiết bị để hoạt động truy cập dữ liệu, chụp ảnh màn hình, đọc tin nhắn, đặc biệt là quyền trợ năng để chiếm quyền điều khiển điện thoại.
Sau khi chiếm được quyền điều khiển điện thoại, các đối tượng sẽ lấy cắp mật khẩu đăng nhập tài khoản ngân hàng và mã OTP giao dịch, thực hiện các lệnh chuyển tiền, chiếm đoạt tài sản. Tinh vi hơn, các đối tượng tội phạm thường nhằm vào những người cao tuổi, ít am hiểu về công nghệ để thực hiện hành vi lừa đảo.
Tính từ đầu tháng 1, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố Hà Nội đã tiếp nhận đơn trình báo của 6 bị hại với tổng số tiền bị chiếm đoạt gần 20,6 tỷ, bị hại bị chiếm đoạt nhiều nhất 15,3 tỷ đồng, ít nhất là 252 triệu đồng.
Anh V, trú tại Long Biên, Hà Nội sau khi truy cập đường dẫn do cán bộ công an phường giả mạo cung cấp, tải ứng dụng giả mạo dịch vụ công để bốc số thứ tự trước, không phải chờ khi lên quận làm thủ tục đã bị chiếm đoạt 1,3 tỷ đồng trong 3 giao dịch chuyển tiền.
Giống như anh V, chị A tại Hai Bà Trưng, Hà Nội được một người đàn ông gọi điện xưng là cán bộ công an quận Hai Bà Trưng yêu cầu 10h sáng lên công an quận cập nhật thông tin bằng lái xe. Do chị A bận nên được hướng dẫn cập nhật qua mạng. Sau khi tải ứng dụng dịch vụ công giả mạo do đối tượng cung cấp, đối tượng đã chiếm đoạt gần 1 tỷ đồng trong tài khoản ngân hàng của chị.
Để tránh trở thành nạn nhân của chiêu lừa đảo sử dụng ứng dụng dịch vụ công giả mạo, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác trước các cuộc gọi lạ, tin nhắn có liên quan tới cán bộ của các cơ quan chức năng. Không làm việc, không cung cấp thông tin cá nhân và cũng không làm theo các yêu cầu thông qua điện thoại, liên hệ với các cơ quan chức năng có thẩm quyền để xác minh về người gọi điện.
Bên cạnh đó, cảnh giác với những yêu cầu cài đặt phần mềm. Tuyệt đối không bấm vào các đường link nhận được qua tin nhắn, không cài đặt ứng dụng không rõ nguồn gốc qua link hoặc file Apk.
Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, người dùng cũng nên đọc kỹ thông tin, đừng vội đồng ý tất cả các điều khoản. Chỉ truy cập, tải và cài đặt ứng dụng chính thức thông qua Google Play và Apple Store, kiểm tra thông tin tác giả (nhà phát triển).
Ngoài ra, nên sử dụng những phương thức bảo vệ tài khoản sinh trắc học như vân tay, nhận diện khuôn mặt... để đăng nhập ứng dụng ngân hàng và các ứng dụng thanh toán khác. Không lưu thông tin bảo mật dịch vụ ngân hàng trên các phần mềm ứng dụng của điện thoại.
Ngày 5/1, tại lễ kỷ niệm 3 năm thành lập dự án chống lừa đảo do ông Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) cùng các cộng sự sáng lập, chuyên gia tại Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) và các chuyên gia an ninh mạng đã có nhiều thảo luận và cảnh báo đối với tình trạng lừa đảo qua mạng tại Việt Nam.
Theo ông Hiếu PC, khảo sát hơn 1.000 người dùng cho thấy tình trạng lừa đảo trên không gian mạng 2023 tại Việt Nam đang ở mức đáng báo động và rất phức tạp,
Tương tự, ông Võ Văn Khang, Phó Chủ tịch Chi hội phía Nam của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (Vnisa) lưu ý tội phạm mạng tại Việt Nam đang ngày càng phình to.
Hiện nay, lừa đảo được xem là một ngành công nghiệp bởi vì không còn đơn giản xuất phát từ một cá nhân hay nhóm nhỏ. Những đối tượng lừa đảo có các giáo trình, phương pháp tâm lý học, công cụ hiện đại để tiếp cận các nạn nhân.
Phó Chủ tịch Vnsia đánh giá, tỷ lệ người dùng Việt Nam sử dụng công nghệ luôn luôn đứng đầu trên thế giới. Tuy nhiên, mức độ hiểu biết về internet chỉ ở mức trung bình trên thế giới. Đó là điều kiện để các đối tượng xấu khai thác.
“Có gần 16 tỷ USD do người Việt Nam bị lừa đảo qua mạng trong tổng số 53 tỷ USD toàn cầu. Đó là con số rất lớn để thấy rằng Việt Nam là vùng trũng nhận thức thông tin và sử dụng mạng”, chiến lược gia và nhà truyền bá về Zero Trust Philip Hùng Cao chia sẻ thêm.
Trước đó, theo thống kê của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), nửa đầu năm 2023 lừa đảo qua mạng tại Việt Nam tăng gần 65% so với cùng kỳ năm 2022 và các hình thức, chiêu thức lừa đảo trong dịp cận Tết Nguyên đán có thể diễn biến phức tạp.
