Sau nhiều lần tạm hoãn, ngày 11/11 vừa qua, Toà án nhân dân (TAND) quận 7 (TP.HCM) tiếp tục xét xử sơ thẩm vụ án "Tranh chấp hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá" là khu đất dự án Khu dân cư Hoà Lân (Bình Dương) giữa nguyên đơn là Công ty TNHH sản xuất thương mại Thiên Phú (Công ty Thiên Phú), bị đơn là CTCP dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn cùng các đơn vị liên quan là Agribank Chợ Lớn, CTCP Đầu tư và Phát triển Kim Oanh TP.HCM (Công ty Kim Oanh)...
Mặc dù toà án đã bác bỏ yêu cầu huỷ kết quả đấu giá dự án, đồng thời huỷ biện pháp ngăn chặn nhưng vụ kiện kéo dài nhiều năm khiến nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ đều bức xúc. Để rộng đường dư luận, Tạp chí Thương Gia đã gặp gỡ và tìm hiểu thêm thông tin từ các bên liên quan.
Đấu giá 12 lần mới xong
Khu dân cư Hoà Lân (phường Thuận Giao, thị xã Thuận An, Bình Dương) rộng gần 50 ha là tài sản của Công ty Thiên Phú .Để thực hiện dự án, Thiên Phú đã vay vốn từ Agribank chi nhánh Chợ Lớn. Tính đến ngày 26/4/2013, Thiên Phú còn nợ Agribank chi nhánh Chợ Lớn số tiền hơn 1.117 tỷ đồng.
Do gặp khó khăn về tài chính nên ngày 17/4/2015, Công ty Thiên Phú đã ký biên bản thỏa thuận giao tài sản để Agribank chi nhánh Chợ Lớn xử lý thu hồi nợ. Ngày 17/6/2015, Agribank Chợ Lớn ký hợp đồng với Đấu giá Nam Sài Gòn để bán đấu giá toàn bộ quyền sử dụng đất thuộc dự án Khu dân cư Hòa Lân với giá khởi điểm 1.467,7 tỷ đồng.
Qua 11 phiên thông báo bán đấu giá, sau mỗi phiên không có khách hàng đăng ký tham gia đấu giá hoặc có khách hàng mua hồ sơ đấu giá nhưng sau đó không nộp tiền đặt cọc theo quy định dẫn tới không đủ điều kiện mở phiên bán đấu giá nên giá trị tài sản của dự án lần lượt được điều chỉnh giảm xuống từ 1.467,7 tỷ đồng xuống còn có 963 tỷ đồng.
Đến ngày 25/5/2017, Nam Sài Gòn đã đấu giá thành công tài sản đấu giá trên (phiên đấu giá lần thứ 12, giá khởi điểm là 963 tỷ đồng). Tại phiên đấu giá này, CTCP Xây dựng A Đông Hải (nay là Công ty Kim Oanh) đã trúng đấu giá với số tiền 1.353 tỷ đồng, cao hơn mức giá khởi điểm 390 tỷ đồng.
Ngày 1/7/2017 các bên có liên quan đã thực hiện ký Hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá số 01-10/2017/HĐMBTSĐG, Khoản 2, Điều 2 hợp đồng này quy định rõ: “Trong thời hạn 45 ngày làm việc kể từ ngày đấu giá thành, bên B (tức Xây dựng A Đông Hải) phải thanh toán toàn bộ số tiền trúng đấu giá tài sản là 1.353 tỷ đồng. Quá thời hạn trên bên B không chuyển đủ tiền trúng đấu giá… thì xem như vi phạm nghĩa vụ thanh toán và mất tiền đặt cọc là 96,3 tỷ đồng đã đặt trước”.
Nhiều diễn biến bất thường
Nhìn vào diễn biến trên có thể thấy, nếu công tác thanh toán thực hiện đúng theo quy trình đến khoảng giữa tháng 9/2017 là dự án Khu dân cư Hoà Lân đã có thể "yên bề gia thất". Tuy nhiên, đã có nhiều tình tiết bất ngờ mới xuất hiện khiến Thanh tra Bộ Tư pháp đã phải vào cuộc.
Theo phần tóm tắt nội dung vụ việc tại Kết luận Thanh tra năm 2018 của Bộ Tư Pháp, ngày 8/9/2017 giữa công ty đấu giá, Xây dựng A Đông Hải và Agribank Chợ Lớn đã ký Phụ lục hợp đồng mua bán tài sản đấu giá đấu giá 09/2017/PLHĐ với nội dung bên mua phải thanh toán số tiền mua và lãi phát sinh chậm nhất đến ngày 30/6/2018.
Nhìn vào mốc thời gian này có thể thấy, hạn 45 ngày gần kề nhưng có thể Xây dựng A Đông Hải có thể vẫn chưa sắp xếp được khoản tiền thanh toán và phụ lục hợp đồng này lập ra kéo dài thời gian thanh toán thêm gần 10 tháng.
Về tiến độ thanh toán tiền trúng đấu giá, bên mua cũng không có thông báo phương thức thanh toán (trả dần hoặc trả ngay) theo công văn 196/NHNoCL -TD ngày 28/4/2017 của Agribank Chợ Lớn nên được hiểu là thanh toán theo phương thức trả ngay (nội dung này cũng được Agribank Chợ Lớn khẳng định tại công văn gửi Bộ Tư Pháp).
Tuy nhiên, thực tế cho thấy bên mua không trả ngay mà trả dần theo 4 giai đoạn bao gồm: từ tháng 25/4/2017 đến 6/9/2017 thanh toán 341,3 tỷ đồng (đã bao gồm tiền cọc), từ 16/10/2017 đến 5/12/2017 thanh toán 160 tỷ, từ 30/12/2017 đến 27/4/2018 thanh toán 210 tỷ đồng, từ 4/7/2018 đến 27/7/2018 thanh toán 100 tỷ đồng.
Tổng số tiền thanh toán của 4 đợt là 847,8 tỷ đồng, số tiền còn phải thanh toán là 478,2 tỷ đồng (tính đến năm 2018).
Thanh tra Bộ Tư pháp cho biết đã nhận được nhiều đơn tố cáo của công dân cho rằng quy trình đấu giá có nhiều vi phạm, ưu ái bên mua, ảnh hưởng đến quyền của chủ sở hữu tài sản.
Liên quan đến vụ việc này, khi được hỏi, Luật sư Lê Vĩnh Thụy- Đoàn Luật sư Hà Nội nêu quan điểm: “Agribank chi nhánh Chợ Lớn là chủ tài sản và vì vậy có trách nhiệm rất lớn về việc để đơn vị trúng đấu giá thanh toán nhiều lần, không đúng quy chế.
"Động thái trên rõ ràng có dấu hiệu bất thường, không tuân thủ quy định, quy chế bán đấu giá tài sản đã ban hành, không tuân thủ hợp đồng mua bán tài sản đã ký kết. Việc chỉ cơ quan thanh tra vào cuộc và có kết luận là chưa đủ. Các nội dung như: thông đồng, móc ngoặc và các dấu hiệu hình sự khác thì phải cơ quan điều tra vào cuộc mới làm rõ được. Vì các nội dung ở góc độ thanh tra mang tính chất dân sự. Theo tôi việc có hay không việc vi phạm pháp luật hình sự trong vụ việc này là câu hỏi cần phải được làm rõ”, Luật sư Thuỵ nhận định.
