Theo số liệu mới nhất từ Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO), Việt Nam đã chính thức vượt qua Brazil để trở thành quốc gia xuất khẩu cà phê hòa tan lớn nhất thế giới trong tháng 8-2025. Cụ thể, Việt Nam xuất khẩu khoảng 310.000 bao, tương đương 18.600 tấn cà phê hòa tan, vượt nhẹ so với Brazil, quốc gia vốn giữ vị trí dẫn đầu nhiều năm qua.
Thành tích này đánh dấu bước ngoặt đáng chú ý của ngành cà phê Việt Nam, phản ánh nỗ lực chuyển dịch từ xuất khẩu nguyên liệu thô sang sản phẩm chế biến sâu có giá trị cao.
Việt Nam đang sở hữu tiềm năng lớn để bứt phá trong lĩnh vực sản xuất cà phê hòa tan phân khúc mang lại giá trị gia tăng cao và biên lợi nhuận hấp dẫn hơn nhiều so với xuất khẩu cà phê nhân thô. Với lợi thế là quốc gia dẫn đầu thế giới về sản lượng Robusta, nguyên liệu chính cho sản xuất cà phê hòa tan cùng hệ thống nhà máy chế biến hiện đại đang được mở rộng nhanh chóng, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để chuyển dịch chuỗi giá trị cà phê theo hướng chế biến sâu.
Nhiều doanh nghiệp trong nước như Vinacafe, Trung Nguyên, TNI King Coffee hay Nestlé Việt Nam đã đầu tư mạnh vào công nghệ sấy phun, chiết xuất và đóng gói, góp phần nâng cao giá trị xuất khẩu và hình ảnh thương hiệu cà phê Việt trên thị trường quốc tế. Sự chuyển dịch từ xuất khẩu nguyên liệu sang sản phẩm hoàn thiện không chỉ giúp tăng thu ngoại tệ mà còn khẳng định vị thế Việt Nam như một trung tâm sản xuất cà phê hòa tan của khu vực và thế giới.
Trong khi Brazil vẫn giữ ngôi vương về tổng sản lượng cà phê toàn cầu, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế vượt trội ở phân khúc Robusta, loại hạt chủ lực dùng cho sản xuất cà phê hòa tan. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), niên vụ 2025/2026, Việt Nam dự kiến đạt sản lượng khoảng 31 triệu bao (loại 60 kg), trong đó hơn 95% là Robusta, chiếm tới 40% thị phần thế giới và vượt xa Brazil về nguồn cung loại hạt này.
Nhờ đó, Việt Nam trở thành trung tâm cung ứng nguyên liệu quan trọng cho ngành cà phê hòa tan toàn cầu. Cùng với đà tăng giá xuất khẩu lên tới 5.720 USD/tấn mức cao nhất trong nhiều năm và kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt hơn 5,6 tỷ USD, ngành cà phê Việt Nam đang cho thấy sức bật mạnh mẽ cả về giá trị lẫn năng lực chế biến sâu.
Không chỉ tăng về sản lượng xuất khẩu, giá trị cà phê Việt Nam cũng tăng mạnh trong bối cảnh nguồn cung trên thị trường quốc tế khan hiếm. Giá bình quân cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 9/2025 đạt 5.700 USD/tấn, tăng 4,2% so với tháng trước và 2% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 9 tháng đầu năm, giá xuất khẩu bình quân đạt 5.655 USD/tấn, cao hơn 45,2% so với cùng kỳ năm trước – mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. Diễn biến này phản ánh rõ sức cạnh tranh ngày càng mạnh của cà phê Việt Nam giữa bối cảnh thị trường thế giới biến động.
Giá cà phê trong nước và quốc tế đều tăng do nguồn cung toàn cầu suy giảm, khi các quốc gia sản xuất chủ lực như Brazil và Indonesia chịu ảnh hưởng nặng nề từ thời tiết cực đoan, trong khi lực mua từ các quỹ đầu tư và chính sách thương mại thiếu ổn định khiến giá càng thêm căng thẳng. Trong bối cảnh đó, cà phê Robusta của Việt Nam trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều nhà nhập khẩu nhờ nguồn cung ổn định, giá cạnh tranh và chất lượng liên tục được cải thiện.
Trong 3 quý đầu năm 2025, Đức, Italia và Tây Ban Nha tiếp tục là ba thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam, với thị phần lần lượt 13,9%, 7,5% và 7,5%. Giá trị xuất khẩu sang Đức tăng 89,7%, sang Italia tăng 47,5% và sang Tây Ban Nha tăng 59,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong nhóm 15 thị trường lớn nhất, Mexico ghi nhận mức tăng ấn tượng nhất, gấp 73,9 lần, trong khi Philippines tăng nhẹ 6%.
Tuy nhiên, không phải thị trường nào cũng thuận lợi. Tại Nhật Bản, một trong những thị trường quan trọng của cà phê Việt Nam, thị phần đã giảm từ 30,34% xuống còn 26,99%, trong khi Brazil tăng lên 37,61%. Nguyên nhân chủ yếu do người tiêu dùng Nhật thắt chặt chi tiêu giữa bối cảnh đồng Yên mất giá và giá nhập khẩu tăng cao. Dẫu vậy, xu hướng ưa chuộng cà phê pha sẵn và cà phê cao cấp đang mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh chế biến sâu, khai thác phân khúc giá trị cao và gia tăng hiện diện tại những thị trường khó tính nhưng giàu tiềm năng như Nhật Bản.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2025/2026 sẽ tăng khoảng 7%, đạt 31 triệu bao, trong đó 24,6 triệu bao dành cho xuất khẩu. Với đà tăng trưởng hiện tại, tổng lượng xuất khẩu cà phê cả năm nay có thể đạt 1,6 triệu tấn, giữ vững vị thế trong nhóm nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới.
Với tốc độ tăng trưởng này, Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam dự kiến kim ngạch xuất khẩu cả năm 2025 có thể vượt 8 tỷ USD, cao hơn mục tiêu 7,5 tỷ USD mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề ra.