Ngày 11/3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bất ngờ chào bán tín phiếu trở lại sau 4 tháng tạm ngừng. Tín phiếu có kỳ hạn 28 ngày và được NHNN chào bán theo phương thức đấu thầu lãi suất, xét thầu đơn giá. NHNN chưa công bố kết quả chào thầu tín phiếu.
Đây là động thái đáng lưu ý trong bối cảnh tỷ giá và lợi suất đang tăng trở lại. Việc khởi động lại hoạt động chào bán tín phiếu cho thấy định hướng hút bớt thanh khoản hệ thống của Nhà điều hành và có chiều hướng làm tăng lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng. Điều này sẽ hỗ trợ sự ổn định của tỷ giá USD/VND đang chịu áp lực và đang tiệm cận mức đỉnh lịch sử.
Theo đó, trái với diễn biến hàng năm, tỷ giá USD tại các ngân hàng đã tăng mạnh ngay từ đầu năm nay. Ước tính, tỷ giá đã tăng khoảng 1,4% so với cuối năm 2023 và hiện chỉ còn cách đỉnh lịch sử khoảng 120 đồng.
Trong khi đó, thanh khoản hệ thống lại đang dồi dào. Lãi suất VND liên ngân hàng lại quay đầu giảm mạnh trong tuần qua. Theo dữ liệu mới nhất, chốt ngày 7/3, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính, chiếm khoảng 90 - 95% giá trị giao dịch) đã về mức 1,17%/năm, giảm mạnh tới gần 3 điểm % so với đỉnh hồi giữa tháng 2.
Dù diễn biến tỷ giá có phần khá giống với giai đoạn tháng 9/2023, tuy nhiên hầu hết các chuyên gia cho rằng đây không còn là thách thức lớn đối với Việt Nam như giai đoạn 2022 – 2023. Vấn đề tỷ giá lần này chỉ mang tính tạm thời và NHNN có đủ công cụ để nhanh chóng bình ổn tỷ giá.
Theo báo cáo từ KBSV, tỷ giá tăng nóng xuất phát từ các yếu tố như chỉ số USD Index (DXY) tiếp tục mạnh lên; áp lực từ chênh lệch lãi suất USD – VND vẫn hiện hữu và một lượng lớn ngoại tệ chảy ra khỏi hệ thống phục vụ hoạt động nhập khẩu hàng hoá, nguyên vật liệu của doanh nghiệp giai đoạn đầu năm. Trong khi đó, nguồn ngoại tệ thu về từ các doanh nghiệp xuất khẩu chưa ngay lập tức quay trở lại hệ thống.
Các chuyên gia KBSV cũng nhận thấy rủi ro lạm phát của Mỹ có thể tiếp tục làm DXY tăng cao, gây áp lực lên tỷ giá trong thời gian tới.
Ở chiều ngược lại, hoạt động xuất nhập khẩu và dòng vốn FDI tiếp tục tăng trưởng tích cực đang là yếu tố hỗ trợ tỷ giá. Vốn FDI đăng ký tính đến ngày 20/2 đạt 4,29 tỷ USD (tăng 38,6% so với cùng kỳ năm ngoái). Trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện hai tháng đầu năm ước đạt 2,8 tỷ USD (tăng 9,8% so với cùng kỳ) và là mức cao nhất trong 5 năm qua.
Nhóm phân tích của KBSV dự báo tỷ giá năm nay sẽ chỉ tăng 1,5%, đạt 24.600 USD/VND.
Tỷ giá sẽ được kiểm soát nhờ cán cân tổng thể dự báo tích cực hơn, trong bối cảnh áp lực từ chênh lệch lãi suất âm giữa USD và VND dù có giảm nhưng vẫn duy trì trong suốt cả năm.
Trong đó, xuất khẩu dự kiến phục hồi tích cực với mức tăng trưởng dự báo đạt 8% - 12% nhờ tiềm năng tăng trưởng tích cực xuất khẩu do tồn kho tại Mỹ và EU đã đến giai đoạn cạn kiệt sau giai đoạn nhập khẩu nhiều trước Covid-19 do lo ngại đứt gãy chuỗi cung ứng, nâng cấp quan hệ với Mỹ lên đối tác chiến lược toàn diện giúp gia tăng hơn nữa tiềm năng xuất khẩu và sức mua tiêu dùng cải thiện tương đối do lạm phát đã giảm trên toàn cầu.
Với triển vọng kinh tế nội địa sáng hơn và thị trường bất động sản phục hồi nhẹ, nhập khẩu theo đó cũng phục hồi. Xuất nhập khẩu dịch vụ giảm bớt thâm hụt do dư địa phục hồi của ngành du lịch, đặc biệt là với nhóm khách du lịch Trung Quốc Dòng vốn FDI, kiều hối tiếp tục ổn định và tăng trưởng .
Việc FED cắt giảm lãi suất trong năm sau, giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất âm giữa USD và VND, cùng triển vọng yếu đi của đồng USD, giúp giảm thiểu tâm lý găm giữ USD, đặc biệt từ các doanh nghiệp có doanh thu xuất khẩu, qua đó hỗ trợ lớn cho dòng ngoại tệ đến từ thương mại.
Dòng vốn FDI và kiều hối tăng trưởng ổn định sẽ thúc đẩy dòng vốn FDI tiếp tục chảy vào Việt Nam và là nguồn cung ngoại tệ ổn định cho năm 2024. Chênh lệch lãi suất USD/VND giảm giúp giảm bớt áp lực tỷ giá. Chênh lệch lãi suất trên thị trường giảm không những giảm tình trạng găm giữ đầu cơ của các doanh nghiệp mà còn giảm bớt áp lực của hệ thống ngân hàng.
