Tòa phúc thẩm cho rằng, số tiền 1.085 tỷ đồng là do Huỳnh Thị Huyền Như tham ô của VietinBank chứ không phải lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ảnh: T.Thạnh
Chiếm đoạt 1.085 tỷ đồng để trả nợ
Trước đó, tại phiên tòa phúc thẩm xét xử Huỳnh Thị Huyền Như vào năm 2015, Tòa án Phúc thẩm Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao tại TP.HCM (nay là TAND Cấp cao TP.HCM) đã hủy một phần bản án sơ thẩm, yêu cầu điều tra, xét xử lại.
Theo đó, bản án phúc thẩm nhận định có dấu hiệu tội tham ô tài sản trong việc Huỳnh Thị Huyền Như và các đồng phạm đoạt 1.085 tỷ đồng. Tòa phúc thẩm cho rằng số tiền 1.085 tỷ đồng là do Huỳnh Thị Huyền Như tham ô của Ngân hàng VietinBank chứ không phải lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, kết quả điều tra lại, Viện KSND Tối cao cho rằng không có căn cứ để thay đổi tội danh của Huỳnh Thị Huyền Như từ tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản sang tội tham ô tài sản.
Cụ thể, từ năm 2007, Huyền Như – cán bộ của Ngân hàng VietinBank đã vay của nhiều cá nhân, tổ chức, ngân hàng khoảng 200 tỷ đồng với lãi suất cao để đầu tư kinh doanh bất động sản. Đến năm 2010, do kinh doanh thua lỗ và phải trả lãi suất cao nên Huyền Như không có khả năng thanh toán. Khi này Huyền Như đã được bổ nhiệm làm Kiểm soát viên và sau đó là Quyền Trưởng phòng Phòng Giao dịch Điện Biên Phủ.
Huyền Như đã huy động tiền gửi cho VietinBank và gặp gỡ thỏa thuận với các đại diện của 5 công ty gồm: Công ty Hưng Yên, Công ty An Lộc, Tổng công ty Bảo hiểm Toàn cầu, Công ty Chứng khoán Saigonbank-Berjaya (SBBS), Công ty Chứng khoán Phương Đông. Theo đó, các đơn vị này gửi tiền tại VietinBank sẽ được nhận lãi suất ưu đãi vượt trần lãi suất của Ngân hàng Nhà nước. Như còn hứa hẹn trả cho người môi giới, đại diện của các công ty trên khoản tiền chênh lệch ngoài hợp đồng, phí môi giới.
Sau khi các đơn vị này chuyển tiền vào tài khoản của họ mở tại VietinBank, Huyền Như đã lập khống chứng từ, ký giả chữ ký chủ tài khoản, sử dụng quyền trên hệ thống trực tiếp thực hiện thao tác chuyển tiền từ các tài khoản khách hàng đến các tài khoản khác để trả nợ cho Như. Từ tháng 5/2011 đến tháng 9/2011, Huyền Như đã chiếm đoạt 1.085 tỷ đồng của 5 công ty.
Quá trình điều tra lại, Viện KSND Tối cao cho rằng, Huỳnh Thị Huyền Như đã có ý thức chiếm đoạt tiền của 5 công ty ngay từ khi các công ty này chưa gửi tiền vào VietinBank. Trong khi 5 công ty đã có lỗi khi thỏa thuận trái pháp luật với Huyền Như trong việc gửi tiền để hưởng lãi suất vượt trần trái quy định của Nhà nước; không quản lý giám sát và xử lý hành vi sai trái của Huyền Như. VietinBank cũng có lỗi trong việc xem xét, quản lý tiền gửi của khách hàng.
Xét cả quá trình từ khi hình thành ý thức chiếm đoạt đến khi tội phạm hoàn thành, Viện KSND Tối cao nhận định hành vi của Huỳnh Thị Huyền Như là lừa đảo chiếm đoạt tài sản của 5 công ty. Do đó không có căn cứ để thay đổi tội danh của Như từ tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản sang tội tham ô tài sản như bản án phúc thẩm đặt ra.
Truy tố 11 bị cáo nguyên là cán bộ Navibank
Viện KSND Tối cao cho rằng, Huỳnh Thị Huyền Như đã có ý thức chiếm đoạt tiền của 5 công ty ngay từ khi các công ty này chưa gửi tiền vào VietinBank.
Ngoài bị cáo chính Huyền Như, Viện KSND Tối cao còn truy tố 11 bị cáo khác nguyên là cán bộ Ngân hàng TMCP Nam Việt (Navibank) và VietinBank về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Vào cuối năm 2010, Navibank đã có chủ trương gửi tiền vào Vietinbank thông qua các nhân viên đứng tên để lấy lãi suất cao. Đến tháng 3/2011, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 02/2011 quy định lãi suất huy động không được vượt trần 14%/năm. Khi đó, Huyền Như đưa ra mức lãi suất chênh lệch ngoài hợp đồng từ 2,5 - 8,5%/năm, nhóm cán bộ lãnh đạo Navibank đã thống nhất việc thực hiện gửi tiền thông qua các nhân viên để hưởng lãi chênh lệch ngoài hợp đồng. Sau đó, khoản tiền này đã bị Huyền Như chiếm đoạt.
Hành vi của nhóm bị can là cán bộ ngân hàng Navibank được cho là đã vi phạm quy định Thông tư 02, gây thiệt hại về tài sản, con người cho Navibank, làm phương hại đến hoạt động đúng đắn của hệ thống ngân hàng, phục vụ đường lối, chính sách phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước.
Đại án Huỳnh Thị Huyền Như là một trong những vụ án kinh tế lớn nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam. Vụ án có 23 bị cáo, số tiền bị Như chiếm đoạt lên tới gần 4.000 tỷ đồng.
