Thị trường thực phẩm chay đã chuyển từ phân khúc ngách sang mục tiêu chiến lược của ngành tiêu dùng toàn cầu. Nhiều báo cáo cho thấy quy mô và tốc độ tăng trưởng của phân khúc tăng rất mạnh.
TỪ LỰA CHỌN NGÁCH ĐẾN THỊ TRƯỜNG TỶ ĐÔ
Theo Precedence Research, quy mô thị trường thực phẩm thuần chay toàn cầu ước đạt gần 46,8 tỷ USD vào năm 2024 và có khả năng tăng trưởng lên tới 103,75 tỷ USD vào năm 2034, tương đương tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 8,29% trong giai đoạn 2025–2034.
Còn Fortune Business Insights ghi nhận, giá trị thị trường thực phẩm thực vật đạt 33,14 tỷ USD năm 2023 và có thể tiến tới 103 tỷ USD vào năm 2032, với mức CAGR ấn tượng 13,51% trong giai đoạn 2024–2032.
Mỹ hiện là một trong những thị trường thực phẩm chay phát triển nhanh và có sức ảnh hưởng lớn nhất. Chỉ riêng thị trường thực phẩm chay bán lẻ tại Mỹ đã đạt hơn 8 tỷ USD năm 2023, tăng gấp đôi so với năm 2018. Các sản phẩm thay thế sữa chiếm thị phần lớn nhất, trong đó sữa hạnh nhân, yến mạch và đậu nành trở thành dòng sản phẩm phổ biến rộng rãi.
Nhiều chuỗi nhà hàng và thương hiệu fast food lớn như McDonald’s, Burger King hay Starbucks đều tung ra sản phẩm chay, tạo đòn bẩy mạnh mẽ cho thị trường. Xu hướng này cho thấy người tiêu dùng Mỹ ngày càng chấp nhận và coi thực phẩm chay là lựa chọn thường nhật, không còn chỉ giới hạn ở cộng đồng vegan.
Bên cạnh đó, thị trường thực phẩm chay tại châu Âu được đánh giá là ổn định và đang mở rộng đều đặn, đặc biệt ở Đức, Anh, Pháp và các nước Bắc Âu. Ghi nhận giá trị thị trường thực phẩm thay thế thịt tại châu Âu đạt khoảng 4,2 tỷ euro năm 2023, với Đức chiếm gần 1/4 tổng doanh thu khu vực. Các chính sách xanh và chiến lược “Farm to Fork” của Liên minh châu Âu (EU) thúc đẩy người tiêu dùng ưu tiên các lựa chọn thực phẩm bền vững. Đồng thời, hệ thống bán lẻ tại châu Âu như Tesco, Aldi, Lidl đã phát triển nhãn hàng riêng cho sản phẩm thuần chay, giúp giá thành cạnh tranh hơn và tiếp cận nhóm khách hàng đại chúng.
Với dân số lớn và tốc độ đô thị hóa nhanh, Trung Quốc nổi lên là một trong những thị trường giàu tiềm năng nhất cho thực phẩm chay. IMARC Group dự báo thị trường đồ ăn chay tại Trung Quốc có thể đạt 13,9 tỷ USD vào năm 2030, với CAGR hơn 10% trong giai đoạn 2024–2030. Các thương hiệu nội địa như Zhenmeat, Starfield đang cạnh tranh cùng những tên tuổi quốc tế như Beyond Meat, OmniFoods, cho thấy thị trường này không chỉ là nơi tiêu thụ mà còn là trung tâm đổi mới sản phẩm.
Tương tự, Đông Nam Á đang chứng kiến sự dịch chuyển đáng chú ý. IMARC Group ước tính thị trường thực phẩm thuần chay khu vực này đạt 575,8 triệu USD năm 2024 và có thể bùng nổ lên 4,9 tỷ USD vào năm 2033.
BẮT ĐẦU ĐỊNH HÌNH TẠI VIỆT NAM
Tại thị trường thực phẩm chay châu Á, Việt Nam là một trong những điểm sáng với tốc độ tăng trưởng 8,1%/năm trong phân khúc mặt hàng này, đạt 220,5 triệu USD vào năm 2033. Con số này khẳng định xu thế ăn chay không chỉ còn mang tính thời điểm hay theo mùa vụ, mà đang dần trở thành một phân khúc tiêu dùng bền vững và giàu tiềm năng tại Việt Nam.
Thị trường thực phẩm chay tại Việt Nam đang cho thấy đà tăng trưởng mạnh mẽ cả về doanh số lẫn độ phủ hàng hóa, đặc biệt vào những dịp cao điểm như mùa Vu Lan, lễ Phật Đản hay các ngày Rằm, mùng Một. Trong các ngày chay, doanh số thực phẩm chay tại hệ thống siêu thị và nhà hàng thường tăng 15–20% so với ngày thường. Ghi nhận, tại hệ thống Co.op Mart đã chủ động tăng lượng hàng chay lên 20% trong dịp Phật Đản nhằm đáp ứng nhu cầu gia tăng đột biến.
Không chỉ tăng về doanh số, thực phẩm chay còn ghi nhận tình trạng “cháy hàng” trong các dịp lễ lớn. Để đón đầu nhu cầu gia tăng, các hệ thống bán lẻ hiện đại đã đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm và kênh phân phối. Tại các chuỗi siêu thị lớn như Co.op Mart, Winmart, Go!, cùng hệ thống cửa hàng tiện lợi và trung tâm thương mại, đã mở rộng danh mục sản phẩm chay từ đồ khô, đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn cho đến đồ đông lạnh.
Trao đổi với Thương gia, bà Ngọc Trâm, đại diện truyền thông của chuỗi siêu thị L’s Place (Hà Nội) cho biết, gần đây nhu cầu đối với các sản phẩm thuần chay và có nguồn gốc thực vật tăng trưởng mạnh mẽ. Người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến khía cạnh dinh dưỡng và sức khỏe, mà còn đặt nặng yếu tố lối sống bền vững, thân thiện với môi trường. Đây chính là động lực khiến thực phẩm chay ngày càng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong giỏ hàng của nhiều khách khi đến với L’s Place.
Đáng chú ý, nhóm khách hàng lựa chọn thực phẩm chay hiện nay rất đa dạng. Nổi bật nhất là giới trẻ và dân văn phòng, những người có ý thức cao trong việc chăm sóc sức khỏe, duy trì vóc dáng cũng như trách nhiệm với môi trường. Bên cạnh đó, nhóm khách hàng có thu nhập khá đến cao cũng dành sự ưu tiên cho các sản phẩm chay chất lượng, đặc biệt là dòng nhập khẩu, hữu cơ và cao cấp.
"Để đáp ứng xu hướng này, chiến lược của L’s Place là vừa đa dạng hóa, vừa chọn lọc kỹ lưỡng danh mục sản phẩm. Chúng tôi liên tục cập nhật các trào lưu ẩm thực mới trên thế giới, hợp tác với những thương hiệu uy tín nhằm mang đến sản phẩm thuần chay, hữu cơ, gluten-free và các dòng thực phẩm tốt cho sức khỏe. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp hàng hóa, L’s Place còn chú trọng hoạt động truyền thông và tư vấn, giúp khách hàng hiểu rõ giá trị dinh dưỡng cũng như cách sử dụng sản phẩm hiệu quả. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là mang lại trải nghiệm mua sắm vừa tiện lợi, vừa thông minh, đồng thời góp phần lan tỏa một lối sống xanh, lành mạnh và bền vững hơn", bà Trâm nhấn mạnh.
