Trong năm nay, Tập đoàn Qualcomm của Mỹ đã thực hiện nhiều dự án đầy ý nghĩa tại Việt Nam, đáng chú ý trong đó là việc khánh thành trung tâm nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo (R&D AI) đầu tiên của tập đoàn tại Đông Nam Á và lớn thứ ba toàn cầu chỉ sau Mỹ và Ấn Độ. Trung tâm được vận hành bởi đội ngũ nhà khoa học, nhà nghiên cứu và chuyên gia AI tại Hà Nội và TP.HCM, là một phần trong mạng lưới AI toàn cầu của Qualcomm.
Nơi đây sẽ tập trung phát triển các giải pháp trí tuệ nhân tạo thế hệ mới, bao gồm AI tạo sinh (generative AI) và AI tác nhân (agentic AI), có tiềm năng ứng dụng trong điện thoại thông minh, máy tính cá nhân, công nghệ thực tế mở rộng (XR), ô tô thông minh và Internet vạn vật (IoT).
Phát biểu tại lễ khánh thành, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định đánh giá sự kiện này là bước tiến quan trọng trong hợp tác công nghệ giữa Việt Nam và Mỹ. Ông nhấn mạnh việc Qualcomm thành lập trung tâm thể hiện niềm tin của tập đoàn vào năng lực nhân lực công nghệ thông tin Việt Nam, đồng thời phản ánh mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ngày càng sâu sắc giữa hai quốc gia.
Ông Thiều Phương Nam, Giám đốc quốc gia Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào cho biết các hoạt động của Qualcomm tại Việt Nam phù hợp với chiến lược quốc gia về AI, bán dẫn và chuyển đổi số. “Bằng cách kết hợp tài năng của Việt Nam với quy mô toàn cầu và kinh nghiệm của Qualcomm, chúng tôi kỳ vọng sẽ đẩy nhanh phát triển các giải pháp AI tiên tiến, tiết kiệm năng lượng cho nhiều lĩnh vực ứng dụng, đồng thời củng cố vai trò của Việt Nam trong chuỗi giá trị đổi mới toàn cầu”, ông nhấn mạnh.
HÀNH TRÌNH 20 NĂM TẠI VIỆT NAM
Với sự hiện diện hơn 20 năm tại Việt Nam, Qualcomm đã đồng hành cùng đà phát triển của ngành viễn thông và công nghệ nước ta.
Qualcomm là tập đoàn công nghệ đa quốc gia của Mỹ với giá trị vốn hóa hơn 172 tỷ USD, được thành lập vào tháng 7/1985 tại San Diego, California bởi Irwin M. Jacobs - giáo sư Đại học UC San Diego và cựu sinh viên MIT - cùng sáu cộng sự. Công ty hoạt động trong lĩnh vực phát triển, thiết kế và cung cấp các sản phẩm, dịch vụ viễn thông số.
Hoạt động kinh doanh của Qualcomm được chia thành ba mảng chính, bao gồm Qualcomm CDMA Technologies (QCT) chuyên phát triển và cung cấp chip, phần mềm hệ thống ứng dụng trong truyền thông thoại, dữ liệu, mạng, xử lý ứng dụng, đa phương tiện và định vị toàn cầu (GPS), Qualcomm Technology Licensing (QTL) cấp phép và cung cấp quyền sử dụng danh mục sở hữu trí tuệ của công ty và Qualcomm Strategic Initiatives (QSI) chuyên mở rộng cơ hội cho công nghệ, hỗ trợ thiết kế và ra mắt sản phẩm, dịch vụ truyền thông thoại và dữ liệu mới.
Trong những năm qua, Qualcomm hoạt động theo mô hình sản xuất không sở hữu nhà máy với mức đầu tư cho R&D vào khoảng 90 tỷ USD, nắm trong tay hơn 160.000 bằng sáng chế và dẫn đầu trong công nghệ 5G.
Hiện nay, Qualcomm đang dần mở rộng hoạt động sang lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tại biên (EDge AI), được sử dụng trong các thiết bị như điện thoại, ô tô, kính thực tế mở rộng (XR) và máy tính xách tay.
Vào tháng 4/2025, Qualcomm công bố thương vụ mua lại MovianAI - công ty AI tạo sinh thuộc VinAI/Vingroup ngay trước khi chính thức khai trương Trung tâm R&D AI tại Hà Nội.
Song song với đó, Qualcomm còn triển khai nhiều chương trình hỗ trợ hệ sinh thái công nghệ của nước ta. Cuộc thi thường niên Qualcomm Vietnam Innovation Challenge (QVIC) đã ươm tạo 50 start-up, giúp gọi vốn hơn 50 triệu USD, thương mại hóa 30 sản phẩm và đăng ký 146 bằng sáng chế. Ngoài ra, Qualcomm còn hợp tác cùng Viettel, VNPT phát triển thiết bị và công nghệ 5G, WiFi.
Trong chuyến thăm Việt Nam tháng 8 mới đây, ông Cristiano Amon - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Qualcomm đã cuộc gặp gỡ quan trọng với Thủ tướng Phạm Minh Chính. Tại đây, ông bày tỏ kỳ vọng vào tương lai và tin tưởng Việt Nam có thể trở thành trung tâm R&D hàng đầu của khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực AI. Lãnh đạo Qualcomm đánh giá cao chính sách khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Việt Nam, đồng thời ghi nhận sự trưởng thành vượt bậc của các đối tác nội địa như Viettel, VNPT, FPT.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao hành trình 20 năm Qualcomm đồng hành cùng ngành viễn thông và công nghệ Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực kết nối di động, nghiên cứu AI, đào tạo STEM, chuyển giao công nghệ và hỗ trợ khởi nghiệp.
Nhân dịp này, Thủ tướng chúc mừng VNPT và Qualcomm ký thỏa thuận hợp tác thành lập Trung tâm Xuất sắc VNPT - Qualcomm, đánh dấu bước phát triển mới trong hợp tác song phương. Để mối quan hệ giữa Việt Nam và Qualcomm ngày càng có chiều sâu, Thủ tướng đề nghị tập đoàn tiếp tục mở rộng đầu tư vào các công đoạn cốt lõi, có giá trị gia tăng cao của ngành bán dẫn, đồng thời bắt tay doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và các trung tâm đổi mới sáng tạo để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.
VIỆT NAM - ĐIỂM ĐẾN CHIẾN LƯỢC
Cũng trong cuộc gặp với Chủ tịch Qualcomm, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Việt Nam đang quyết liệt đổi mới, tận dụng tối đa cơ hội phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và chuyển đổi số.
Theo Nghị quyết 57-NQ/TW ban hành ngày 22/12/2024, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ nằm trong nhóm ba quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển AI, nhóm 50 nước đứng đầu thế giới về năng lực cạnh tranh số và chỉ số phát triển Chính phủ điện tử.
Việt Nam đang nổi lên như điểm đến chiến lược cho các tập đoàn công nghệ toàn cầu nhờ nhiều lợi thế cạnh tranh, điển hình là vị trí địa lý và nền chính trị ổn định. Việt Nam nằm ở trung tâm Châu Á - Thái Bình Dương, dễ dàng kết nối với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN, trong khi môi trường chính trị ổn định tạo niềm tin lâu dài. Bên cạnh đó, nước ta có nguồn nhân lực trẻ, đông đảo, ham học hỏi, đồng thời chi phí nhân công và vận hành cạnh tranh.
Việt Nam còn sở hữu hạ tầng và các chính sách hỗ trợ ngày càng đồng bộ và hiện đại, minh chứng qua sự phát triển của các khu công nghệ cao, cảng biển, sân bay, cùng chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, hạ tầng cho FDI chất lượng cao.
Một lợi thế khác được đánh giá cao là khả năng hội nhập quốc tế và chuỗi cung ứng, tham gia nhiều FTA thế hệ mới, hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, trong khi sự hiện diện sớm của những “ông lớn” quốc tế như Samsung, Intel, Amkor đã và đang tạo hiệu ứng lan tỏa.
Đáng chú ý, thị trường nội địa với dân số 100 triệu người có nhu cầu công nghệ tăng cao, cộng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế số và đào tạo STEM, Việt Nam đang hình thành hệ sinh thái công nghệ vô cùng năng động và tiềm năng.
Những yếu tố này giúp Việt Nam ngày càng được coi là trung tâm sản xuất công nghệ cao mới nổi, đồng thời là điểm đến hấp dẫn cho nghiên cứu và phát triển (R&D).
Việc Qualcomm liên tục mở rộng đầu tư không chỉ góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu và đào tạo nhân lực AI, mà còn củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.
Niềm tin ấy còn được phản ánh rõ nét qua việc Qualcomm và Viettel nâng tầm hợp tác sau 16 năm cùng nghiên cứu công nghệ. Để tiếp nối những thành công giữa hai tập đoàn, trong biên bản thỏa thuận hợp tác chiến lược, Viettel và Qualcomm nhất trí tiếp tục khởi động các dự án nghiên cứu phát triển với mục tiêu Viettel làm chủ những công nghệ chiến lược, bao gồm hạ tầng 5G/6G, hệ thống quản lý mạng thông minh dựa trên AI, hạ tầng xử lý AI, hạ tầng trung tâm dữ liệu, giải pháp AI cho Chính phủ và doanh nghiệp, thiết bị đầu cuối thông minh 5G/6G như camera AI, điện thoại, máy tính bảng, máy tính, AIoT…
Trước bối cảnh thị trường công nghệ liên tục thay đổi không ngừng thì việc đã có một quá trình hợp tác dài hạn và có những thành công nhất định của hai tập đoàn là bệ phóng để Viettel và Qualcomm song hành cùng với sự phát triển công nghệ của thế giới, hướng tới hệ sinh thái sản phẩm "Make in Vietnam" có khả năng phục vụ nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu ra nước ngoài.
Với sự hỗ trợ từ nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, cùng quyết tâm cải cách và hội nhập quốc tế, Việt Nam đang tiến từng bước vững chắc để trở thành trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực.