Sự kiện Bắc Ninh hợp nhất với Bắc Giang không chỉ gia tăng quy mô hành chính mà còn tạo nên một cực tăng trưởng công nghiệp mới tại miền Bắc. Với đà tăng trưởng ấn tượng, hàng loạt dự án tỷ đô và vai trò đầu tàu xuất khẩu, “siêu tỉnh công nghiệp” Bắc Ninh đang trở thành điểm đến chiến lược của các tập đoàn công nghệ toàn cầu.
“SIÊU TỈNH CÔNG NGHIỆP” HẬU SÁP NHẬP
Sau khi chính thức sáp nhập từ ngày 1/7, tỉnh Bắc Ninh (mới) hợp nhất giữa hai cực công nghiệp lớn là Bắc Ninh và Bắc Giang đã trở thành một trong những địa phương có quy mô kinh tế và dân số lớn hàng đầu cả nước.
Với diện tích tự nhiên 4.718,6 km², tỉnh đạt 94,3% so với tiêu chuẩn theo quy định. Quy mô dân số vượt mốc 3,6 triệu người, tương đương 259% so với tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 99 đơn vị hành chính cấp xã. Sự hợp nhất này không chỉ đơn thuần mang ý nghĩa hành chính, mà còn mở ra triển vọng hình thành một “siêu tỉnh công nghiệp” mới tại phía Bắc Việt Nam.
Theo Tổng cục Thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Bắc Ninh (mới) tăng 10,47%, đứng thứ 5 trong số 34 tỉnh, thành phố trên cả nước. Tăng trưởng này là kết quả cộng hưởng từ hai trung tâm kinh tế năng động là Bắc Ninh và Bắc Giang.
Cụ thể, GRDP của Bắc Ninh cũ tăng 9,18% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó khu vực công nghiệp – xây dựng tăng 9,01%, dịch vụ tăng 11,26%, thuế sản phẩm tăng 8,13%, còn nông – lâm – thủy sản tăng nhẹ 0,53%.
Trong khi đó, Bắc Giang tiếp tục giữ vai trò “ngôi sao tăng trưởng” với tốc độ GRDP đạt 14,01%, cao nhất cả nước. Đáng chú ý, khu vực công nghiệp – xây dựng của Bắc Giang tăng mạnh 16,95%, thể hiện vai trò đầu tàu công nghiệp rõ rệt.
Bên cạnh đó, Bắc Ninh cũng đã vươn lên dẫn đầu cả nước về kim ngạch xuất khẩu trong tháng 7, đạt gần 8,68 tỷ USD, vượt qua TP.HCM. Tăng trưởng kinh tế toàn tỉnh đạt 10,47%, trong đó sản xuất công nghiệp tăng 17,64%.
Kim ngạch xuất nhập khẩu đạt khoảng 47,8 tỷ USD, tăng 24,1% so với cùng kỳ. Thu ngân sách của tỉnh đạt 80,8% dự toán, thu nội địa đạt 85% dự toán và tăng 50% so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư công đã giải ngân 70,11% so với kế hoạch được giao.
Về đầu tư, tỉnh Bắc Ninh thu hút được 13,63 tỷ USD vốn đầu tư quy đổi. Trong đó, tỉnh cấp mới 150 dự án đầu tư trong nước (DDI) với tổng vốn đăng ký đạt hơn 245,3 nghìn tỷ đồng, 237 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với tổng vốn đăng ký đạt gần 1,1 tỷ USD, điều chỉnh tăng vốn cho 134 dự án DDI với tổng vốn đăng ký bổ sung đạt 8,1 nghìn tỷ đồng, 155 dự án FDI với tổng vốn bổ sung đạt 2,5 tỷ USD.
Riêng trong tháng 7, tỉnh thu hút được 34,2 triệu USD vốn đầu tư quy đổi. Đồng thời, cấp mới cho 318 doanh nghiệp và 73 địa điểm kinh doanh, với tổng vốn đăng ký hơn 4,8 nghìn tỷ đồng. Lũy kế 7 tháng, có hơn 4.000 doanh nghiệp mới với tổng vốn gần 47.000 tỷ đồng.
Tính chung 7 tháng đầu năm, Bắc Ninh thu hút 3,9 tỷ USD vốn FDI, nổi bật với các dự án từ lĩnh vực bán dẫn. Trong tháng 8, tỉnh dự kiến trao giấy chứng nhận đầu tư cho các nhà đầu tư nước ngoài với tổng giá trị 1,1 tỷ USD và nhà đầu tư trong nước khoảng 5,8 tỷ USD.
Tỉnh Bắc Ninh (mới) sở hữu hệ sinh thái công nghiệp mạnh mẽ và liên kết chặt chẽ. Bắc Ninh từ lâu đã được coi là “thủ phủ điện tử” của cả nước, với 16 khu công nghiệp lớn như Yên Phong, VSIP Bắc Ninh, Quế Võ. Đây là nơi đặt nhà máy của các tập đoàn toàn cầu như Samsung, Canon, Amkor, Hanwha Techwin, Foxconn.
Không kém cạnh, Bắc Giang cũng nổi lên nhanh chóng với các khu công nghiệp Vân Trung, Quang Châu, Đình Trám, nơi quy tụ các nhà sản xuất điện tử và công nghệ cao như Luxshare ICT, JA Solar, BOE, Fukang Technology… Hiện nay, Bắc Giang có 16 khu công nghiệp và 55 cụm công nghiệp, thu hút tổng cộng 488 dự án, trong đó 373 dự án FDI với tổng vốn đầu tư quy đổi đạt khoảng 10,6 tỷ USD.
Với lợi thế, quy mô sản xuất công nghiệp và tiềm năng phát triển vô cùng to lớn, tỉnh Bắc Ninh mới thực sự đã trở thảnh thủ phủ công nghiệp miền Bắc, được nhiều chuyên gia gọi vui là "Thâm Quyến của Việt Nam".
Bên cạnh lợi thế về sản xuất, hệ thống hạ tầng giao thông của tỉnh mới cũng là một điểm cộng chiến lược. Nằm trên hành lang kinh tế Hà Nội – Lạng Sơn, tỉnh Bắc Ninh (mới) tiếp cận dễ dàng với các trục giao thông huyết mạch như cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn, Hà Nội – Thái Nguyên, quốc lộ 1A.
Đồng thời, khoảng cách gần với sân bay Nội Bài (Hà Nội) và cảng biển Hải Phòng giúp tối ưu chi phí logistics, đặc biệt phục vụ xuất khẩu. Đáng chú ý, sân bay Gia Bình đang được triển khai xây dựng, cùng tuyến đường kết nối trung tâm Hà Nội, sẽ gia tăng đáng kể năng lực vận chuyển và sức hấp dẫn đầu tư của địa phương trong tương lai gần.
Dự án sân bay có quy mô hơn 1.900 ha, tổng mức đầu tư khoảng 120.800 tỷ đồng. So với các sân bay khu vực phía Bắc và cả Việt Nam, sân bay Gia Bình nổi bật với 4 đường cất hạ cánh. Theo kế hoạch, diện tích sân bay này rộng hơn Nội Bài và Tân Sơn nhất (khoảng 1.500 ha), chỉ đứng sau sân bay Long Thành (5.000 ha).
Công suất thiết kế dự kiến là 30 triệu lượt hành khách/năm và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 nâng lên 50 triệu lượt khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Không chỉ dừng lại ở vai trò là trung tâm công nghiệp, Bắc Ninh (mới) còn được định hướng trở thành đô thị hiện đại và trung tâm vùng Thủ đô. Theo Quyết định số 1589/QĐ-TTg ngày 8/12/2023, tỉnh được quy hoạch trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, với định hướng phát triển đô thị thông minh, xanh, sạch và số hóa. Trong giai đoạn 2025–2030, Bắc Ninh đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân 10,5–12,5% mỗi năm, GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD vào năm 2030 và kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 200 tỷ USD.
“THỎI NAM CHÂM” HÚT ĐẠI BÀNG CÔNG NGHỆ
Sau khi chính thức sáp nhập, làn sóng đầu tư vào Bắc Ninh đã có sự gia tăng mạnh mẽ, với nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước đổ bộ cùng hàng loạt dự án trọng điểm được khởi động.
Mới đây, tỉnh đã tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư, trao giấy chứng nhận cho 9 doanh nghiệp FDI và 7 doanh nghiệp trong nước, đồng thời cấp quyết định đầu tư cho nhiều dự án với tổng vốn lên đến hơn 6,9 tỷ USD. Đáng chú ý, có hai doanh nghiệp cam kết tăng vốn thêm 300 triệu USD, nâng tổng vốn đầu tư lên 7,24 tỷ USD.
Trong số các dự án nổi bật, khu nhà ở công nhân tại khu công nghiệp Đình Trám với hơn 1.000 căn hộ được khởi công, góp phần thực hiện mục tiêu hoàn thành 135.000 căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh.
Các tập đoàn công nghệ hàng đầu cũng đẩy mạnh đầu tư. Tập đoàn Soilbuild (Singapore) mở rộng dự án nhà xưởng, nhà kho và văn phòng cho thuê tại khu công nghiệp Yên Lư với tổng vốn gần 1.600 tỷ đồng (62 triệu USD), nâng tổng đầu tư tại tỉnh lên khoảng 3.580 tỷ đồng (140 triệu USD).
Bên cạnh đó, Bắc Ninh đã gia tăng đáng kể sức hút với các nhà sản xuất toàn cầu. Điển hình là Samsung, từ năm 2008 khởi đầu với vốn đầu tư 670 triệu USD, sau đó nhanh chóng mở rộng lên hơn 9,3 tỷ USD chỉ tính riêng tại Bắc Ninh.
Samsung Display Vietnam là một trong những tập đoàn đầu tư mạnh nhất vào Bắc Ninh với tổng vốn lên tới 8,3 tỷ USD. Năm 2024, Samsung tiếp tục mở rộng nhà máy sản xuất màn hình OLED tại khu công nghiệp Yên Phong với khoản đầu tư thêm 1,8 tỷ USD, thể hiện sự tin tưởng vào môi trường đầu tư và tiềm năng phát triển dài hạn của tỉnh.
Cùng với Samsung, nhiều đối tác quan trọng của Apple cũng đẩy mạnh đầu tư tại Bắc Ninh. Trong đó, Foxconn đã đầu tư 383 triệu USD xây dựng nhà máy sản xuất bo mạch in điện tử với công suất lên đến gần 2,8 triệu sản phẩm mỗi năm tại Khu công nghiệp Nam Sơn – Hạp Lĩnh, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2026.
Fukang Technology, công ty con của tập đoàn Foxconn đã đầu tư hơn 12.500 tỷ đồng xây dựng nhà máy tại Khu công nghiệp Quang Châu, tỉnh Bắc Giang (cũ). Nhà máy có công suất khoảng 16,1 triệu sản phẩm mỗi năm bao gồm MacBook, iPad, loa thông minh và bo mạch điện tử.
Đồng thời, Goertek cũng mở rộng quy mô sản xuất tai nghe AirPods tại các khu công nghiệp ở Bắc Ninh với tổng vốn đầu tư lên đến hơn 1,3 tỷ USD, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động địa phương. Sự hiện diện của các nhà máy này không chỉ góp phần nâng cao năng lực sản xuất linh kiện của Apple tại Việt Nam mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế, công nghiệp và hạ tầng của tỉnh Bắc Ninh.
Luxshare ICT, tập đoàn công nghệ Trung Quốc chuyên lắp ráp AirPods và iPhone cho Apple, bắt đầu đầu tư vào Việt Nam từ năm 2016 với nhà máy đầu tiên tại khu công nghiệp Quang Châu (Bắc Giang cũ). Tính đến tháng 11/2023, tập đoàn đã nâng tổng vốn đầu tư tại Bắc Giang (cũ) lên 504 triệu USD, khẳng định vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Apple.
Amkor Technology Vietnam, doanh nghiệp chuyên cung cấp dịch vụ gia công bán dẫn, đã điều chỉnh và tăng quy mô vốn đầu tư lên đến hơn 1 tỷ USD trong năm 2024. Sự mở rộng này giúp tăng cường năng lực sản xuất và dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, góp phần tạo ra chuỗi giá trị gia tăng cho ngành công nghiệp điện tử của tỉnh.
Không chỉ có các tập đoàn công nghệ lớn, Bắc Ninh còn thu hút nhiều doanh nghiệp khác với các dự án đầu tư mang tính chiến lược. Cooler Master Vietnam đã rót thêm 125 triệu USD để phát triển dây chuyền sản xuất module làm mát cho máy chủ AI tại khu công nghiệp Gia Bình, nâng tổng vốn đầu tư lên 200 triệu USD.
Goertek Vina và Victory Giant Technology (Singapore) cũng lần lượt đầu tư hàng trăm triệu USD vào lĩnh vực sản xuất linh kiện công nghệ cao và bo mạch điện tử. W&B Precision Technology, nhà sản xuất linh kiện router và bộ tản nhiệt, đã xây dựng nhà máy tại VSIP II với số vốn 5 triệu USD, góp phần hoàn thiện chuỗi cung ứng công nghiệp.
Johnson Group (Đài Loan) cũng mở rộng đầu tư với dự án thứ hai tại Khu công nghiệp Thuận Thành, nâng tổng quy mô lên 100 triệu USD, chứng tỏ sự tin tưởng dài hạn vào tiềm năng và chính sách hỗ trợ của địa phương.
