Đây là phát biểu của ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương tại Hội thảo “Khơi thông dòng vốn trung – dài hạn cho phát triển kinh tế - xã hội” do Ban Kinh tế Trung ương, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bộ Tài chính thuộc khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam năm 2019 do Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương đồng chủ trì và chỉ đạo tổ chức.
Theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Nghị quyết số 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó đã nêu quan điểm “Phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh theo cơ chế thị trường là một yêu cầu khách quan, vừa cấp thiết, vừa lâu dài trong quá trình hoàn thiện thể chế, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta; là một phương sách quan trọng để giải phóng sức sản xuất; huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phát triển.”
“Xoá bỏ mọi rào cản, định kiến, tạo mọi điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh và đúng định hướng.”
"Theo ông Nghĩa, kinh tế tư nhân tiếp cận thuận lợi, bình đẳng hơn các nguồn vốn chính thức và các thị trường các yếu tố sản xuất. Năm 2018, tỷ lệ dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng so GDP hơn 130%; quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 71,6% GDP; tổng giá trị trái phiếu niêm yết trên thị trường đạt 1,1 triệu tỷ đồng, tương đương với 20,3% GDP.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh cơ cấu lại và phát triển đồng bộ thị trường chứng khoán, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và các thị trường chứng khoán phái sinh. Đây sẽ là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của các doanh nghiệp tư nhân.
Theo đó, Nhà nước tạo điều kiện bình đẳng, thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận vay vốn ngân hàng, huy động vốn trên thị trường chứng khoán, nhất là phát hành trái phiếu doanh nghiệp và sử dụng các dịch vụ tài chính với chi phí hợp lý; Phát triển đa dạng các định chế tài chính, các quỹ đầu tư mạo hiểm, các quỹ bảo lãnh tín dụng, các tổ chức tài chính vi mô, các tổ chức tư vấn tài chính, dịch vụ kế toán, kiểm toán, thẩm định giá, xếp hạng tín nhiệm…
Tuy nhiên, thực tế, việc thực hiện Nghị quyết này là bước đầu, hệ thống tài chính, ngân hàng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ vốn cho phát triển kinh tế - xã hội. "Kinh tế tư nhân gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, rào cản phát triển, trong đó có vấn đề tiếp cận các nguồn vốn, nhất là nguồn vốn trung và dài hạn", lãnh đạo Ban kinh tế trung ương cho biết.
Với thực trạng này, tại phiên hiến kế Tài chính - Tín dụng sáng nay các nhà quản lý, định chế tài chính, doanh nghiệp tư nhân sẽ cùng bàn thảo trong phiên hiến kế để đưa ra giải pháp khơi thông dòng vốn, phát triển thị trường trái phiếu, quỹ hưu trí tự nguyện và quỹ đầu tư bất động sản.
Tại Hội nghị, đại diện cho NHNN, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, nhiều năm qua NHNN đã và đang triển khai nhiều giải pháp tiêu biểu như: hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế được mở rộng vay vốn theo năng lực tài chính, kinh doanh đồng thời mở rộng kênh cấp vốn tín dụng khác (bảo lãnh, thuê tài chính...) của tổ chức tín dụng cho nền kinh tế.
Hai là, chủ động, linh hoạt điều hành đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để đảm bảo thanh khoản cho tổ chức tín dụng, duy trì mặt bằng lãi suất thị trường ổn định nhằm cân đối vốn kịp thời hỗ trợ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, người dân.
Ba là, chỉ đạo tổ chức tín dụng cân đối năng lực tài chính, tiết giảm chi phí hoạt động, nâng cao hiệu quả kinh doanh, đảm bảo an toàn hoạt động để có điều kiện giảm lãi suất cho vay ở mức hợp lý, phù hợp với mức độ rủi ro khoản vay; chia sẻ khó khăn với khách hàng; cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động cấp tín dụng để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận tín dụng ngân hàng.
Về thị trường chứng khoán, ông Trần Xuân Hà - Thứ trưởng Bộ Tài chính cho rằng dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, nhiều giải pháp được triển khai để thực hiện Nghị quyết TW 10. Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện thể chế quản lý tài chính doanh nghiệp và minh bạch hóa thông tin; cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán...
Những biện pháp này góp phần đẩy phát triển kinh tế, mở rộng đầu tư, nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
"Dù vậy, kết quả này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm của Việt Nam", ông nói.
Để tiếp tục phát triển thị trường vốn, khơi thông dòng vốn trung - dài hạn cho phát triển kinh tế, trong thời gian tới, Bộ Tài chính cũng thực hiện các giải pháp chính.
Thứ nhất, Bộ sẽ trình Quốc hội ban hành Luật Chứng khoán (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm nhằm hoàn thiện thể chế, tạo khung hành lang pháp lý đầy đủ và toàn diện cho phát triển thị trường.
Thứ hai, thực hiện tái cơ cấu thị trường chứng khoán, thị trường bảo hiểm theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, bao gồm tái cơ cấu sản phẩm hàng hóa, tái cơ cấu các định chế trung gian, tái cơ cấu cơ sở nhà đầu tư, cũng như tái cơ cấu thị trường giao dịch.
Thứ ba, đẩy mạnh tiến trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, trong đó trọng tâm là cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, đi theo đó là cải thiện công tác quản trị công ty theo thông lệ tốt.
Thứ tư, xây dựng và ban hành chuẩn mực kế toán Việt Nam theo chuẩn mực kế toán quốc tế; áp dụng các chuẩn mực về an toàn tài chính và công bố thông tin, công khai, minh bạch.
Thứ năm, phát triển thị trường chứng khoán phái sinh, giới thiệu các sản phẩm mới như: phái sinh hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm, chứng quyền (cover warrant); đẩy mạnh sản phẩm bảo hiểm trong lĩnh vực nông nghiệp
Thứ sáu, tiếp tục rà soát các thủ tục hành chính, quản lý giám sát hoạt động thị trường vốn, thị trường chứng khoán, kết hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ nhằm phát triển thị trường lành mạnh.
Trước câu hỏi về việc phối hợp giữa các chính sách, ông Phạm Thanh Hà - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho rằng: "Đa số nguồn vốn là ngắn hạn, dự nợ tín dụng vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Sự chuyển dịch từ tiền tệ sang thị trường vốn là tất yếu".
Hiện, thị trường trái phiếu chính phủ phát triển mạnh mẽ, kiểm soát lạm phát. Hai năm trở lại đây, trái phiếu doanh nghiệp chuyển dịch tích cực.
Đối với tổ chức tín dụng, Ngân hàng nhà nước sẽ đưa ra quy định rõ ràng. Về lãi suất ưu tiên là 6,5%, thị trường tín dụng ngân hàng khác với thị trường vốn, nhất là khi phát hành trái phiếu. Số liệu thông kê, 18% số vốn dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Việc hình thành ủy ban làm việc liên bộ trong thị trường trái phiếu rất cần thiết. Ông Quỳnh dẫn chứng mô hình cơ quan liên bộ tại Indonesia, Malaysia giúp giải quyết các vấn đề kịp thời theo tháng. "Chúng ta cần có cơ chế làm việc định kỳ như vậy", vị này nói.
>> Ban Bí thư chỉ thị xây dựng Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân
