Phần lớn người dân thế giới đã nhiễm Covid-19 vào một thời điểm nào đó trong hai năm rưỡi qua. Một số ít hơn - mặc dù vẫn chiếm một tỷ lệ đáng kể - tiếp tục đối mặt với các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng hoặc lâu hơn do một tình trạng được gọi là Long Covid (Covid kéo dài).
Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã định nghĩa Long Covid là “một loạt các tình trạng sức khoẻ mới xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm SARS-CoV-2; thường xảy ra trong vòng ba tháng kể từ khi bắt đầu nhiễm bệnh, với các triệu chứng và ảnh hưởng kéo dài ít nhất hai tháng”.
Theo ước tính tại Hoa Kỳ, gần 1/5 trưởng thành từng mắc Covid-19 tại nước này vẫn trải qua các cơn mệt mỏi kéo dài, khó thở, sương mù não, đau ngực và đau đầu… cho đến giữa tháng 6. Con số tăng lên hơn 1/3 khi xem xét những người trưởng thành gặp phải tình trạng này sau khi nhiễm Covid-19 tại bất kỳ thời điểm nào trong đại dịch.
Theo Mikhail Kogan, Giám đốc Trung tâm Y học Tích hợp của Đại học George Washington, các số liệu thống kê là “khá đáng sợ”. “Nếu chúng ta không ngăn chặn điều này, nếu nó tiếp tục như vậy, có khả năng phần lớn dân số sẽ phát triển một số triệu chứng Long Covid.”
Tuy nhiên, các chuyên gia Hoa Kỳ cho rằng nguồn lực để xử lý hàng chục triệu người Mỹ bị Long Covid là không đủ. Ashley Drapeau, giám đốc chương trình Long Covid cho biết một số phòng khám chuyên điều trị tình trạng này có thời gian chờ đợi hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm trước khi bệnh nhân có thể được khám.
“Những bệnh nhân này đang ở nhà không thể làm việc, không thể chăm sóc gia đình”, bà Drapeau, một người cũng đang bị Long Covid sau khi nhiễm Covid-19 vào tháng 12/2020. “Những người trẻ bị suy nhược phải nghỉ học - và họ có rất ít lựa chọn.”
Con số đó có thể tích tụ thành một làn sóng bệnh mãn tính mới, sẽ tiếp tục phát triển với những tác động nguy hiểm đối với nền kinh tế cũng như hệ thống chăm sóc sức khỏe. Một báo cáo của Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ Hoa Kỳ được công bố vào tháng 3 cho thấy Long Covid đã “có khả năng ảnh hưởng đến 23 triệu người Mỹ, khiến khoảng 1 triệu người mất việc làm” và con số đó hiện nay có khả năng tăng cao hơn.
Trên thực tế, một nghiên cứu được công bố vào tháng 5 cho thấy khoảng một nửa số người nhập viện vì Covid-19 ở Vũ Hán, Trung Quốc, đã báo cáo các triệu chứng của Long Covid hai năm sau khi nhiễm bệnh. Các tác giả cho biết đây là nghiên cứu theo dõi dài nhất cho đến nay. Mặc dù nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sức khỏe thể chất và tinh thần của bệnh nhân được cải thiện theo thời gian, nó vẫn cho thấy rằng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân đã kém đi so với dân số chung.
Trong khi Long Covid có thể phát sinh sau các trường hợp Covid-19 nhẹ hoặc thậm chí không có triệu chứng, nguy cơ mắc bệnh này có thể cao hơn đối với những người phải nhập viện hoặc bệnh nặng. Do nguyên nhân gây ra Long Covid vẫn chưa được biết và danh sách các triệu chứng rất khác nhau, điều trị không phải là quá trình đơn giản nhất đối với nhiều người. “Không có công cụ hiệu quả nào trong y học tiêu chuẩn. Và đây là lý do tại sao chúng tôi quyết định lựa chọn phương pháp tiếp cận tích hợp với một số lựa chọn thay thế hơn như châm cứu, khí công, chế độ ăn uống, các loại vitamin hoặc chất bổ sung…”
Hiện tại, cũng không có xét nghiệm kiểm tra Long Covid cụ thể, vì vậy bệnh nhân phải tới gặp các bác sĩ và trải qua nhiều buổi đánh giá để đảm bảo tình trạng của họ là Long Covid chứ không phải vấn đề gì khác.
Theo Alexandra Yonts, giám đốc chương trình hậu COVID dành cho nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Quốc gia ở Washington, D.C. (Mỹ), các triệu chứng Long Covid cũng xảy ra ở trẻ em. “Tôi muốn nói rằng 90% trường hợp đều hoàn toàn khỏe mạnh trước khi nhiễm Covid-19 và hiện nay đều bị ảnh hưởng ở một mức độ nào đó”. Tuy nhiên, hầu hết những đứa trẻ mà bệnh viện điều trị đã cải thiện sức khoẻ theo thời gian.
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, gần 13,8 triệu trẻ em đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19 kể từ khi đại dịch bắt đầu. Trong khi có ít nghiên cứu về Long Covid ở trẻ em, một đánh giá gần đây của hơn 20 nghiên cứu cho thấy tỷ lệ hiện mắc là khoảng 25% - hoặc 1/4 - ở trẻ em và thanh thiếu niên đã mắc Covid-19.
