Ngành năng lượng sạch Việt Nam sắp đón 15,5 tỷ USD

Theo các điều khoản của thỏa thuận, JETP sẽ huy động khoản tài chính công và tư nhân ban đầu trị giá 15,5 tỷ USD trong 3 đến 5 năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch của Việt Nam, thoát khỏi sự phụ thuộc vào điện than.

Gói đầu tư sẽ giúp Việt Nam tăng cường các mục tiêu về khí hậu, kéo dài thời hạn phát thải khí nhà kính đạt đỉnh dự kiến xuống 5 năm và giảm tới 30% lượng phát thải đỉnh hàng năm của ngành điện, từ 240 megaton xuống còn 170 megaton.

Thỏa thuận này cũng dự kiến sẽ hạn chế công suất điện than tối đa của Việt Nam xuống 30,2GW so với mức cao nhất theo kế hoạch hiện tại là 37GW. Đồng thời thỏa thuận hướng đến đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo để chúng chiếm ít nhất 47% sản lượng điện vào năm 2030. Đây là con số đáng kể so với mức tăng theo kế hoạch hiện tại là 36%.

Các đối tác cho biết, việc thực hiện thành công các mục tiêu mới sẽ giúp tiết kiệm khoảng 500 mega tấn khí thải cho đến năm 2035, cùng với đó, tạo ra hàng nghìn việc làm xanh và thúc đẩy đầu tư vào nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.

Thỏa thuận này dự kiến sẽ được hoàn tất cùng với thỏa thuận JTEP trị giá 20 tỷ USD đã được thống nhất với Indonesia tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP27 diễn tháng trước tại Ai Cập. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán được cho là đã bị chậm lại do chính phủ Việt Nam thúc đẩy tỷ lệ tài trợ lớn hơn thông qua các chương trình viện trợ thay vì các khoản vay.

Tuy nhiên, thoả thuận cuối cùng đã được hoàn tất, và nhiều các nhà đầu tư tư nhân đã được tuyển dụng để hậu thuẫn một loạt các dự án năng lượng sạch mới.

Những đóng góp ban đầu cho JETP Việt Nam bao gồm 7,75 tỷ USD cam kết từ IPG cùng với Ngân hàng Phát triển Châu Á và Tổ chức Tài chính Quốc tế. Cùng với USD các kế hoạch làm việc để huy động và tạo điều kiện thuận lợi cho khoản đầu tư tư nhân trị giá 7,75 tỷ USD từ một nhóm các tổ chức tài chính tư nhân do Liên minh tài chính Glasgow vì Net Zero (GFANZ) điều phối. Các nhà đầu tư tiềm năng bao gồm ngân hàng Bank of America, Citi, ngân hàng Deutsche Bank AG, HSBC, Macquarie Group, Mizuho, MUFG, Prudential PLC, Shinhan, SMBC và Standard Chartered.

Chính phủ Việt Nam dự kiến sẽ làm việc để phát triển và thông qua kế hoạch huy động nguồn lực của JETP trong 12 tháng tới. Kế hoạch này sẽ cho phép JETP thực hiện kế hoạch tài trợ với chiến lược rộng lớn hơn.

Thủ tướng Vương quốc Anh, Rishi Sunak ca ngợi thỏa thuận này như một bằng chứng nữa cho thấy mô hình JETP "là nhân tố thay đổi cuộc chơi trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu".

“Việt Nam là một nền kinh tế mới nổi, năng động ở trung tâm Đông Nam Á,” ông nói Rishi Sunak thêm. "Khoản đầu tư mà chúng tôi đang thực hiện này hướng đến việc có thể cắt giảm lượng khí thải đồng thời tạo ra việc làm mới và tăng trưởng xanh. Cùng nhau, chúng ta sẽ mang đến một tương lai xanh hơn, sạch hơn cho Việt Nam và hành tinh của chúng ta".

Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen cũng dự đoán tương tự rằng quan hệ đối tác sẽ cho thấy các nền kinh tế mới nổi có thể hoàn thành quá trình chuyển đổi năng lượng sạch mà người dân của họ và hành tinh của chúng ta đang rất cần như thế nào.

“Với các khoản đầu tư từ các đối tác quốc tế, Việt Nam có thể thúc đẩy năng lượng tái tạo, tăng cường an ninh năng lượng và quyền tự chủ của mình", bà nói Ursula von der Leyen và nhấn mạnh "Chúng tôi sẽ giúp Việt Nam bắt đầu giảm phát thải khí nhà kính sớm hơn 5 năm so với kế hoạch, và giảm đáng kể việc sử dụng điện than. Quan hệ đối tác này sẽ giúp Việt Nam xây dựng ngành công nghiệp điện của thế kỷ 21, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và mang lại lợi ích về môi trường và sức khỏe cho người dân của họ".