Những ngày gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều bài viết của người dân về tình trạng tiền điện tháng 8 tăng bất thường. Không ít hộ gia đình cho biết hóa đơn điện tăng cao dù thời tiết đã dịu hơn so với những đợt nắng nóng kỷ lục hồi tháng 6, 7. Trong các hội nhóm, diễn đàn, nhiều người chia sẻ hóa đơn điện tháng này cao hơn từ 20–50%, thậm chí có trường hợp tăng gấp đôi. Sự việc nhanh chóng thu hút sự quan tâm, gây ra làn sóng tranh luận về cách tính giá điện cũng như tính minh bạch trong việc ghi chỉ số công tơ.
NGƯỜI DÂN THẮC MẮC HÓA ĐƠN ĐIỆN TĂNG VỌT SAU MƯA BÃO
Những câu chuyện cụ thể ở các địa phương đều cho thấy sự lo lắng của người dân khi hóa đơn tiền điện tháng 8 bất ngờ tăng mạnh. Không ít người cho biết đã hạn chế sử dụng điều hòa, chuyển sang dùng quạt hoặc cắt giảm các thiết bị điện nhưng tình trạng vẫn không được cải thiện.
Tại Hà Nội, anh Nguyễn Văn H. (phường Cầu Giấy) cho biết gia đình 4 người sinh hoạt bình thường, tháng 7 tiền điện khoảng 1,6 triệu đồng, nhưng sang tháng 8 bất ngờ đội lên hơn 2,2 triệu đồng, dù thời tiết mát hơn và nhu cầu sử dụng điều hòa giảm. “Cả nhà tôi đều thấy khó hiểu, vì tháng vừa rồi chúng tôi hầu như chỉ dùng điều hòa vào buổi tối, còn ban ngày đi làm, thậm chí tháng này các con tôi đều đã đi học trở lại. Vậy mà tiền điện vẫn tăng chóng mặt,” anh H. chia sẻ.
Không chỉ ở Hà Nội, tại TP.HCM, nhiều hộ dân cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Chị Lê Thị M. (phường Sài Gòn) cho biết tháng 8 hóa đơn điện tăng hơn 30% so với tháng trước: “Gia đình tôi đã tiết kiệm hết mức, tắt bớt thiết bị, thậm chí dùng quạt thay điều hòa, nhưng hóa đơn vẫn leo thang. Thật sự rất áp lực”.
Đáng chú ý, ở khu vực Nghệ An, Hà Tĩnh, càng có nhiều người dân phàn nàn về hóa đơn tiền điện tăng mạnh, mặc dù đây là hai địa phương chịu ảnh hưởng trực tiếp của đợt mưa bão giữa tháng 8, gây mất điện trên diện rộng. Một tài khoản cá nhân cho rằng, dù tháng 8 liên tục có mưa bão, thậm chí còn bị cắt điện nhiều lần, nhưng hóa đơn điện vẫn tăng vọt lên hơn 2 triệu đồng, mức chi tiêu được cho là “quá sức” với người dân nông thôn.
Theo phản ánh của người dân, mức tăng tiền điện bình quân của mỗi gia đình trong tháng 8 từ 100 – 300 nghìn đồng/hộ so với tháng 7/2025. Cá biệt có một số hộ, tiền điện tháng này tăng lên 500 nghìn – 1 triệu đồng so với tháng trước.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, trong những ngày đầu tháng 8/2025, khu vực miền Bắc tiếp tục trải qua đợt nắng nóng gay gắt với nhiệt độ ngoài trời có thời điểm lên tới 46 - 47°C. Trước tình hình thời tiết cực đoan, nhu cầu tiêu thụ điện tăng vọt, hệ thống điện quốc gia đã ghi nhận hàng loạt kỷ lục mới về vận hành.
Cụ thể, trong giai đoạn từ ngày 1 - 4/8/2025, nhu cầu tiêu thụ điện tại miền Bắc tăng đột biến, công suất cực đại của hệ thống điện miền Bắc tăng cao đến 28.187 MW, cao hơn 4.000 - 5.000 MW so với công suất tiêu thụ điện các ngày chủ nhật trong tháng 7/2025.
Công suất cực đại của hệ thống điện quốc gia đạt 54.939 MW - mức cao nhất ghi nhận từ đầu năm đến nay và thiết lập kỷ lục mới, tăng khoảng 5.000 MW (tăng 10%) so với cùng kỳ năm 2024. Sản lượng điện tiêu thụ trong ngày 04/08/2025 đạt 1.112 triệu kWh, tăng 86 triệu kWh (tăng 8,4%) so với cùng kỳ năm 2024.
BỨC TRANH TRÁI CHIỀU TẠI EVN: BÁN ĐIỆN LỖ, TÀI CHÍNH LÃI
Trong quý 2 và 6 tháng đầu năm 2025, kết quả kinh doanh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các đơn vị thành viên cho thấy bức tranh trái chiều. Tại Hà Nội, Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội (EVNHANOI) ghi nhận doanh thu thuần quý 2 đạt hơn 17.349 tỷ đồng, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận gộp đạt hơn 1.014 tỷ đồng, tăng 22%.
Đặc biệt, nhờ khoản thu nhập khác hơn 229 tỷ đồng, doanh nghiệp đã ghi nhận lãi sau thuế hơn 446 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2024 lỗ tới 122 tỷ đồng, tức trung bình mỗi ngày lãi gần 5 tỷ đồng. Tuy nhiên, lũy kế 6 tháng đầu năm, EVN Hà Nội vẫn báo lỗ hơn 264 tỷ đồng, trái ngược mức lãi hơn 860 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái.
Tại TP.HCM, EVNHCMC cũng ghi nhận doanh thu quý 2 hơn 20.400 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 17 tỷ đồng, giảm tới 98% so với cùng kỳ, khiến kết quả lũy kế 6 tháng lỗ gần 401 tỷ đồng. Như vậy, chỉ riêng hai đơn vị lớn tại Hà Nội và TP.HCM đã báo lỗ tổng cộng gần 700 tỷ đồng trong nửa đầu năm nay.
Trong khi khối điện lực chịu áp lực lớn từ chi phí và giá bán, hệ thống EVN vẫn ghi nhận sản lượng điện thương phẩm 6 tháng đạt gần 156 tỷ kWh, thiết lập nhiều kỷ lục về công suất và sản lượng tiêu thụ, đặc biệt sau khi EVN công bố tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 4,8% từ ngày 9/5/2025 (từ 2.103 đồng/kWh lên 2.204 đồng/kWh, chưa VAT).
Trái ngược với tình hình kinh doanh điện, Công ty Tài chính Điện lực (EVNFinance) báo kết quả khả quan với lợi nhuận trước thuế 598 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ, hoàn thành 62% kế hoạch năm. Điều này cho thấy trong khi hoạt động kinh doanh điện gặp nhiều khó khăn, mảng tài chính của EVN lại ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ.
Hiện nay, EVN không còn độc quyền sản xuất nguồn điện nhưng vẫn là bên mua duy nhất trên thị trường bán buôn, độc quyền hệ thống truyền tải và bán lẻ điện. Điện đang được phân phối tới người dân và doanh nghiệp thông qua các công ty điện lực thuộc EVN. Khi thị trường điện cạnh tranh hoàn thiện, khâu bán lẻ điện - đơn vị cung cấp điện trực tiếp cho khách hàng cuối cùng sẽ được tách bạch, tạo điều kiện để người dùng có quyền lựa chọn đơn vị bán lẻ phù hợp, thay vì chỉ mua từ EVN như hiện nay, theo Luật Điện lực 2024.
Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, Nghị quyết yêu cầu phát triển thị trường năng lượng theo hướng tăng tính cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, đồng bộ với bảo đảm an ninh năng lượng. Nhà điều hành cần triển khai hiệu quả cơ chế mua bán trực tiếp, đồng thời tăng quyền lựa chọn của khách hàng trong việc tiếp cận, lựa chọn đơn vị cung cấp điện phù hợp với nhu cầu.
Cùng với đó, Nghị quyết 70 cũng nêu Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống giao dịch, gồm cơ chế hợp đồng mua bán điện (PPA) minh bạch, ổn định, dài hạn, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà đầu tư.
Doanh nghiệp tư nhân được khuyến khích tham gia vào các dự án đầu tư hạ tầng lưu trữ năng lượng như pin tích trữ, kho LNG, kho xăng, dầu cả trên đất liền và trên biển. Ngoài ra, cơ chế giá truyền tải điện phải đổi mới để thu hút khu vực tư nhân.
