Ngày 17/10, Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam đã họp nhằm đánh giá kết quả thực hiện công tác người cao tuổi 9 tháng đầu năm 2025; xác định những tồn tại, hạn chế, từ đó đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm triển khai công tác người cao tuổi trong thời gian tới.
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, nước ta đã bước vào giai đoạn già hóa dân số, từ 9,5 triệu người cao tuổi từ năm 2014 lên 16,5 triệu năm 2025 và dự báo thành nước có dân số già vào 2036. Già hóa dân số đặt ra nhiều thách thức về y tế, an sinh, lao động và dịch vụ cộng đồng, trong khi đời sống một bộ phận người cao tuổi, nhất là ở vùng sâu vùng xa, còn khó khăn.
Trước bối cảnh đó, ông Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Hội người Cao tuổi Việt Nam cho rằng, cần chủ động thích ứng trong kỷ nguyên mới. Do đó, ông Cừ đề nghị, Chính phủ cần xây dựng đề án về phát triển nền kinh tế bạc cũng như kịp thời có các chính sách, giải pháp khuyến khích phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi.
Về cơ sở chăm sóc người cao tuổi, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thành Long cho rằng, có 2 vấn đề nổi lên khi khuyến khích tư nhân xây dựng các cơ sở chăm sóc người cao tuổi là đất đai và thuế.
"Cần lượng hóa chính sách này như thế nào để phù hợp, có thể quy định ngay tại dự thảo nghị quyết trình Quốc hội hay các luật có liên quan. Có như thế chúng ta mới tăng số lượng các cơ sở chăm sóc người cao tuổi", Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương rà soát, củng cố mạng lưới bệnh viện lão khoa tại các tỉnh, thành, trước hết là có đề án đánh giá hệ thống y tế lão khoa này, hoàn thành trong quý 1/2026.
Theo Phó Thủ tướng, hiện chính sách về người cao tuổi khá nhiều, nằm ở các văn bản khác nhau và không phải có chính sách ra là làm được ngay. Có những chính sách phải sửa đổi, bổ sung luật, có những việc phải có kinh phí. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu xây dựng một đề án hệ thống hóa, đánh giá tổng thể toàn bộ các chính sách chăm sóc người cao tuổi và "xác định rõ những việc gì cần phải làm, đang làm đến đâu, đang nằm ở đâu, ai làm, chứ nói chung chung thì rất khó thực hiện", ông Long chỉ đạo.
Đối với Hội Người cao tuổi Việt Nam cần chủ trì phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để sơ kết, tổng kết, đánh giá các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác người cao tuổi.
Về phía Bộ Xây dựng chú ý lồng ghép chính sách nhà ở xã hội cho người cao tuổi. Bộ Khoa học Công nghệ chủ trì, phối hợp với các cơ quan hỗ trợ, tạo điều kiện để người cao tuổi tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, khởi nghiệp…
Quay trở lại với cơ sở chăm sóc cho người cao tuổi, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, tại Việt Nam số lượng cơ sở chăm sóc hay cung cấp dịch vụ chăm sóc cho người cao tuổi nói chung, số lượng cơ sở tư nhân nói riêng còn hạn chế so với tiềm năng.
Theo khảo sát và thống kê của Công ty bảo hiểm Bảo Việt (BVI), Việt Nam chỉ có 32/63 tỉnh có viện dưỡng lão trong khi tỷ lệ người cao tuổi sống cô đơn ngày càng tăng. Hiện tại cả nước chỉ có khoảng trên 400 viện dưỡng lão ở Việt Nam, với khoảng 50% là các trung tâm từ thiện hoặc trung tâm do nhà nước đầu tư.
Các cơ sở hiện nay chỉ đáp ứng cho một bộ phận người cao tuổi rất nhỏ ở khu vực đô thị. Bởi chi phí nhà ở tại nơi cung cấp cấp dịch vụ cũng như chăm sóc người cao tuổi tại các cơ sở tư nhân này còn cao so với mức thu nhập bình quân của Việt Nam, đặc biệt là thu nhập của người cao tuổi.
Do vậy, để đảm bảo đủ số lượng cơ sở và chất lượng chăm sóc cho người cao tuổi, VARS đề xuất Nhà nước cần xây dựng các chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào công tác chăm sóc người cao tuổi, cụ thể là đầu tư phát triển các mô hình chăm sóc người cao tuổi.
Thứ nhất, nghiên cứu chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phát triển nhà ở dưỡng lão trong một số năm đầu hoạt động để giảm chi phí và rủi ro tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Thứ hai, nhà dưỡng lão loại hình “nhà ở đặc biệt” nên cần một sự quan tâm đặc biệt.
Thứ ba, cần có chính sách để khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi ở Việt Nam thông qua các chính sách ưu đãi về thuê đất, chính sách thuế, phí, cải cách thủ tục hành chính...
Thứ tư, cấp đất hoặc cho thuê đất dài hạn với giá ưu đãi cho các doanh nghiệp phát triển nhà dưỡng lão, đặc biệt là tại các khu vực có nhu cầu cao. Giảm hoặc miễn các khoản phí liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho các dự án xây dựng nhà dưỡng lão.
Thứ năm, xây dựng quy định pháp lý rõ ràng và minh bạch về tiêu chuẩn và điều kiện hoạt động của nhà dưỡng lão.
Cuối cùng là khuyến khích mô hình hợp tác công tư (PPP) theo hướng mở rộng lĩnh vực đầu tư chăm sóc người cao tuổi, tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hút vốn đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực này
