Theo Thanh tra chính phủ tại các dự án: Dự án đầu tư hạ tầng khai thác quỹ đất phường Ngô Mây, Khu dân bay, Khu Tây Bắc Duy Tân, Khu đất nhỏ lẻ TP.Kon Tum; dự án đường Nguyễn Sinh Sắc, TDP 6, dự án khai thác quỹ đất phát triển hạ tầng TDP 7 (huyện Đắk Hà); dự án Trung tâm thương mại và dự án điểm dân cư thôn 1 (huyện Sa Thầy); dự án Khu đất thôn 6, thị trấn Plei Kần, huyện Kon Plông đã thực hiện hành vi tổ chức đấu giá đất khi chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng, chưa đầu tư cơ sở hạ tầng.
Bên cạnh đó, tại các dự án này việc đấu giá đất không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; chậm nộp tiền trúng đấu giá, nhưng không huỷ kết quả đấu giá, không thu tiền đặt cọc; dùng chứng thư hết thời hạn để xác định giá khởi điểm tổ chức đấu giá, chậm ra thông báo nộp tiền; tuỳ tiện điều chỉnh vị trí, diện tích một số lô đất; vị trí lô đất đấu giá chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; tổ chức đấu giá nhưng không chuyển mục đích sử dụng đất…
Riêng tại dự án Khu đô thị Nam cầu Đăk Bla, TP.Kon Tum do Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh tổ chức đấu giá có nhiều sai phạm, tồn tại. Cụ thể, tỉnh Kon Tum giao đơn vị nhà nước thực hiện đầu tư cơ sở hạ tầng, sau đó tổ chức đấu giá đất là chủ trương đúng nhưng quá trình thực hiện UBND tỉnh quyết định đầu tư dự án nhưng không tập trung nguồn lực, không phân kỳ đầu tư, không chia giai đoạn đầu tư cơ sở hạ tầng cho từng khu vực để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất cho phù hợp với tình hình thực tế đã dẫn đến thời gia kéo dài, làm hạn chế hiệu quả đầu tư.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Kon Tum còn cho phép triển khai đấu giá đất ồ ạt, dàn trải toàn bộ dự án khi chưa đầu tư cơ sở hạ tầng, dẫn đến nhiều cuộc đấu giá có số lượng người tham gia rất ít, hiệu quả thấp, tỷ lệ tăng sau đấu giá bình quân đạt 3,42%. Việc thành lập hội đồng đấu giá đất không đúng với quy định của pháp luật, hình thức đấu giá tại các cuộc đấu giá không tuân thủ các quy định trong phương án và quy chế đấu giá đã được phê duyệt.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm về đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất tại nhiều dự án trên địa bàn tỉnh Kon Tum (Ảnh: 1 phần KLTT)
Cùng với đó, trong quá trình đấu giá đất còn sử dụng chứng thư tẩm định giá năm 2013 (hết thời hạn) và quyết định phê duyệt giá khởi điểm năm 2014 để tổ chức đấu giá trong 4 năm (2014-2017) dẫn đến nguy cơ làm thất thu ngân sách với số tiền lớn do giá khởi điểm thấp, không khảo sát giá thị trường, tạo điều kiện cho việc đầu cơ đất đai của một số cá nhân, tổ chức…
Không những thế, theo Thanh tra Chính phủ, có đến 379 hồ sơ đấu giá quyền sử dụng đất cho phép nộp tiền nhiều lần (8 đợt; 4 đợt; 3 đợt), tạo cơ hội cho người trúng đấu giá chậm nộp tiền trúng đấu giá, không phát huy được hiệu quả kinh tế của đấu giá đất.
Mặt khác, khi xem xét điểm 45/379 hồ sơ đấu giá quyền sử dụng đất còn cho thấy nhiều doanh nghiệp như Công ty TNHH Tuấn Dũng, Công ty CP Trường Long, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Tiến Dũng… chậm nộp tiền trúng đấu giá từ 1 đến 3 năm, đủ điều kiện để huỷ kết quả đấu và thu hồi tiền đặt cọc nhưng Trung tâm phát triển quỹ đất không tham mưu xử lý theo quy định.
Còn liên quan đến việc chuyển nhượng sau đấu giá quyền sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ phát hiện tại hầu hết các dự án đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum, có hiện tượng một số người trúng đấu giá từ hàng chục đến hàng trăm lô đất và chờ thời cơ bán kiếm lời, đất trúng đấu giá để hoang hoá, mất my quan, hạ tầng cơ sở xuống cấp, lãng phí nguồn tài nguyên đất.
Điên hình là 464 lô tập trung tại 10 dự án (dự án dự án Khu đô thị Nam cầu Đăk Bla; dự án Khu Tây Bắc Duy Tân; dự án Khu dân bay…) trúng đấu giá, sau đó chuyển nhượng cho người có nhu cầu với giá chuyển nhượng thấp hơn giá trúng đấu giá (có lô đất còn chuyển nhượng từ 2 đến 4 lần) nhưng cơ quan thuế lại căn cứ vào giá bán trong hợp đồng để tính thuế TNCN (2%) và lệ phí trước bạ (0,5%), không áp dụng giá trúng đấu giá đã được UBND tỉnh phê duyệt là sai với quy định của pháp luật.
Hơn nữa, theo Thanh tra Chính phủ, hành vi kê khai giá trị chuyển nhượng thấp hơn giá trúng đấu giá có dấu hiệu trốn thuế, nhưng cơ quan chuyên môn, cơ quan thuế không kịp thời tham mưu, xử lý theo đúng thẩm quyền, có nguy cơ làm thất thu ngân sách nhà nước.
