Sáng 11/3, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 và ban hành Nghị định của Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024.
GIẢM THU NGÂN SÁCH KHOẢNG 4.000 TỶ ĐỒNG
Tờ trình do Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng trình bày cho biết, thời gian qua, để tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và góp phần phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các Quyết định về việc giảm tiền thuê đất phải nộp năm 2020, 2021, 2022 đối với doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 và Quyết định số 25 ngày 3/10/2023 về việc giảm tiền thuê đất của năm 2023.
Số tiền thuê đất, thuê mặt nước được giảm theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ của năm 2020-2023 là 2.890 tỷ đồng/năm, các năm 2021, 2022, 2023 trung bình là 3.734 tỷ đồng/năm, qua đó đã góp phần hỗ trợ cho các doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị, hộ gia đình, cá nhân trong việc tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 để có thể sớm khôi phục lại hoạt động sản xuất, kinh doanh sau dịch (các năm 2020, 2021, 2022) và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh (năm 2023).
Tại Nghị quyết số 233 ngày 10/12/2024 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11/2024, Chính phủ thống nhất đánh giá: "Ở trong nước, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ và thuận lợi, nhất là trước tác động lớn từ bên ngoài; thiên tai, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân".
"Để có thêm nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ứng phó với những khó khăn, thách thức, đồng thời hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tại các địa phương bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu; việc Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024 sau khi được sự đồng ý của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là có cơ sở pháp lý và thực tiễn", Thứ trưởng Bùi Văn Khắng thông tin.
Về đối tượng áp dụng là người sử dụng đất đang được Nhà nước cho thuê đất trực tiếp theo Quyết định cho thuê đất hoặc Hợp đồng thuê đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền dưới hình thức trả tiền thuê đất hằng năm đang có hiệu lực trong năm 2024. Trường hợp trong năm 2024, người sử dụng đất chưa hoàn thành thủ tục pháp lý về đất đai nhưng đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị giảm tiền thuê đất theo quy định tại nghị định này đã hoàn thiện thủ tục pháp lý về đất thì thuộc đối tượng được giảm tiền thuê đất theo quy định tại nghị định này.
Mức giảm tiền thuê đất là 30% trên số tiền thuê đất phải nộp của năm 2024.
Về tác động tới nguồn thu ngân sách nhà nước, lãnh đạo Bộ Tài chính cho hay, dự kiến số tiền thuê đất giảm theo dự thảo nghị định khoảng 4.000 tỷ đồng (tương đương số tiền thuê đất dự kiến giảm của năm 2023 với mức giảm 30% trên phạm vi cả nước) tương ứng với 0,26% tổng thu ngân sách một năm và 9% số thu ngân sách nhà nước từ tiền thuê đất một năm (tính theo số liệu năm 2023).
Tuy nhiên, theo số liệu từ Tổng cục Thuế, dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024 đã đạt và vượt; vì vậy, số tiền thuê đất giảm theo chính sách này không ảnh hưởng đáng kể đến số thu ngân sách nhà nước nói chung nhưng sẽ có tác động lớn tới việc phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp; từ đó tăng thu ngân sách từ thuế (thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp...) để bù đắp cho số giảm thu do giảm tiền thuê đất.
XỬ LÝ KHÓ KHĂN
Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí về sự cần thiết việc tiếp tục giảm tiền thuê đất năm 2024 theo đề nghị của Chính phủ.
Có ý kiến cho rằng, việc Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất cho các đối tượng, trường hợp như dự thảo nghị định của Chính phủ là quá rộng. Đồng thời, Tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ các trường hợp khác thuộc thẩm quyền cho ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và các trường hợp thuộc thẩm quyền của Chính phủ theo quy định tại khoản 1 Điều 157 của Luật Đất đai năm 2024.
"Về thời gian trình, năm tài khóa 2024 đã kết thúc, đến ngày 25/2/2025 Chính phủ mới trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 là chậm, khó khăn trong việc thu, nộp, hoàn tiền thuê đất hoặc phạt chậm nộp đối với các trường hợp chậm nộp tiền thuê đất trong năm 2024 của các đối tượng sử dụng đất", ông nói.
Ngoài ra, khi giảm tiền thuê đất sẽ làm giảm chi phí, tăng thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp tương ứng với số tiền được giảm tiền thuê đất, qua đó tăng thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2024.
Như vậy các doanh nghiệp cũng phải kê khai, điều chỉnh lại Báo cáo thuế, Báo cáo tài chính năm 2024 cả tiền thuê đất và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính và Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ tác động của việc giảm nguồn thu ngân sách nhà nước, cũng như việc xử lý các vấn đề trên khi thực hiện chính sách giảm tiền thuê đất năm 2024 trong năm 2025.
Qua thảo luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết, 100% thành viên đồng ý việc Chính phủ ban hành Nghị định giảm tiền thuê đất năm 2024 cho các đối tượng như tờ trình của Chính phủ.
Kết lại nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm về nội dung đề xuất, tính chính xác của thông tin, số liệu báo cáo, sự cần thiết trong việc xây dựng, ban hành Nghị định của Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024 bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật; chỉ đạo xử lý các khó khăn, vướng mắc trong việc thu, nộp, hoàn tiền thuê đất hoặc phạt chậm nộp đối với các trường hợp chậm nộp tiền thuê đất trong năm 2024 của các đối tượng được giảm tiền thuê đất...
