Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore dẫn số liệu thống kê từ Cơ quan quản lý doanh nghiệp Singapore cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Singapore tiếp tục tăng trưởng rất tốt, đạt kim ngạch khoảng 74,4 triệu SGD, tăng 54,67% so với cùng kỳ 2023.
Số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ đang là 3 nước xuất khẩu hàng đầu thị phần gạo tại Singapore, chiếm 90,21% sản lượng gạo nhập khẩu nước này. Từ năm 2023, nhu cầu nhập khẩu gạo của Singapore tăng mạnh được nhận định do xuất phát từ lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ và sự phục hồi nhanh của lượng du khách du lịch đến Singapore. Đây là quý 2 liên tiếp, Việt Nam giữ vị trí quán quân về xuất khẩu gạo vào thị trường Singapore.
Trong nửa đầu năm 2024, sản lượng gạo nhập khẩu vào Singapore ước tính đạt khoảng 214.516 tấn, tăng 12,98% so với cùng kỳ năm 2023. Về cơ cấu thị phần của các mặt hàng gạo, gạo tẻ trắng chiếm thị phần lớn nhất (31,61%), tiếp đến là gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 17,49%), gạo trắng hom-ma-li (chiếm 17,62%), gạo đồ (chiếm 14,93%). Các mặt hàng gạo khác chia đều phân khúc còn lại.
Riêng với sản lượng gạo nhập khẩu từ Việt Nam có một số nhóm tiếp tục chứng kiến mức tăng rất mạnh là: gạo nếp (kim ngạch 8,9 triệu SGD, tăng hơn 5 lần), gạo vỡ (kim ngạch 1,5 triệu SGD, tăng 187,3%) và gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (kim ngạch 27,27 triệu SGD, tăng 161,35%). Nhóm gạo chủ lực của Việt Nam tại thị trường Singapore là gạo tẻ trắng tăng nhẹ ở mức 1,91%, đạt kim ngạch 34,5 triệu SGD. Nhóm duy nhất có sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trước là gạo lứt thường (kim ngạch 102 nghìn SGD, giảm 51,2%).
Hiện nay, Việt Nam là quốc gia chiếm thị phần lớn nhất tại Singapore đối với 3 nhóm gạo là: gạo tẻ trắng (chiếm 48,62%); gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 69,43%) và gạo nếp (78,05%). Ấn Độ là quốc gia chiếm lĩnh gần như tuyệt đối thị trường đối với gạo đồ (chiếm 99,74%) và gạo basmati xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 96,89%). Với các sản phẩm gạo còn lại, Thái Lan là nước chiếm thị phần lớn nhất, cụ thể: gạo lứt homali (99,18%), gạo trắng homali (97,17%), gạo vỡ (57,73%). Với nhóm gạo lứt thường, Nhật Bản chiếm thị phần lớn nhất (74,89%).
Ông Cao Xuân Thắng, Tham tán thương mại, Trưởng thương vụ Việt Nam tại Singapore nhận định, Thái Lan, Ấn Độ và Nhật Bản đang là các đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Việt Nam trên thị trường gạo Singapore. Về cơ bản, thị trường gạo của Singapore có nhu cầu ổn định ở mức 300 đến 400 triệu SGD mỗi năm. Việc Ấn Độ (nước đang chiếm lĩnh thị phần gạo tẻ trắng, loại gạo Việt Nam có thế mạnh) ban hành lệnh cấm xuất khẩu các loại gạo ngoài basmati từ ngày 20/7/2023, đã được các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng khá tốt để gia tăng thị phần và giá trị kim ngạch xuất khẩu sang Singapore.
Bên cạnh sự quan tâm của các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp trong công tác xúc tiến thương mại và tận dụng thời cơ, các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp của Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore; cùng với sự chỉ đạo sát sao của các Bộ ngành, địa phương đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu gạo vào thị trường Singapore.
Tuy vậy, Trưởng thương vụ Việt Nam tại Singapore cũng chỉ ra một số mặt hạn chế của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo khi chưa chú trọng hoạt động xúc tiến thương mại. Do đó, việc quảng bá và giới thiệu mặt hàng gạo của Việt Nam tại thị trường vẫn còn tương đối ít, chưa có hoạt động xúc tiến quy mô lớn của các doanh nghiệp tập trung vào mặt hàng gạo.
Doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn ít chú trọng đầu tư vào các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm quy mô rộng, vì vậy các nhà nhập khẩu và hệ thống phân phối ở Singapore thường nhập gạo Việt Nam có đóng gói mẫu mã, bao bì và thương hiệu nội địa của Singapore để dễ tiêu thụ trên thị trường.
Khuyến nghị các doanh nghiệp cần tận dụng thời cơ, tiếp tục nỗ lực tìm cách nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng sản phẩm gạo, do thị trường gạo Singapore có sự điều hành chặt chẽ của Chính phủ Singapore, thể hiện ở việc Chính phủ Singapore xét duyệt và cấp phép nhập khẩu; trực tiếp thanh, kiểm tra chất lượng gạo trước khi đưa ra thị trường. Vì vậy, việc ký kết thỏa thuận và cam kết ở cấp chính phủ 2 nước về việc cung cấp gạo có thể sẽ góp phần ổn định kim ngạch xuất khẩu gạo Việt Nam sang Singapore.
Sản phẩm gạo Việt Nam không chỉ tiêu thụ tại thị trường Singapore mà còn được các doanh nghiệp Singapore xuất khẩu đi các nước khác trên thế giới. Do đó, các doanh nghiệp cần lưu ý vai trò địa bàn trung chuyển quan trọng của Singapore, chứ không chỉ là địa bàn gần 6 triệu dân của quốc đảo.
Trong thời gian tới, để thúc đẩy tăng thêm thị phần, duy trì bền vững vị trí đầu bảng và cạnh tranh được với sản phẩm gạo của Ấn Độ và Thái Lan, cần tiếp tục có sự hỗ trợ chung sức của các Bộ ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp gạo Việt Nam.
