Vietracimex: Một mô hình to, nhưng thiếu “chất”

Thiết bị máy móc của nhà máy bột giấy VNT 19 Quảng Ngãi

Mạnh thủy điện

Vietracimex gốc là một doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Giao thông Vận tải, nhưng giờ do Chủ tịch Võ Nhật Thăng nắm 99,98% cổ phần, tương đương hơn 5.500 tỷ đồng vốn điều lệ. 18 cá nhân cổ đông sáng lập còn lại hiện không nắm giữ cổ phần tại Vietracimex, mà thi thoảng đứng tên pháp nhân thực hiện dự án của tổng công ty.

Vietracimex có 15 công ty thành viên, hoạt động ở 4 mảng: BĐS, năng lượng, sản xuất công nghiệp và thương mại dịch vụ. Trong đó, mảng năng lượng là nơi Vietracimex thể hiện “chất” của doanh nghiệp này nhất, với cả loạt dự án phát điện.

Chẳng hạn, tại dự án nhà máy thủy điện Đạ Dâng, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng, vào tháng 12/2014, đã xảy ra tai nạn sập hầm hầm dẫn nước, khiến 12 công nhân suýt thiệt mạng….

Dự án này do Công ty CP đầu tư và xây dựng điện Long Hội – một công ty con của Vietracimex - làm chủ đầu tư. Sau này, các cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng tiến hành xử phạt hành chính đối với 6 doanh nghiệp liên quan trong vụ việc, thì có ít nhất 2 doanh nghiệp thuộc Vietracimex.

Dự án nhà máy thủy điện Tà Thàng (Lào Cai) do Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai – công ty thuộc Vietracimex - là chủ đầu tư, đã nợ hơn 46,9 tỷ đồng thuế, tính tới thời điểm tháng 9/2018.

Hiện Vietracimex đang làm chủ nhiều dự án năng lượng khác tại Bắc Mê (Hà Giang), điện gió Hòa Thắng 1,2 (Bình Thuận), điện mặt trời Hồng Phong 1,2 (Bình Thuận), thủy điện Mỹ Lý và Nậm Mô (Nghệ An)… với tổng quy mô đầu tư lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Hoàn thành từ 2013, nhưng tới năm 2018, Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai vừa nợ thuế, và vừa thiếu thủ tục của Dự án nhà máy thủy điện Tà Thàng .

Nhưng thiếu.. chuẩn 

Dự án lớn do Vietracimex “ấp ủ” 7 năm qua là nhà máy bột giấy VNT 19 đặt tại Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi. Dự án có công suất giai đoạn 1 (sau điều chỉnh) là 350.000 tấn bột giấy tẩy trắng/năm, diện tích đất sử dụng là 117 ha, do Công ty CP Bột – Giấy VNT 19 - công ty con của Vietracimex - làm chủ đầu tư.

Dự án được khởi công năm 2015, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2019. Tổng vốn đầu tư là gần 9.900 tỷ đồng, với ít nhất 50% vốn đầu tư do hai ngân hàng BIDV và NCB cam kết cho vay.

Đây là dự án bị dân trong khu vực phản ảnh chưa sản xuất đã gây ô nhiễm do khói bụi và nước mưa tràn. Trong khi tỉnh Quảng Ngãi “kêu” dự án nhập máy móc, thiết bị đã qua sử dụng từ châu Âu. Theo đó, chứng nhận đầu tư ban đầu của dự án này đã yêu cầu phải sử dụng công nghệ tiên tiến, máy móc, thiết bị hiện đại, đồng bộ mới 100%, quy trình công nghệ khép kín, đáp ứng điều kiện và các chỉ tiêu kinh tế và thực hiện tốt nội dung bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, sau các lần điều chỉnh, yêu cầu máy móc mới 100% này đã không còn xuất hiện trong chứng nhận đầu tư cấp lại của dự án. Hiện, chưa rõ việc mua thiết bị sản xuất bột giấy đã qua sử dụng từ châu Âu có giúp Công ty CP Bột – Giấy VNT19 giảm được tổng mức đầu tư dự án?

Thêm nữa, giai đoạn 2 mở rộng dự án này, đang khiến chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đặc biệt lo lắng về xả thải. Cụ thể, vị trí xả thải của dự án là tại vịnh Việt Thanh, cách bờ biển chừng 500-1500m. Lo ngại sự cố môi trường “kiểu” Formosa, UBND tỉnh  Quảng Ngãi đã đề nghị Bộ TNMT xem xét rà soát lại ĐTM dự án này của Vietracimex.

>> Hà Nội điều chỉnh quy hoạch để "cứu" Khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch