Tại cuộc họp tham vấn doanh nghiệp về Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam diễn ra tại Trụ sở Chính phủ, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, hàng loạt nhà đầu tư lớn trong nước đã trình bày mong muốn, phương án và năng lực tham gia siêu dự án hạ tầng quan trọng bậc nhất quốc gia.
CHÍNH PHỦ SÀNG LỌC NĂNG LỰC NHÀ ĐẦU TƯ
Buổi tham vấn được Chính phủ tổ chức nhằm lắng nghe đề xuất của các doanh nghiệp và phân định rõ những doanh nghiệp có năng lực tài chính, khả năng tổ chức, công nghệ và cam kết dài hạn, yếu tố then chốt đối với dự án có tổng mức đầu tư hàng chục tỷ USD và tiềm ảnh hưởng lớn đến tương lai phát triển hạ tầng quốc gia.
Trong số các doanh nghiệp trình bày, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) Nguyễn Hoàng Tuệ đưa ra phương án đầu tư theo hình thức kinh doanh, dự kiến triển khai theo từng đoạn và hoàn thành toàn tuyến trong 7 năm. Ông Tuệ cho biết, THACO đã tổ chức nhiều cuộc họp liên quan đến chủ trương tham gia đầu tư vào dự án quan trọng này; thường xuyên có cập nhật hồ sơ, tài liệu, gửi báo cáo đến cơ quan chức năng với tất cả mong muốn và thiện chí được tham gia vào dự án theo hình thức đầu tư, kinh doanh (theo Luật Đầu tư).
Về phần vốn, THACO dự kiến nhà đầu tư sẽ chịu trách nhiệm 20% vốn đầu tư, 80% là huy động và đi vay; ngoài vốn tự có, nguồn lực tài chính của mình, Tập đoàn Trường Hải sẽ thành lập các công ty để huy động vốn đầu tư từ các doanh nghiệp, tập đoàn trong nước và quốc tế để triển khai thực hiện dự án.
Sau khi nêu lên các ý tưởng đầu tư, giải pháp tài chính, công nghệ cho dự án, ông Nguyễn Nam Thiều, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Discovery khẳng định đây là dự án lớn và rất khó, nhưng mang lại những giá trị rất lớn cho xã hội và bày tỏ thiện chí mong muốn được hợp tác đầu tư vào dự án theo phương án kinh doanh thu hồi vốn. Tuy nhiên, khi được hỏi về quy mô nhân sự, vốn đầu tư của Tập đoàn Discovery và năng lực thực hiện dự án, ông Nguyễn Nam Thiều cho biết, hiện Tập đoàn có nhân sự khoảng 70 người và tổng vốn khoảng 2.000-3.000 tỷ đồng Việt Nam, số vốn chỉ bằng khoảng 0,2% tổng mức đầu tư của dự án (67 tỷ USD).
Điểm nhấn của cuộc họp thuộc về đề xuất của Tập đoàn Vingroup với nhà đầu tư Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed với tầm nhìn lớn, nguồn lực mạnh, cách tiếp cận bài bản và cam kết mạnh mẽ.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Nguyễn Việt Quang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Vingroup, nêu rõ mong muốn đầu tư dự án theo hình thức đầu tư – kinh doanh, với tổng mức đầu tư dự kiến trên 61 tỷ USD (chưa gồm kinh phí giải phóng mặt bằng) với thời hạn thi công dự án là 5 năm kể từ khi nhà nước giao đất sạch cho dự án. Đây là một cam kết táo bạo và thể hiện rõ năng lực quản trị dự án lớn của doanh nghiệp từng triển khai hàng loạt đại dự án quy mô quốc tế. Việc rút ngắn thời gian thi công giúp giảm chi phí xã hội, nâng cao hiệu quả đầu tư và tạo đột phá ngay trong thập kỷ tới cho hạ tầng giao thông quốc gia.
Trong đề xuất, Vinspeed đề nghị được vay 80% vốn đầu tư dự án và hoàn trả trong vòng 30 năm, Vinspeed khẳng định các cam kết: Chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, đặc biệt là các quy trình, quy định trong vay vốn; không bán thầu, không chuyển nhượng dự án; bảo đảm đầu tư công nghệ, thiết bị hiện đại, tăng cường hợp tác với các đối tác trong tăng tỷ lệ nội địa hóa ngành đường sắt; bố trí, đào tạo nguồn nhân lực để thực hiện dự án cũng như vận hành khi dự án đi vào hoạt động; đảm bảo các điều kiện, sẵn sàng phục vụ các mục tiêu về an ninh, quốc phòng; sẵn sàng chấp nhận một số rủi ro kinh doanh và đặc biệt là cam kết không để phát sinh vốn, đội vốn,…
Đồng thời, cam kết sẽ đầu tư, tổ chức nghiên cứu phát triển công nghệ đường sắt tốc độ cao để không chỉ làm chủ công nghệ được chuyển giao từ đối tác nước ngoài mà còn tạo ra các giá trị công nghệ mới của Việt Nam.
Đại diện Vingroup chỉ ra 5 lợi ích cho Nhà nước và xã hội nếu VinSpeed đầu tư trực tiếp vào dự án: Thứ nhất, nhà nước chỉ cần cho vay 80% thay vì tự trả 100% tổng mức đầu tư. Thứ hai, nhà nước thu hồi 80% vốn cho vay sau 30 năm thay vì chờ hoàn vốn sau 140 năm, thậm chí lâu hơn. Thứ ba, hệ thống được đưa vào vận hành sau 5 năm thay vì sau 10 năm. Điều này sẽ tạo động lực cho kinh tế đất nước phát triển, giao thông tiện lợi, chi phí di chuyển của nhân dân giảm, đời sống của nhân dân các vùng dọc tuyến được cải thiện. Thứ tư, nhà nước không lo bị đội vốn và bị kéo dài tiến độ. Thứ năm, nhà nước có được ngành công nghiệp đường sắt cao tốc mà không phải bỏ vốn đầu tư.
LỢI THẾ VƯỢT TRỘI CỦA VINGROUP
Cuộc họp tham vấn với các doanh nghiệp cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc lựa chọn mô hình đầu tư tối ưu cho dự án hạ tầng quan trọng bậc nhất quốc gia. Trong bức tranh chung ấy, đề xuất của Vingroup nổi bật nhờ tầm nhìn dài hạn, năng lực tài chính mạnh, cam kết công nghệ và tiến độ cụ thể, mang lại lợi ích thiết thực cho Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam không chỉ là câu chuyện giao thông, mà còn là cơ hội để Việt Nam bứt phá về công nghiệp, công nghệ và chất lượng sống. Sự tham gia của những tập đoàn có năng lực như Vingroup mở ra kỳ vọng mới về một cách tiếp cận hiện đại, minh bạch, hiệu quả tạo nền tảng cho bước tiến dài của đất nước trong những thập kỷ tới.
Trước thời điểm lựa chọn nhà đầu tư cho loạt dự án giao thông trọng điểm, hệ sinh thái của tỷ phú Phạm Nhật Vượng dường như đã sớm bước vào giai đoạn hành động. Tập đoàn này đang đồng loạt triển khai nhiều mảng công nghiệp then chốt từ sản xuất thép, năng lượng, robot, AI đến hàng không và vũ trụ nhằm hình thành một hệ sinh thái công nghiệp khép kín phục vụ cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm sắp tới. Đây được xem là bước đi mang tính chuẩn bị dài hạn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Vingroup trong việc làm chủ chuỗi cung ứng và công nghệ cho những công trình quy mô quốc gia.
Đầu tiên phải kể đến VinSpeed là doanh nghiệp do ông Phạm Nhật Vượng, Vingroup và các cá nhân, tổ chức liên quan sáng lập tháng 5/2025, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng đường sắt, sản xuất đầu máy và toa xe. Từ khi thành lập, pháp nhân này đã nhận chuyển nhượng tổng cộng 379 triệu cổ phiếu VIC theo hình thức góp vốn của ông Vượng. Trong tháng 11/2025, VinSpeed đã có 2 lần tăng vốn, từ 15.000 tỷ lên 33.000 tỷ đồng.
Ngày 14/5/2025, VinSpeed chính thức nộp hồ sơ đăng ký đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng vốn khoảng 1,5 triệu tỷ đồng (hơn 61 tỷ USD). Trong đó, doanh nghiệp chịu trách nhiệm thu xếp 20% vốn (312.000 tỷ đồng – tương đương 12,27 tỷ USD), 80% còn lại đề xuất vay Nhà nước không lãi suất trong 30 năm.
Mục tiêu của VinSpeed là đưa dự án Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam hoàn thành vào năm 2030, tạo nền móng cho ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam và mở ra động lực tăng trưởng mới. Ngoài dự án trên, doanh nghiệp này cũng đã công bố báo cáo đánh giá tác động môi trường của 2 tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Hạ Long và Bến Thành - Cần Giờ, với tổng mức đầu tư hơn 225.500 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Công ty Cổ phần Sản xuất và Kinh doanh Thép VinMetal được thành lập vào đầu tháng 10/2025, đánh dấu bước tiến mới của Vingroup trong lĩnh vực luyện kim. Với vốn đầu tư khởi điểm khoảng 10.000 tỷ đồng (tương đương 380 triệu USD), VinMetal được định hướng trở thành nhà sản xuất thép công nghệ cao, không chỉ phục vụ nhu cầu nội bộ của tập đoàn mà còn cung ứng cho các dự án hạ tầng quy mô quốc gia, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Vingroup cũng mở rộng mạnh sang lĩnh vực năng lượng thông qua VinEnergo, doanh nghiệp được thành lập với sứ mệnh phát triển các nguồn điện tái tạo, năng lượng sạch và hạ tầng truyền tải điện. Theo hồ sơ doanh nghiệp, VinEnergo không chỉ sản xuất điện từ năng lượng gió, mặt trời và hydrogen xanh, mà còn được cấp phép truyền tải và bán lẻ điện, điều hiếm thấy với một doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam.
Cùng thời điểm đó, VinRobotics ra đời như “bộ não công nghệ” trong chuỗi hệ sinh thái này. Với vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 40 triệu USD), VinRobotics tập trung vào nghiên cứu, sản xuất robot và thiết bị tự động hóa phục vụ thi công, vận hành, cũng như quản lý hạ tầng công nghiệp. Các dòng sản phẩm và giải pháp của VinRobotics hướng tới tự động hóa dây chuyền sản xuất, bảo trì đường sắt, nhà máy và khu công nghiệp thông minh, đồng thời hỗ trợ các lĩnh vực công nghệ cao khác của Vingroup như ô tô điện, hàng không và logistics.
Nhìn tổng thể, Vingroup đang định hình một hệ sinh thái công nghiệp - công nghệ hoàn chỉnh nhằm phục vụ trực tiếp cho các dự án hạ tầng chiến lược quốc gia, trong đó đường sắt cao tốc Bắc - Nam là trọng tâm.