Theo Bộ Xây dựng, tỉ lệ dân số đô thị hiện khoảng 40% và sẽ tăng lên 45% vào năm 2030.
Nguyên nhân được Bộ Xây dựng chỉ ra là do tốc độ tăng dân số cùng xu hướng đô thị hóa phát triển; tăng trưởng kinh tế gắn liền với mức thu nhập của người dân tăng làm tăng khả năng chi trả nói chung và tăng mức độ sẵn sàng chi trả cho nhu cầu về nhà ở nói riêng. Bên cạnh đó, nhu cầu cải tạo, thay thế nhà ở do sự thiếu hụt về chất lượng của nhà ở cũng sẽ tăng lên.
Nhu cầu mới về nhà ở sẽ tiếp tục tập trung ở một vài thành phố lớn và các khu công nghiệp, phía Nam là TP. HCM và khu vực Đông Nam Bộ như Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu; phía Bắc chủ yếu tập trung ở khu vực Hà Nội và một số thành phố vệ tinh như Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng.
Hai thành phố có sức hút dân số cao, đòi hỏi gia tăng nhanh diện tích nhà ở đô thị là TP. HCM và Hà Nội sẽ chiếm trên 50% diện tích đất đô thị của cả nước và 75% tăng trưởng không gian đô thị với khoảng 2/3 lượng nhu cầu nhà ở hàng năm.
Phát triển kinh tế sẽ đưa thu nhập bình quân dân số thành thị tăng nhanh hơn, đồng thời nhu cầu về chất lượng nhà ở tại các thành phố tăng lên, tuy nhiên theo Bộ xây dựng tốc độ gia tăng ngân sách chỉ tiêu dành cho nhà ở không thay đổi nhiều.
Bộ Xây dựng cho rằng, đối với phân khúc nhà ở tại khu vực đô thị thì chung cư giá rẻ và trung bình sẽ là phân khúc chiếm thị phần lớn nhất và có xu hướng gia tăng. Nhà biệt thự, liền kề giữ ổn định trong ngắn hạn và có xu hướng giảm thị phần trong dài hạn. Nhà ở cho người thu nhập thấp tiếp tục còn thiếu hụt trong ngắn hạn và trung hạn.
Theo thống kê ban đầu của Bộ Xây dựng, hiện nay cả nước có khoảng 100.000 doanh nghiệp xây dựng và 15.000 doanh nghiệp kinh doanh bất động sản tham gia đầu tư kinh doanh bất động sản (tăng hơn 2,3 lần so với năm 2010). Ngoài ra, hơn 1.000 sàn giao dịch bất động sản đã được thành lập.
Tính riêng 9 tháng năm 2020, trên phạm vi cả nước có 79.600 giao dịch bất động sản thành công, 242 dự án với gần 57.800 căn hộ được thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, từ năm 2014 trở về trước, hầu hết các dự án bất động sản là thiên về nhà ở với nhà ở liền kề, biệt thự với quy mô nhỏ. Đến giai đoạn 2015 -2020, cơ cấu sản phẩm thị trường đã có nhiều thay đổi, đón nhận các xu hướng mới như nhà ở xã hội, văn phòng, trung tâm thương mại, bất động sản công nghiệp, bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng,...
Dù vậy, cơ cấu các sản phẩm chưa cân bằng, thiếu sản phẩm có quy mô vừa và nhỏ trong khoảng giá vừa túi tiền của đại đa số người dân, thừa nguồn cung nhà ở cao cấp.
Số liệu Bộ Xây dựng cho biết cả nước đã và đang triển khai khoảng 5.000 dự án với tổng vốn đầu tư khoảng 4,5 triệu tỷ đồng, gấp gần 3 lần năm 2009. Trong tổng số 5.000 dự án nhà ở có hơn 1.000 dự án nhà ở xã hội; 326 khu công nghiệp, gần 40.000 căn hộ du lịch; trên 6 triệu m2 văn phòng cho thuê (gần gấp 3 lần năm 2009)…
Tuy nhiên, Bộ cho rằng sự phát triển của thị trường giai đoạn 2015 - 2020 vẫn chưa thực sự bền vững, còn tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định. Giá cả hàng hóa bất động sản, đặc biệt là giá nhà ở vẫn đứng ở mức cao và vẫn giữ xu hướng tăng, nhất là tại các đô thị lớn (Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng).
