Trong thời buổi mọi chi phí đều tăng nhanh hơn mức thu nhập, chuyện kết hôn không còn đơn thuần là hai người yêu nhau bước về chung một nhà. Đằng sau lễ cưới và cuộc sống mới là hàng loạt khoản phải chi, từ tiền nhà, sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe cho đến kế hoạch sinh con.
Chính vì vậy, nhiều người trẻ bắt đầu lo lắng về khả năng tài chính để lập gia đình. Những băn khoăn ấy ngày càng hiện rõ khi ngày càng nhiều câu chuyện chia sẻ trên mạng xã hội xoay quanh mức tiết kiệm trước hôn nhân và áp lực phải “vững tiền” trước khi nghĩ tới chuyện cưới xin.
KHÔNG TIỀN ĐỪNG CƯỚI?
Dưới đây là lời tâm sự và băn khoăn của một cô gái trẻ 24 tuổi đang sinh sống và làm việc tại TP.HCM, khởi nguồn cho cuộc thảo luận sôi nổi về tiền bạc trước ngưỡng cửa hôn nhân.
“Chào các anh chị. Em là nữ năm nay 24 tuổi, bạn trai em 29, chúng em quen nhau được 8 tháng và có dự định kết hôn trong 1 - 2 năm nữa. Hai đứa em đều có việc làm ổn định, bạn trai em lương tháng 15 triệu đồng, làm thêm khoảng 4 – 5 triệu đồng. Em lương 9 triệu đồng, sắp tới nhảy việc có thể lên 14 – 15 triệu đồng. Bọn em đều đang thuê trọ sống ở TP.HCM.
Nhưng vì một số lý do mà cả hai đứa em đều chưa có nhiều tiền tiết kiệm, em thừa nhận em hơi kém khoản này vì hơn 1 năm qua đi làm dư được vài triệu đồng. Em quyết tâm khi có công việc mới dư dả hơn, em sẽ lập ra kế hoạch tiết kiệm tiền. Bạn trai của em cũng đang cố gắng rất nhiều.
Vấn đề em muốn hỏi là cần chuẩn bị bao nhiêu tiền trước khi kết hôn để sau này cuộc sống đỡ vất vả? Vì em nghe nhiều anh chị kể kết hôn xong không có tiền dễ dẫn tới cãi cọ và nhiều vấn đề khác, em cũng muốn cho con mình cuộc sống đầy đủ thoải mái. Anh chị cảm thấy bọn em kết hôn vào thời điểm này là có sớm quá không? Em cũng thắc mắc nhiều anh chị kết hôn sớm mà vẫn sống dư dả là bằng cách nào. (Gia đình ba mẹ hai bên không khá giả nhưng cũng đủ sống, không nợ nần gì, đều có nhà riêng)”.
Ngay sau câu hỏi về độ tuổi và tài chính, một tài khoản đã đưa ra lời khuyên nhấn mạnh vào sự sẵn sàng của cả hai người.
“Đừng dựa vào độ tuổi mà hỏi có kết hôn sớm hay không, quan trọng là em thấy sẵn sàng bước vào cuộc sống hôn nhân. Em nên lên kế hoạch với bạn trai về vấn đề chi tiêu và tiết kiệm, hãy tiết kiệm nhiều nhất có thể. Yêu và cưới về ở với nhau là 2 cuộc sống hoàn toàn khác nhau hơn nữa em có ý định có con thì càng nên để dành, càng sớm càng tốt. Để làm sao mà sau đám cưới cả hai đều còn tiền ít nhất 100 triệu đồng. Kế hoạch chi tiêu có rất nhiều trên mạng, quan trọng là có quyết tâm làm và cả 2 có làm cùng hay không thôi à. Đặc biệt là không mượn nợ, không cờ bạc, lô đề”.
“Một câu không bao giờ được quên. Hãy có tiền trước khi lấy. Nhất định phải có 100 triệu đồng trở lên. Dù lấy muộn cũng gắng”, lời khuyên trên được củng cố thêm bằng một câu khẳng định ngắn gọn và mạnh mẽ.
Để cụ thể hơn về con số, nhiều người cho rằng mốc 100 triệu đồng vẫn là chưa đủ, đặc biệt khi tính đến yếu tố con cái.
“Tiết kiệm càng nhiều càng tốt nhưng tối thiểu 150 triệu đồng nha em, tiền này chỉ đủ phòng lúc mang bầu, đẻ, ở cữ. Nhỡ khi sức khoẻ yếu không thể đi làm. Không có đồng tiền trong người tiếng nói không có trọng lượng”, một người cho biết.
Bên cạnh những lời khuyên, có người đã kể câu chuyện thực tế của mình để chứng minh vai trò quan trọng của khoản tiết kiệm cá nhân, ngay cả khi chồng chưa có nhiều tài chính.
“Mình nghĩ mỗi người một hoàn cảnh khác nhau. Như mình, chồng mình nhiều tuổi hơn nhưng vì đổi ngành nên học 2 lần đại học, vì vậy ra trường muộn hơn mình. Mình đi làm 2 năm rồi bọn mình cưới. Khi đó chồng mình mới ra trường, đã được xếp công việc nhưng lương chỉ tầm 8 – 10 triệu đồng. Vì có bầu nên bọn mình cưới gấp. Lúc ấy chồng mình không có tiền để cưới, nhà chồng cũng không có. Cũng may là mình đã tiết kiệm được 200 triệu đồng sau 2 năm đi làm nên mình vẫn tự tin cưới và có con ngay sau 6 tháng cưới. Chồng mình đi làm lương ngày 1 tăng. Bây giờ chúng mình thoải mái lắm rồi. Mình vẫn thấy thật tốt khi mình đã có khoản tiết kiệm như vậy trước khi cưới”.
Dù bài đăng hỏi về vấn đề tiết kiệm trước hôn nhân của phụ nữ nhưng cũng có thêm ý kiến đóng góp với phía nam giới.
Theo đó, ý kiến này cho rằng: “Thực tế cho các bạn nam là cưới vợ cần ít nhất 200 triệu nhé. Vì sao? 1 cây vàng hiện tại khoảng 106 - 108 triệu đồng (các bạn đừng nói vàng không quan trọng. Nếu nói vậy do các bạn chưa đủ lớn thôi).
Tiền xe cộ di chuyển, chụp hình, tiền đám tiệc, tiền thiệp. 80 triệu đồng vén cho khéo thì may ra đủ. Các bạn chưa đủ tích luỹ cơ bản thì mình khuyên đừng nên cưới vợ hay gả chồng. Tiền bạc, tài sản, khả năng quản lý tài chính nó rất quan trọng”.
TÀI CHÍNH PHẢI RÕ TỪ TRƯỚC
Việc tiết kiệm trước khi kết hôn là cực kỳ quan trọng vì nó giúp các cặp đôi xây dựng nền tảng tài chính ổn định trước khi bước vào cuộc sống chung.
Lập kế hoạch chung trước khi kết hôn bao gồm thu nhập, chi tiêu, nợ và mục tiêu tiết kiệm giúp hai người hiểu rõ năng lực tài chính của nhau và xây dựng sự minh bạch ngay từ đầu. Khi bước vào hôn nhân, một khoản tiết kiệm đủ lớn còn giúp các cặp đôi ứng phó tốt hơn với những chi phí bất ngờ như y tế, sinh con hoặc biến cố tài chính.
Bên cạnh đó, tiết kiệm còn có ý nghĩa trong việc duy trì hòa khí và giảm xung đột trong quan hệ. Khảo sát của SoFi năm 2024 cho thấy, 75% các cặp đôi trước khi kết hôn cảm thấy rất thoải mái khi thảo luận về tiền bạc với người yêu.
Đặc biệt, 83% số người tham gia khảo sát cho biết đã thông báo với người yêu về tất cả các khoản nợ mà họ đang gánh. Có 14% chỉ tiết lộ một phần nợ và chỉ 3% hoàn toàn không tiết lộ nợ của mình.
Sự minh bạch về nợ là yếu tố then chốt đối với các cặp đôi, đặc biệt nếu có kế hoạch kết hôn. Nhận thức được tổng số nợ mà hai người đang gánh giúp hai người xây dựng các chiến lược để trả nợ và tạo dựng sự ổn định tài chính. Ngược lại, giấu nợ có thể dẫn đến sự thiếu tin tưởng trong mối quan hệ.
Tuy vậy, áp lực tài chính vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tranh cãi nếu hai người không có chung quan điểm về tiết kiệm hoặc không có đủ nguồn lực dự phòng. Khi chi phí sinh hoạt, nhà ở và chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, việc thiếu tiết kiệm dễ khiến mối quan hệ phải chịu nhiều gánh nặng hơn.
Không chỉ mang tính thực tế, tiết kiệm trước hôn nhân còn được nhìn nhận dưới góc độ hành vi tài chính. Hôn nhân có thể hoạt động như một cơ chế cam kết tiết kiệm, đặc biệt đối với những người thường có khuynh hướng chi tiêu theo cảm tính hoặc thiên về lợi ích trước mắt.
Những người có khuynh hướng như vậy đôi khi lại kiểm soát ít thu nhập hơn trong quyết định tài chính chung, dẫn tới hành vi giấu bớt tiền riêng để duy trì cảm giác an toàn. Điều này cho thấy dù hôn nhân có thể khuyến khích tiết kiệm, nó vẫn đòi hỏi sự đồng thuận và minh bạch giữa hai người để tránh xung đột và bất cân xứng quyền lực tài chính.
Vì thế, khuyến nghị từ nhiều chuyên gia tài chính gia đình và từ các nghiên cứu cho rằng các cặp đôi nên thảo luận cởi mở về thu nhập, nợ, chi phí và mục tiêu tiết kiệm trước khi kết hôn.
Họ nên lập kế hoạch chi tiết bao gồm quỹ tiết kiệm chung, quỹ dự phòng rủi ro và các mục tiêu tài chính dài hạn (mua nhà, nuôi con). Việc này không chỉ giúp giảm rủi ro tài chính mà còn củng cố sự tin tưởng, minh bạch giữa hai người.