Trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi. Các đại biểu đồng nhất quan điểm về việc nên thu thuế VAT đối với sản phẩm có giá trị nhỏ bán trên các sàn thương mại điện tử, nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động này.
Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ sẽ bỏ quy định về miễn thuế VAT với hàng nhập giá trị nhỏ bán qua các sàn thương mại điện tử, để tránh thất thu thuế.
Liên quan đến những vấn đề cử tri, đại biểu Quốc hội và dư luận quan tâm đến hàng hoá giá rẻ nước ngoài "xé lẻ" đơn hàng dưới 1 triệu để né thuế về Việt Nam, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc Việt Nam không thu thuế giá trị gia tăng đối với hàng hoá nhỏ lẻ nhập khẩu dưới giá trị 1 triệu đồng thực hiện theo cam kết quốc tế tại Công ước Kyoto năm 1973 và được cụ thể hoá tại Quyết định 78/2010 của Chính phủ.
Song thực tế hiện nay lãnh đạo Chính phủ, Bộ Tài chính cho rằng các quốc gia khác đã bỏ thực hiện Công ước này. Trong đó EU đã bỏ quy định không tính thuế đối với giá trị hàng hoá chuyển phát nhanh qua đường bưu điện dưới 22 USD. Nước Anh xoá bỏ việc miễn thuế đối với hàng hoá dưới 135 USD. Còn Singapore từ ngày 1/1/2023 cũng bỏ quy định miễn thuế hàng hoá giá trị nhỏ vận chuyển và giao dịch qua thương mại điện tử. Trong khi đó Thái Lan đánh thuế VAT 7% với tất cả các loại hàng hoá nhập khẩu.
Nhận diện vấn đề, Chính phủ sẽ có quyết sách thay đổi cơ chế quản lý đối với hàng hóa nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.
Trong phần giải trình, đề cập tới hiện tượng sàn thương mại điện tử Temu (Trung Quốc) gần đây bán giá rẻ khi chưa đăng ký động tại Việt Nam, ông Phớc cho rằng sàn này đã tận dụng Quyết định 78/2010 để bán hàng giá rẻ (dưới 1 triệu đồng) vào Việt Nam. "Chúng tôi đã yêu cầu kiểm tra với Temu", ông nói thêm.
Trong phần phát biểu giải trình các vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết Luật Thuế giá trị gia tăng có ý nghĩa rất quan trọng, tác động và ảnh hưởng đến hầu hết các hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hộ gia đình, nên nhiều nội dung cần thay đổi để phù hợp với sự vận hành của nền kinh tế. Cơ quan soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ, kỹ lưỡng về các vấn đề đại biểu Quốc hội đã nêu để đảm bảo hoàn thiện dự thảo luật đạt chất lượng cao.
Trước đấy, trong phần thảo luận, các đại biểu Quốc hội đã đưa ra những dẫn chứng thực tế về việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử là “con dao hai lưỡi” vừa gây thất thu thuế, vừa tạo thế cạnh tranh không công bằng đối với các doanh nghiệp sản xuất trong nước.
Cụ thể, theo số liệu của Tổng công ty cổ phần bưu chính viễn thông (VNPT), tháng 3/2023, mỗi ngày có khoảng 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử. Tức là, trung bình mỗi ngày có 45-63 triệu USD hàng giá trị nhỏ không được thu thuế nhập khẩu và VAT.
Đánh giá thực trạng này, ông Hoàng Minh Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng giả sử bình quân mỗi đơn hàng loại này khoảng 200.000 đồng, thì với 4-5 triệu đơn hàng, tổng giá trị lên tới 800 tỷ đồng. "Từng đơn hàng giá trị có thể nhỏ, nhưng tổng lượng hàng nhập theo hình thức này chiếm lượng lớn. Sẽ thất thu thuế lớn nếu miễn thuế với loại hàng này", ông Hiếu nói, thêm rằng chưa kể có tình trạng "xé nhỏ" giá trị đơn hàng để tránh thuế.
Mặt khác, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật chỉ ra rằng miễn thuế hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất, bán lẻ trong nước do hàng nhập khẩu được hưởng nhiều lợi thế. "Đang có những sàn thương mại điện tử nước ngoài bán hàng với giá rất rẻ vào Việt Nam. Nếu không có các giải pháp kịp thời sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước", ông lo ngại.
Ông Hoàng Minh Hiếu cũng đề nghị Quốc hội bổ sung quy định tại Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 8 về sớm chấm dứt hiệu lực Quyết định 78/2010.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành nghị định và trước mắt cần chấm dứt ngay hiệu lực của quyết định 78/2010 để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, cơ sở pháp lý cho việc thu thuế với thương mại điện tử đang được sửa đổi trong dự Luật Thuế VAT. Điều này sẽ làm tăng số thu về thuế VAT từ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử với hàng hóa.Quốc hội dự kiến biểu quyết thông qua dự thảo Luật Thuế VAT (sửa đổi) ngày 26/11.
