Việc quyết định vay mua nhà ngay hay chờ tích lũy đủ tiền là một bài toán tài chính phức tạp liên quan đến nhiều yếu tố như lãi suất, khả năng tài chính, diễn biến thị trường bất động sản và kế hoạch dài hạn.
Mỗi phương án đều có ưu điểm và hạn chế riêng từ việc tận dụng lãi suất thấp, hình thành vốn chủ sở hữu sớm, đến giảm áp lực nợ và tăng tính linh hoạt trong lựa chọn tài sản. Những cân nhắc này trở thành cơ sở để đánh giá hướng đi phù hợp với từng tình huống cá nhân.
NGƯỜI TRẺ VÀ GIẤC MƠ AN CƯ
Một tài khoản trẻ tuổi đã chia sẻ câu chuyện cá nhân và mong muốn nhận được tư vấn về kế hoạch quản lý tài chính dài hạn, đặc biệt là mục tiêu sở hữu căn nhà đầu tiên tại TP.HCM trong vài năm tới. Chủ bài đăng đã nêu lên một bức tranh tài chính tương đối rõ ràng và mục tiêu cụ thể.
“Dạ em chào mọi người. Mong mọi người tư vấn kế hoạch tài chính giúp em ạ. Vì từ lúc sinh viên đến giờ em chỉ biết cố gắng cày cuốc, chưa thực sự tìm hiểu về quản lý tài chính cũng như đầu tư, nhưng em biết nếu cứ mãi như vậy thì chắc cả đời không mua được nhà mất.
Em năm nay 26 tuổi (1999) hiện đang là giáo viên tiếng Anh, sinh sống và làm việc tại TP.HCM. Em có mục tiêu tài chính trọng tâm là sở hữu căn nhà đầu tiên tại quận 12 hoặc Hóc Môn, TP.HCM. Ngân sách dự kiến 5 - 6 tỷ đồng, thời hạn năm 2029 - 2030 (khi tròn 30 - 31 tuổi).
Hiện trạng tài sản của em gồm tiền gửi tiết kiệm 2 tỷ (Techcombank 5,7%/năm, kỳ hạn 12 tháng), 350 triệu đồng (Techcombank 5,6%/ năm, kỳ hạn 6 tháng), 1 cây vàng, tiền mặt 200 triệu đồng, không nợ
Dòng tiền hàng tháng gồm tổng thu nhập trung bình 50 triệu đồng, tổng chi tiêu trung bình 15 – 20 triệu đồng, tiền thuê nhà cố định 9 triệu đồng, tiền sinh hoạt cá nhân linh hoạt 6 – 11 triệu đồng (có thể thắt chặt), thặng dư tích lũy hàng tháng 30 – 35 triệu đồng (sẵn sàng để đầu tư).
Em có khảo sát trên nhiều nền tảng thì được nhận xét là em có khẩu vị rủi ro và định hướng đầu tư ở mức trung bình - cao (sẵn sàng chấp nhận biến động 15 - 20%). Em cảm ơn mọi người nhiều”.
Dưới bài viết, một số ý kiến cho rằng hoàn cảnh tài chính hiện tại đủ điều kiện để cân nhắc phương án vay mua nhà sớm, tận dụng giai đoạn lãi suất ưu đãi. Một người dùng đã chia sẻ kinh nghiệm cá nhân khi lựa chọn vay vốn ngân hàng để mua nhà, kết hợp đầu tư phần tiền còn lại vào các kênh có mức độ rủi ro thấp đến trung bình với kỳ vọng gia tăng giá trị tài sản trong trung hạn.
“Tài chính bạn giống mình năm ngoái, mình chia sẻ cách mình làm, bạn coi sao. Canh lãi suất thấp, ngay lập tức vay mua nhà tầm giá bạn mong muốn (thu nhập 50 triệu đồng/tháng, mình vay được 4,5 tỷ đồng lãi suất 5,5% không trả gốc).
Tiền tích luỹ sau trả nợ hàng tháng chia đầu tư vào các kênh rủi ro thấp, lãi suất trung bình (hiện mình có vàng, tiền tiết kiệm, ETF, quỹ). Dự kiến sau khi hết lãi suất ưu đãi thì bán nhà trả nợ, rồi cầm tiền đi mua căn thứ hai. Nếu căn đầu bạn lựa khéo thì sẽ lãi tốt, mình mua được 1 năm và lãi khoảng 10% trên giá mua rồi”.
Ở chiều ngược lại, không ít ý kiến bày tỏ sự thận trọng trước bối cảnh kinh tế vĩ mô và biến động lãi suất. Có người cho rằng việc vay mua nhà trong giai đoạn hiện nay tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt với những người phụ thuộc chủ yếu vào thu nhập từ lương. Những lo ngại về lạm phát, tỷ giá và chính sách tiền tệ được đưa ra như các yếu tố cần cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định tài chính lớn.
“Đây chỉ là lời khuyên dựa vào ý kiến cá nhân, bạn xem xét nhé. Hiện tại thì mình nghĩ rằng bạn không nên vay tiền mua nhà do lãi suất hiện tại rất biến động, đặc biệt là lãi suất vay để mua nhà. Vì sắp tới Việt Nam sẽ có thể bơm tiền ra thị trường để thúc đẩy tăng trưởng, gây áp lực vào tỷ giá USD/VND, ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu giá cả sẽ tăng dẫn tới lạm phát cao.
Đây sẽ là tín hiệu khó khăn vì nếu để lạm phát quá cao thì người dân sống sẽ khó khăn vì thực tế lương không tăng, do đó cần giải quyết bằng cắt tăng lãi suất/neo lãi suất cho vay ở mức cao để kiểm soát. Lãi suất cho vay sẽ biến động mạnh và khá khó cho bạn nếu bạn chi trả bằng tiền lương hàng tháng”.
Về câu chuyện đầu tư chứng khoán, một ý kiến nhấn mạnh rằng thị trường chứng khoán Việt Nam đòi hỏi nhà đầu tư phải dành nhiều thời gian theo dõi và có kiến thức nhất định; nếu không, nguy cơ thua lỗ là điều khó tránh khỏi. Theo đó, chứng khoán chỉ nên chiếm một tỷ trọng vừa phải trong tổng tài sản.
“Không khuyên gì bạn nhiều. Nhưng riêng về đầu tư chứng khoán đặc biệt là thị trường Việt Nam, nếu bạn không chú tâm đầu tư thời gian và theo dõi thị trường thì sau 1 năm tài khoản bạn lỗ lủng quần là bình thường. Có thể bạn mới bạn sẽ không tin, thử vào một ít rồi theo dõi thị trường sẽ rõ. Chứng khoán chỉ nên chiếm 20 - 30% tổng tiền bạn có”.
Ngoài các kênh đầu tư tài chính, một người dùng khác lại đề xuất hướng tiếp cận an toàn hơn như tăng tỷ trọng vàng trong danh mục, phân bổ lại tiền gửi tiết kiệm sang các ngân hàng có lãi suất cao hơn hoặc tối ưu chi phí sinh hoạt để nâng cao khả năng tích lũy.
“Em chia bớt ra 50% tiền tiết kiệm mua vàng. Đừng dùng hết tiền gửi tiết kiệm thế. Thứ 2 là em không nên gửi tiết kiệm ở Techcombank. Lãi suất của Techcombank quá thấp. Hiện giờ đầy ngân hàng trên 8. Cá nhân anh thấy em thu nhập rất ổn, cứ mua vàng tích luỹ đều kiểu gì cũng mua được nhà. Có thể giảm tiền thuê nhà xuống 4 triệu đồng thì tốt. Một mình ở 9 triệu đồng hơi phí!”.
NÊN VAY MUA NHÀ SỚM HAY CHỜ ĐỦ TIỀN?
Quyết định vay mua nhà ngay hay chờ tiết kiệm đủ tiền rồi mới mua là một bài toán tài chính phức tạp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức lãi suất vay hiện hành, diễn biến giá bất động sản, năng lực tài chính và mục tiêu dài hạn của người mua.
Không tồn tại một lựa chọn chuẩn cho mọi trường hợp nhưng có thể phân tích cụ thể các góc nhìn khác nhau để đánh giá ưu và nhược điểm của từng hướng đi.
Một trong những lợi ích của việc vay mua nhà sớm là khả năng tận dụng lãi suất vay ở mức thấp hiện tại. Khi các ngân hàng duy trì lãi suất vay mua nhà ở mức giảm hoặc thấp hơn trước đó, tổng chi phí lãi phải trả theo thời gian có thể thấp hơn so với vay khi lãi suất cao.
Điều này giúp giảm phần nào chi phí tài chính trong suốt thời gian vay vốn, mở ra cơ hội tiếp cận bất động sản sớm hơn trong bối cảnh thị trường tín dụng vẫn còn ưu đãi.
Việc vay mua nhà ngay còn có thể giúp hình thành vốn chủ sở hữu sớm hơn bởi khi trở thành chủ sở hữu tài sản từ sớm, nếu thị trường bất động sản tăng giá theo thời gian, phần vốn chủ sở hữu trong tài sản cũng gia tăng.
Nguồn vốn này có thể được tận dụng sau này cho nhiều mục đích khác nhau như nâng cấp tài sản, tái vay vốn hoặc mở rộng danh mục đầu tư.
Bên cạnh đó, lựa chọn mua nhà sớm cũng giúp giảm thiểu rủi ro từ tương lai khi lãi suất tăng. Nếu lãi suất vay tăng trở lại sau thời gian ưu đãi, chi phí vay trong dài hạn sẽ lớn hơn, tác động xấu đến khả năng chi trả của người vay.
Trong bối cảnh biến động kinh tế, việc cố định quyền sở hữu tài sản trước khi lãi suất tăng có thể giảm bớt rủi ro tài chính tổng thể.
Ngược lại, quyết định chờ tiết kiệm đủ tiền rồi mới mua cũng mang lại những lợi ích rõ rệt. Việc tích lũy trước một khoản vốn tự có lớn giúp giảm số tiền phải vay từ ngân hàng.
Điều này không chỉ giảm áp lực trả nợ hàng tháng mà còn giảm tổng chi phí lãi vay trong cả kỳ hạn vay, tạo ra vùng đệm tài chính an toàn cho người mua trong trường hợp thu nhập biến động. Các chuyên gia tài chính thường khuyến nghị duy trì quỹ dự phòng tương đương 3 – 6 tháng chi tiêu để đảm bảo khả năng chi trả trong những thời điểm khó khăn.
Lựa chọn chờ tiết kiệm còn giúp tránh rủi ro vay nợ quá mức, nhất là trong những giai đoạn lãi suất cao hoặc khi thu nhập không ổn định. Việc vay quá nhiều so với khả năng chi trả có thể đẩy người mua vào tình trạng căng thẳng tài chính nếu chi phí sinh hoạt gia tăng hoặc thu nhập giảm.
Một lợi thế khác của việc tích lũy vốn trước khi mua là tăng tính linh hoạt trong đàm phán và lựa chọn tài sản. Khi đã có sẵn một khoản vốn lớn, người mua ít phụ thuộc vào nguồn vốn vay và có thể mạnh tay hơn trong thương lượng giá cả, đồng thời có nhiều lựa chọn tài sản phù hợp hơn với nhu cầu và kế hoạch dài hạn.
