Ngày 10/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị sơ kết 1 năm tháo gỡ "điểm nghẽn” trong triển khai đề án 06 và đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển thương mại điện tử, chống thất thu thuế.
Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Hồ Đức Phớc cho biết, phát triển thương mại điện tử là một xu thế tất yếu trong cuộc cách mạng 4.0. Hiện nay, thương mại điện tử của Việt Nam đạt 20,5 tỷ USD và sẽ đạt 30,5 tỷ USD vào năm 2025. Với kết quả này, Việt Nam được xác định là quốc gia có tăng trưởng về thương mại điện tử nhanh nhất khu vực Đông Nam Á.
Từ đó đặt ra yêu cầu về quản lý thuế, quản lý về chất lượng hàng hóa, chống lừa đảo. Thực hiện Chỉ thị 18 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh và chia sẻ dữ liệu thương mại điện tử, chống thất thu thuế, tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 56 ngày 26/6/2024.
Về hoàn thiện pháp lý, Bộ Tài chính đang thực hiện việc định danh và xác thực điện tử, thực hiện các nghị định 72/2013 và nghị định 59, rà soát lại các vấn đề liên quan đến thương mại điện tử.
Theo báo cáo của Bộ Công an, Bộ Tài chính đã hoàn thành nghị định về chi thường xuyên cho các dự án, đã trình và đang chờ Chính phủ ban hành; nghị định về giá dịch vụ công đã hoàn thành, đang trình; phân bổ vốn cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Thủ tướng cũng đã có quyết định.
Tuy nhiên, một số địa phương chưa xây dựng kế hoạch chuyển đổi số và thực hiện về thương mại điện tử, phát triển công nghệ thông tin. Về phân cấp quản lý quản lý ngân sách, phải dùng ngân sách địa phương nhưng có những địa phương ngân sách yếu, Nhà nước phải hỗ trợ.
Một số bộ, ngành cũng chưa có đăng ký từ đầu năm nên cơ sở phân bổ rất khó. Sau khi các bộ, ngành có đề xuất, Bộ Tài Chính đề xuất Thủ tướng có thể dùng 1 phần dự phòng ngân sách để cấp cho phần này.
Về xây dựng và chia sẻ dữ liệu, việc chia sẻ dữ liệu thuế, mã số thuế định danh theo căn cước công dân đến ngày 3/6/2024 đã đạt 97,57%. Bộ Tài Chính đã cùng với Bộ Công Thương chia sẻ dữ liệu về 929 sàn giao dịch thương mại điện tử tương ứng với 847 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử (1 doanh nghiệp có thể sở hữu nhiều sàn) và 284 ứng dụng bán hàng trên mạng.
Đồng thời, cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông thống nhất danh mục dữ liệu kết nối, chia sẻ với Bộ Tài chính (Cơ quan thuế) 130 tổ chức hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, quảng cáo, phát thanh, truyền hình.
Về kê khai, nộp thuế, Bộ Tài chính đã áp dụng định danh và xác thực điện tử đối với cá nhân thực hiện đăng ký kê khai, nộp thuế; dịch vụ chữ ký số, viễn thông, tên miền; cá nhân mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng; đang triển khai khuyến khích các sàn giao dịch thương mại điện tử áp dụng đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn.
Về kết quả quản lý thuế với thương mại điện tử tại Việt Nam, triển khai hóa đơn điện tử, máy khởi tạo tính tiền, Bộ Tài Chính đã triển khai hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tính đến hiện tại, có 61.009 cơ sở kinh doanh áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn đã sử dụng là 464,8 triệu hóa đơn.
Đối với việc áp dụng hóa đơn điện tử trong lĩnh vực kinh doanh vàng, 100% các doanh nghiệp (9.419 doanh nghiệp) đã áp dụng hoá đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
Trong đó, có 7.225 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh vàng, bạc đã thực hiện áp dụng giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn đã sử dụng là 1,34 triệu hóa đơn.
Theo số liệu quản lý thuế đến năm 2024, ngành thuế đang quản lý 123.759 người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử. Trong đó, có 88.147 cá nhân, 35.131 doanh nghiệp bán hàng hóa thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử, 361 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, 24 doanh nghiệp lớn hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng, 96 nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam.
Về số thu Ngân sách Nhà nước, số liệu quản lý thuế trong 2 năm gần nhất đã ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử năm 2022 là 83.000 tỷ đồng. Năm 2023, số thuế đã nộp là 97.000 tỷ đồng và 5 tháng đầu năm 2024 đã nộp hơn 50.000 tỷ đồng. Lũy kế đến nay đã có 96 nhà cung cấp nước ngoài kê khai, nộp thuế với số thuế là trên 15,6 nghìn tỷ đồng.
Từ thực trạng trên, Bộ Tài chính đề xuất cần kết nối dữ liệu, liên thông đồng bộ giữa các bộ, ngành. Đặc biệt là dữ liệu dân cư, dữ liệu thương mại điện tử, dữ liệu thanh toán qua ngân hàng… để đối chiếu một cách nhanh chóng yêu cầu kê khai nộp thuế, yêu cầu thanh tra kiểm tra.
Song song với đó là rà soát hoàn thiện pháp luật. Xây dựng Cổng Thông tin đăng ký kê khai thuế của sàn thương mại điện tử trong nước, đôn đốc kê khai, chọn thanh tra, xử lý một số trường hợp trốn thuế.
Định danh và xác thực điện tử, đồng bộ liên thông dữ liệu thông tin hàng hóa. Áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán không dùng tiền mặt càng nhiều thì quản lý và thu thuế càng cao.
Ngoài ra, cần sửa đổi Nghị định 117/2018 về giữ bí mật và cung cấp thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng, ngân hàng. Quản lý hoạt động thương mại điện tử qua mạng xã hội để thu thuế bởi tình trạng livestream, bán hàng qua mạng xã hội rất nhiều. Do vậy, việc phát triển mạng xã hội cùng với đối chiếu với ngân hàng sẽ thu được nguồn thuế rất lớn.
