Những năm qua, ngành công nghiệp dệt may Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng của nền kinh tế. Kết thúc quý 2/2025, hầu hết các doanh nghiệp dệt may đều ghi nhận kết quả tăng trưởng với biên lợi nhuận tích cực giữa bối cảnh còn nhiều thách thức ở cả thị trường trong và ngoài nước.
LOẠT “ÔNG LỚN” TĂNG TỐC, LỢI NHUẬN LẬP ĐỈNH NHIỀU NĂM
Một trong những cái tên thành công trong ngành dệt may phải kể đến Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex, mã chứng khoán: VGT). Quý 2, Vinatex ghi nhận bước nhảy vọt về hiệu quả kinh doanh. Doanh thu thuần tăng 11% lên hơn 4.450 tỷ đồng, trong khi biên lãi gộp cải thiện mạnh, đạt 14,8% so với mức 11,7% cùng kỳ năm trước nhờ giá vốn tăng chậm hơn so với doanh thu.
Kết quả, lợi nhuận ròng quý 2 vọt lên gần 149 tỷ đồng, gấp hơn 24 lần so với con số chưa đến 6 tỷ đồng của cùng kỳ năm 2024 – mức tăng tới 2.390%, đánh dấu sự phục hồi ngoạn mục.
Theo Vinatex, ngành may tiếp tục khởi sắc cả về giá bán lẫn sản lượng, kéo lợi nhuận gộp tăng mạnh. Ngành sợi vốn chịu nhiều thách thức trong những năm trước cũng đã chuyển từ lỗ sang lãi nhờ dự báo thị trường chính xác và chiến lược chốt giá nguyên liệu kịp thời. Song song, tập đoàn và các đơn vị thành viên đẩy nhanh tiến độ giao hàng để sớm hiện thực hóa đơn hàng, tận dụng cơ hội trước các biến động chính sách thương mại từ Hoa Kỳ thị trường chiếm hơn 43% kim ngạch xuất khẩu của Vinatex.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, Vinatex đạt gần 8.718 tỷ đồng doanh thu thuần (tăng 10%) và lãi ròng hơn 321 tỷ đồng (tăng 657%), đều là mức cao nhất trong ba năm gần đây. Doanh nghiệp đã hoàn thành 48% kế hoạch doanh thu và gần 72% chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế cả năm (mục tiêu 910 tỷ đồng).
Đồng pha kết quả kinh doanh, May 10 cũng là doanh nghiệp có mức lợi nhuận đáng mơ ước, cao thứ 2 trong lịch sử hoạt động. Kết thúc quý 2, Tổng Công ty May 10 – CTCP (mã chứng khoán: M10) ghi nhận doanh thu thuần gần 1.159 tỷ đồng, tăng mạnh 32% so với cùng kỳ năm trước. Đây cũng là quý thứ ba liên tiếp doanh thu suy giảm so với quý liền trước, song vẫn duy trì vững ngưỡng trên 1.000 tỷ đồng.
Mặc dù doanh thu tăng trưởng, giá vốn leo thang khiến biên lãi gộp của May 10 co lại đáng kể, từ 13,5% xuống còn 9,6%. Tuy nhiên, nhiều yếu tố tài chính tích cực đã góp phần cải thiện kết quả lợi nhuận. Doanh thu tài chính quý 2 đạt gần 32 tỷ đồng, tăng 12%, trong khi chi phí tài chính giảm mạnh 26% nhờ thu hẹp lỗ chênh lệch tỷ giá.
Ở chiều chi phí, doanh nghiệp đối diện áp lực bán hàng khi khoản này tăng tới 50% lên hơn 52 tỷ đồng. Bù lại, May 10 đã thực hiện cắt giảm mạnh chi phí quản lý xuống dưới 27 tỷ đồng (giảm 59%), chủ yếu nhờ tinh giản nhân sự quản lý, qua đó giảm gánh nặng chi phí cố định.
Kết quả, lãi ròng quý 2 của May 10 đạt hơn 40 tỷ đồng, gấp gần 2,5 lần cùng kỳ năm trước. Đây là mức lợi nhuận quý cao thứ hai trong lịch sử hoạt động của doanh nghiệp, chỉ đứng sau đỉnh quý 4/2022 với 49 tỷ đồng. Thành tích này cho thấy nỗ lực tái cơ cấu chi phí và quản trị tài chính đang giúp May 10 duy trì hiệu quả kinh doanh, ngay cả khi biên lợi nhuận gộp gặp áp lực từ giá vốn.
Tương tự, thương hiệu May Việt Tiến lập kỷ lục doanh thu bán niên, cao nhất trong 7 năm trở lại đây. Cụ thể Tổng Công ty Cổ phần May Việt Tiến (mã chứng khoán: VGG) tiếp tục duy trì kết quả kinh doanh tích cực với lãi ròng hơn 100 tỷ đồng, một trong ba quý hiếm hoi kể từ năm 2021 vượt trăm tỷ. Điểm sáng là doanh nghiệp giữ được hiệu quả lợi nhuận trong khi cơ cấu tài chính an toàn, nợ vay chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ.
Doanh thu thuần quý 2 đạt hơn 2.918 tỷ đồng, cao thứ hai trong lịch sử, chỉ sau đỉnh quý 2/2024 gần 3.100 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, Việt Tiến ghi nhận doanh thu gần 5.175 tỷ đồng, tăng 5% và lần đầu tiên vượt mốc 5.000 tỷ đồng trong lịch sử bán niên. Đây cũng là năm thứ 5 liên tiếp doanh thu bán niên duy trì tăng trưởng. Với kết quả này, Việt Tiến đã hoàn thành 53% kế hoạch doanh thu và 63% chỉ tiêu lợi nhuận cả năm sau hai quý đầu.
Ngoài ra bức tranh ngành dệt may nửa đầu năm 2025 còn ghi nhận nhiều doanh nghiệp khác vượt khó ngoạn mục. Công ty Cổ phần Damsan (mã chứng khoán: ADS) có doanh thu hợp nhất đạt 446 tỷ đồng, tăng 13,81%, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt mức 32 tỷ đồng, tăng 387,4% so với cùng kỳ năm 2024. Hay Công ty Cổ phần Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công (mã chứng khoán: TCM) ghi nhận lợi nhuận ròng quý 2/2025 tăng 14% so với cùng kỳ, đạt hơn 81 tỷ đồng, mức cao nhất trong 11 quý trở lại đây. Sau 6 tháng, TCM thực hiện được 58% mục tiêu lợi nhuận năm, nhận gần 80% đơn hàng quý 3…
CÚ BẬT TẠI "SÂN NHÀ": DỆT MAY TÌM LẠI ĐIỂM TỰA TỪ 100 TRIỆU DÂN
Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam ước đạt 21,8 tỷ USD, tăng 10,6% so với cùng kỳ; trong khi kim ngạch nhập khẩu đạt khoảng 12,7 tỷ USD, tăng 9,3%. Nhờ đó, toàn ngành ghi nhận mức xuất siêu 9,1 tỷ USD tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những ngành đóng góp lớn nhất vào cán cân thương mại quốc gia. Với đà tăng trưởng ổn định, dự báo cả năm 2025, kim ngạch xuất khẩu dệt may có thể đạt 46–47 tỷ USD.
Tuy vậy, dư địa tăng trưởng của ngành vẫn chịu áp lực đáng kể. Đặc biệt, thuế đối ứng từ Mỹ thị trường chiếm tới 40% kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam đang là rủi ro hiện hữu, đe dọa biên lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Song song, những căng thẳng địa chính trị và xung đột thương mại giữa các cường quốc, vốn là đối tác thương mại lớn, cũng tạo ra nhiều biến số khó lường.
Trước bối cảnh này, ngành dệt may đã thể hiện quyết tâm bằng việc đẩy mạnh các giải pháp thích ứng: mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, tăng cường nội địa hóa nguyên phụ liệu, phát triển dòng sản phẩm giá trị gia tăng cao và chuyển dịch sang mô hình sản xuất xanh, bền vững. Đây được coi là chìa khóa để vừa giữ vững đà tăng trưởng, vừa nâng cao khả năng chống chịu trong một môi trường thương mại toàn cầu nhiều bất ổn.
Theo Bộ Công Thương, năm 2024, nhu cầu tiêu thụ trong nước đạt khoảng 5 – 5,5 tỷ USD với hàng dệt may. Con số này phản ánh sự gia tăng rõ rệt nhu cầu tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao của người dân. Trong khi xuất khẩu gặp khó vì rào cản kỹ thuật và nhu cầu sụt giảm ở Mỹ, EU, Trung Quốc… thì “sân nhà” được coi là điểm tựa an toàn. Nhiều doanh nghiệp đã kiên trì bám trụ thị trường nội địa và khẳng định vị thế.
Mặc dù thị trường nội địa với gần 100 triệu dân được xem là “mỏ vàng” tiềm năng, song để khai thác hiệu quả và mở rộng chỗ đứng, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam vẫn đối mặt không ít rào cản. Điểm yếu lớn nhất, theo đánh giá của giới chuyên gia, là hệ thống bán lẻ trong nước còn manh mún, phân tán, khiến sản phẩm khó vươn tới cả thành thị lẫn nông thôn. Thêm vào đó, tâm lý sính ngoại, đặc biệt trong giới trẻ, vẫn là lực cản đối với hàng Việt.
Một thách thức khác là sự phụ thuộc lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, làm giá thành sản phẩm nội địa đội lên, khó cạnh tranh với hàng giá rẻ từ Trung Quốc, Thái Lan. Nghịch lý xảy ra khi không ít mặt hàng thủ công trong nước thậm chí có giá cao hơn hàng ngoại. Đáng lo ngại hơn, tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan đã và đang bào mòn uy tín của nhiều thương hiệu quen thuộc khiến doanh nghiệp mất doanh thu, còn người tiêu dùng suy giảm niềm tin.
Chính vì vậy, lãnh đạo Hiệp hội Dệt may nhấn mạnh nhu cầu cấp bách phải xây dựng chiến lược phát triển thị trường nội địa bài bản, thay vì chỉ tập trung vào xuất khẩu.
Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có năng lực để cạnh tranh nếu biết phối hợp đồng bộ: Nhà nước hoàn thiện chính sách bảo vệ thị trường; hiệp hội đóng vai trò kết nối và vận động; còn doanh nghiệp cần mạnh dạn chuyển từ gia công sang phát triển thương hiệu, hướng tới người tiêu dùng trong nước. Khi ba yếu tố này kết hợp, mục tiêu “vừa giữ vững vị thế xuất khẩu, vừa chinh phục sân nhà” sẽ trở thành hiện thực.
Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng đưa ra khuyến nghị: muốn chiếm lĩnh thị trường nội địa, doanh nghiệp phải đồng thời chạm tới cả ba yếu tố “giá – chất lượng – thương hiệu”: giá cả hợp lý, chất lượng đạt chuẩn quốc tế, thương hiệu gắn với cảm xúc người tiêu dùng.
Về giải pháp, tối ưu chi phí thông qua quản trị hiệu quả, áp dụng công nghệ và AI vào dự báo nhu cầu, quản lý tồn kho được xem là bước đi ngắn hạn quan trọng. Song song, chuyển đổi sang mô hình bán hàng đa kênh sẽ mở rộng phạm vi tiếp cận, nâng cao trải nghiệm và giữ chân khách hàng. Về dài hạn, đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và thiết kế bền vững là chìa khóa giúp hàng Việt bắt kịp xu hướng toàn cầu, từ đó tạo nền tảng vững chắc để dệt may, da giày Việt Nam không chỉ trụ vững tại “sân nhà”, mà còn nâng tầm giá trị trên bản đồ thời trang thế giới.