Tờ WSJ mở đầu bài viết nói rằng, các chủ xe điện đang nhận thấy một nhược điểm đáng ngạc nhiên đối với loại xe này: Tốn kém chi phí sửa chữa sau một vụ va chạm hay hỏng hóc hơn xe xăng!
SỬA CHỮA ĐẮT ĐỎ
Khi người hàng xóm của Scott MacFiggen đâm vào chiếc Rivian của anh ấy vào mùa hè năm ngoái, chiếc xe đã để lại một vết lõm có kích thước bằng quả bóng bowling bên dưới đèn hậu phía sau.
Hiện tại, MacFiggen ước tính sẽ phải nhận một hóa đơn trị giá vài nghìn USD từ cửa hàng sửa chữa và sẽ phải chờ đợi trong vài tuần mới sửa xong. “Tôi đã hơi ngây thơ”, người đàn ông sống ở San Francisco, 51 tuổi nói. Hóa đơn thực tế mà MacFiggen nhận được lên tới 22.000 USD và chiếc xe phải mất 2 tháng rưỡi để sửa chữa.
Đối với xe điện, việc sửa chữa sau va chạm có thể tốn kém hơn hàng nghìn USD so với xe chạy bằng xăng vì việc sửa chữa có xu hướng yêu cầu nhiều bộ phận thay thế hơn, phương tiện phức tạp hơn và ít người thực hiện việc sửa chữa như vậy hơn. Mặc dù những vấn đề đó có thể giảm bớt theo thời gian nhưng những người lần đầu sử dụng xe điện có thể giật mình vì chi phí cao hơn và thời gian chờ đợi lâu hơn.
Theo CCC Intelligence Solutions, một công ty xử lý các yêu cầu bảo hiểm cho việc sửa chữa ô tô ở Mỹ, năm ngoái, việc sửa chữa một chiếc xe điện sau một vụ va chạm tốn trung bình 6.587 USD so với 4.215 USD cho tất cả các loại xe khác.
Chi phí gia tăng sau va chạm tương phản với khoản tiết kiệm bảo trì mà các đại lý và nhà sản xuất ô tô tung hô khi cố gắng thuyết phục người mua chuyển sang ô tô và xe tải điện. Ngoài việc không cần xăng, xe điện còn có xu hướng ít cần bảo trì hơn. Theo Consumer Reports, một tổ chức tiêu dùng phi lợi nhuận, việc không cần phải thực hiện các công việc thường xuyên như thay dầu, hiệu chỉnh động cơ hoặc thay thế dây đai truyền động có nghĩa là chủ sở hữu xe điện sẽ tiết kiệm được một nửa thời gian bảo trì phương tiện của họ so với những người sở hữu xăng.
Tuy nhiên, khi xe điện cần sửa chữa lại vô cùng tốn kém. Công ty cho thuê ô tô Hertz Global Holdings, nơi vận hành đội xe điện lớn chủ yếu bao gồm xe Tesla, cho biết lợi nhuận quý 3 của họ bị ảnh hưởng một phần do chi phí sửa chữa các mẫu xe điện.
Theo trang web so sánh bảo hiểm Insurify, chi phí sửa chữa cao hơn cũng đang khiến tăng phí bảo hiểm cho những người sở hữu xe điện. Những người này phải trả trung bình 357 USD/tháng cho bảo hiểm so với mức 248 USD/tháng cho những người sở hữu phương tiện chạy bằng xăng.
Marc Fredman, giám đốc chiến lược của CCC Intelligence Solutions cho biết: “Mọi người thường nghe nói rằng xe điện có ít bộ phận hơn xe động cơ đốt trong, nhưng điều đó không xảy ra trong lĩnh vực sửa chữa va chạm”.
Giảm chi phí sửa chữa là một vấn đề phức tạp khác đối với các nhà sản xuất ô tô khi họ cố gắng thu hút người mua lần đầu và kích thích lại mức tăng trưởng doanh số bán các mẫu xe điện vốn đã chậm lại trong những tháng gần đây. Các công ty bao gồm Tesla và Ford Motor đã giảm giá trong năm nay với hy vọng thu hút khách hàng mới.
Theo CCC Intelligence Solutions, năm ngoái, trung bình, một lần sửa chữa xe điện yêu cầu các bộ phận thay thế gần gấp đôi so với một chiếc xe thông thường. Fredman cho biết, cách nhiều bộ phận của mẫu xe điện được bắt vít hoặc hàn trong xe thường có nghĩa là các bộ phận đó không thể sửa chữa được và phải thay thế.
Khi những phương tiện này gặp tai nạn, việc sửa chữa có thể phức tạp hơn vì nhiều lý do. Fredman cho biết, việc tháo rời các bộ phận có thể phức tạp hơn và việc sửa chữa thường đòi hỏi nhiều bước và biện pháp phòng ngừa hơn.
Scott Benavidez, chủ tịch hiệp hội dịch vụ ô tô và chủ một doanh nghiệp sửa chữa ở New Mexico cho biết, những phương tiện chứa pin lithium-ion cũng cần được cân nhắc lưu trữ đặc biệt vì nguy cơ cháy khi chúng bị hư hỏng. Ông nói thêm rằng những biện pháp phòng ngừa đó sẽ làm tăng thêm cả thời gian và chi phí cho quá trình sửa chữa.
Các chuyên gia sửa chữa va chạm cho biết bản thân thân xe có thể tốn nhiều bộ phận và nhân công hơn vì xe điện có xu hướng sử dụng nhiều vật liệu lạ hơn thép truyền thống. Họ cho biết một số vật liệu này, như nhôm, yêu cầu các công cụ chuyên dụng và phương tiện lưu trữ, thu hẹp số lượng cửa hàng có thể thực hiện công việc.
Benavidez nói: “Những cửa hàng đó sẽ tính phí nhiều hơn vì họ đang phải đối mặt với rủi ro khi sửa chữa và trang bị thêm cho cửa hàng của mình”.
Việc sửa chữa một chiếc ô tô điện cũng có xu hướng mất nhiều thời gian hơn, một phần vì vẫn còn một số cửa hàng có khả năng thực hiện loại công việc này. Theo dữ liệu từ CCC Intelligence Solutions, phải mất nhiều thời gian hơn 25% để đưa một chiếc xe điện vào xưởng sửa chữa so với một chiếc xe truyền thống. Dữ liệu cho thấy những lần sửa chữa đó có xu hướng mất khoảng 57 ngày so với 45 ngày đối với xe không phải xe điện.
Người phát ngôn của Rivian cho biết, trong trường hợp xe tải Rivian của MacFiggen, chi phí sửa chữa phản ánh những hư hỏng về cấu trúc sâu hơn, không thể nhìn thấy ngay lập tức. MacFiggen cho biết bảo hiểm của ông đã chi trả hóa đơn sửa chữa trị giá năm con số. Dữ liệu của J.D. Power cho thấy giá sửa chữa các tấm thân xe trên bất kỳ chiếc xe nào có thể rất khác nhau, nhưng thường có giá từ 100 đến 3.000 USD.
Người phát ngôn của Rivian cho biết: “Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là chế tạo những phương tiện an toàn. Phí sửa chữa xe Rivian cũng tương tự như các nhà sản xuất xe điện khác”.
Có những dấu hiệu cho thấy chi phí có thể giảm khi các nhà sản xuất ô tô xây dựng nguồn cung cấp phụ tùng thay thế và ngày càng có nhiều cửa hàng sửa chữa độc lập được đào tạo.
Công ty dẫn đầu thị trường xe điện là Tesla hiện có các trung tâm sửa chữa va chạm thuộc sở hữu của công ty cũng như mạng lưới các cửa hàng sửa chữa thân xe thuộc sở hữu tư nhân. Xander Walker, cựu nhân viên của Tesla, người từng làm việc tân trang lại các phương tiện cho thuê và trao đổi, cho biết những bổ sung đó đã giúp giảm một nửa chi phí sửa chữa xe Tesla trong thập kỷ qua khi ngày càng có nhiều cửa hàng được trang bị để sửa chữa phương tiện này.
Ngày nay, Tesla cho biết chi phí vận hành một chiếc sedan Model 3 tương đương với chi phí vận hành một chiếc Toyota Corolla trong khoảng thời gian 5 năm, một phần là do chi phí bảo trì và sửa chữa thấp hơn.
Giám đốc điều hành Hertz, Stephen Scherr, cũng cho biết ông hy vọng chi phí sửa chữa sẽ giảm khi các phụ tùng thay thế trở nên sẵn có hơn và khi Hertz mua nhiều xe hơn từ các nhà sản xuất ô tô truyền thống có mạng lưới nhà cung cấp rộng hơn.
Trong khi đó, Scherr cho biết công ty cho thuê ô tô này đang cố gắng hạ giá phụ tùng thay thế và lên kế hoạch thực hiện nhiều công việc sửa chữa tại nhà hơn để giảm chi phí.
Ford Motor cũng kỳ vọng rằng chi phí sửa chữa cuối cùng sẽ giảm xuống khi các kỹ thuật viên được đào tạo và các linh kiện trở nên sẵn có hơn.
Người phát ngôn của Ford cho biết: “Với bất kỳ công nghệ nào, quy mô càng lớn thì chi phí càng giảm và thời gian chờ đợi của khách hàng càng giảm”.
GIÁ CŨNG ĐẮT
Chưa kể chi phí sửa chữa đắt, giá xe điện cũng đắt hơn xe xăng khiến phương tiện này đang ngày càng trở nên kém hấp dẫn.
Một cuộc khảo sát được công bố trong tháng này bởi S&P Global Mobility cho thấy rằng chi phí là nguyên nhân hàng đầu khiến người tiêu dùng không sẵn sàng mua xe điện. Giải pháp lâu dài duy nhất là các nhà sản xuất phải tiến hành giảm chi phí. Ngoại trừ Tesla và một số công ty Trung Quốc, sản xuất xe điện ngày nay trở nên vô cùng đắt đỏ.
Ford mới đây tiếp tục báo lỗ lớn trên danh mục đầu tư Mustang Mach-E và F-150 Lightning. Hãng hy vọng có thể tung ra một thế hệ sản phẩm tinh gọn hơn vào năm 2025. Trong khi đó, Renault tuyên bố sẽ giảm 40% chi phí sản xuất cho xe điện cỡ trung trong 4 hoặc 5 năm tới.
Tuy nhiên, nói dễ hơn làm. Ngay cả Tesla - hãng xe điện nổi tiếng nước Mỹ cũng chưa thể hiện thực hóa lời hứa kéo dài suốt 17 năm để bán EV giá phải chăng.
“Mong muốn sở hữu một chiếc Tesla của mọi người rất cao. Yếu tố hạn chế duy nhất là khả năng chi trả của họ”, Musk nói, song lại không đề cập đến bất kỳ sự chắc chắn nào về một chiếc EV giá rẻ.
Theo BI, trong bối cảnh lãi suất cao và lạm phát, dù doanh số bán xe điện tăng 36% vào năm 2022, song mức giá cao của Tesla có nguy cơ giảm nhu cầu của người tiêu dùng. Chiếc xe rẻ nhất của Tesla, Model 3 sedan, vẫn có giá 43.000 USD.
Đồng hồ vẫn chạy. Từng phút trôi qua cùng với việc thiếu vắng các dòng xe giá rẻ sẽ chỉ càng khiến Tesla gặp khó khăn trong môi trường cạnh tranh quá khắc nghiệt. Nhà sản xuất EV này, từng đạt mức vốn hóa hơn 1.000 tỷ USD, giờ đây dường như đã bỏ lại phía sau những kỳ vọng mạnh mẽ và trở thành “quả bom nổ chậm” có thể rung chuyển toàn ngành.
