Doanh nghiệp nhỏ và vừa do doanh nhân nữ làm chủ ngày càng đóng vai trò quan trọng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp này đều gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn dẫn đến việc phát triển sản xuất kinh doanh gặp nhiều hạn chế. Các ngân hàng thương mại đang tăng cường triển khai các chương trình hỗ trợ, trong đó có sự hợp tác của các tổ chức tài chính nước ngoài.
Doanh nhân nữ Trần Ngọc Diễm Thuần – Giám đốc Công ty TNHH Nấm Cao nguyên (Đắk Lắk)
Doanh nghiệp do nữ làm chủ “lao đao” vì Covid-19
Theo kết quả khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), có tới 87% doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ bị ảnh hưởng tiêu cực/hết sức tiêu cực từ dịch bệnh trong hơn hai năm Covid-19; doanh thu sụt giảm, kinh doanh thua lỗ tăng mạnh so với các năm trước.
Cụ thể, nếu như năm 2019, có 61,1% doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ kinh doanh có lãi và chỉ 27,1% doanh nghiệp bị thua lỗ, thì sang đến năm 2020, tỷ lệ doanh nghiệp kinh doanh có lãi giảm xuống còn 53,2% và 32,1% doanh nghiệp bị thua lỗ. Đến năm 2021, tỷ lệ doanh nghiệp kinh doanh có lãi tiếp tục giảm xuống còn 42,7% và tỷ lệ doanh nghiệp thua lỗ tăng lên mức 39,2%.
Số lượng doanh nghiệp do nữ làm chủ có nhu cầu tiếp cận các nguồn tín dụng cao (66%), tuy nhiên, chỉ một phần nhỏ có thể tiếp cận được. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nhu cầu tiếp cận tín dụng của phụ nữ làm chủ doanh nghiệp càng cao hơn nữa để khôi phục sản xuất, kinh doanh.
Các doanh nghiệp do nữ làm chủ thường gặp nhiều khó khăn hơn so với các doanh nghiệp nam làm chủ, do đa số tập trung trong những lĩnh vực dễ bị tổn thương bởi suy thoái nền kinh tế (du lịch, bán lẻ, dịch vụ ăn uống…).
Trên thực tế, trong suốt hơn hai năm diễn ra Covid-19, khó khăn lớn nhất với các doanh nghiệp không chỉ là thị trường, mà còn là dòng tiền. Doanh nghiệp bình thường đã khó, doanh nghiệp do nữ làm chủ còn khó hơn, khi bên cạnh hoạt động kinh doanh thì các nữ doanh nhân còn cần nhiều thời gian cho chăm sóc gia đình...
Là công ty có quy mô nhỏ, hoạt động trong lĩnh vực vận tải, kinh doanh vật liệu xây dựng, bà Hoàng Thị Na - Giám đốc Công ty TNHH MTV Tùng Lộc (Lạng Sơn) chia sẻ: “Với quy mô từ 25-30 người, doanh thu công ty đạt khoảng 50 tỷ đồng/năm. Do Covid-19 kéo dài, lĩnh vực vận tải của công ty bị ảnh hưởng, đối tác chậm thanh toán, doanh thu không ổn định, vốn lưu động bị “đứt gãy” khiến công ty gặp nhiều khó khăn”.
Cũng gặp khó khăn về vốn, bà Trần Ngọc Diễm Thuần – Giám đốc Công ty TNHH Nấm Cao nguyên (Đắk Lắk) cho biết, sản xuất nấm của công ty bị ngưng trệ, lượng hàng hóa bán ra không được nhiều dẫn đến nguồn vốn kinh doanh lưu động thiếu hụt, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.
Mở rộng kết nối vốn, tiếp sức kịp thời
Thấu hiểu những khó khăn mà các doanh nghiệp do nữ làm chủ gặp phải, các ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp, chính sách hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn trong tiếp cận vốn vay giúp cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn.
Đơn cử như chương trình “Tiếp sức doanh nghiệp do nữ làm chủ” do Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) hợp tác với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) triển khai từ năm 2021.
Thông qua chương trình, các doanh nghiệp nữ chủ gặp khó khăn bởi Covid-19 được SHB miễn phí cơ cấu khoản vay, hỗ trợ 6 tháng tiền lãi (đối với khách hàng thuộc diện cơ cấu nợ); tài trợ phí cam kết rút vốn lên đến 8% giá trị khoản vay (đối với các khách hàng vay mới), đồng thời được miễn, giảm toàn bộ các loại phí liên quan… Giá trị khoản hỗ trợ này lên đến 10.000 USD, trích từ nguồn tài trợ của ADB.
SHB cam kết sẽ dành riêng tối thiểu 37,5% giá trị khoản vay của IFC để hỗ trợ tạo đà phát triển các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ
Không những vậy, các doanh nhân nữ còn được tham gia các khóa đào tạo trực tuyến chuyên sâu về tài chính thông qua các khóa học do SHB phối hợp cùng ADB tổ chức.
Theo bà Trần Ngọc Diễm Thuần, dù với những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, mức vay vốn chưa lớn, nhưng sự hỗ trợ kịp thời như chương trình trên đã góp phần tạo thêm nguồn lực quý giá cho doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn. “Đây là sự hỗ trợ quý giá, đúng lúc khó khăn. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời về nguồn vốn của SHB, đến nay, doanh thu cũng như nhân sự đã tăng trên 30%. Tôi thật sự rất biết ơn ngân hàng và các tổ chức đã giúp đỡ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ như chúng tôi”, bà Thuần chia sẻ.
Theo các chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi sau đại dịch Covid-19, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp tăng cao, thì việc huy động nguồn vốn nước ngoài sẽ giúp các ngân hàng bổ sung và ổn định nguồn vốn kinh doanh nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn trung dài hạn của khách hàng. Qua đó, hỗ trợ vốn kịp thời, tạo điều kiện để doanh nghiệp đầu tư vào tăng trưởng trong tương lai, tăng cường sự ổn định trước biến động của thị trường.
Mới đây, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và SHB đã ký kết hợp đồng tín dụng với gói vay trị giá 120 triệu USD nhằm hỗ trợ tăng trưởng danh mục cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa của SHB, bao gồm các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ và những doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng.
SHB cam kết sẽ dành riêng tối thiểu 37,5% giá trị khoản vay này để cho các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ vay và sẽ nhận được khoản tài trợ 226.000 USD từ Quỹ Sáng kiến tài chính dành cho nữ doanh nhân (We-Fi) và Quỹ Tạo cơ hội cho nữ doanh nhân (WEOF) - các sáng kiến tài trợ toàn cầu với mục tiêu mở rộng cơ hội tiếp cận vốn cho nữ doanh nhân.
Với những nỗ lực không ngừng trong hành trình phát triển bền vững, đồng hành cùng doanh nghiệp, đại diện lãnh đạo SHB cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục triển khai nhiều chương trình, đồng thời “may đo” các giải pháp phù hợp cho từng đối tượng khách hàng, đặc biệt là doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ.