Trong bức tranh chung của ngành xây dựng Việt Nam quý 3/2025, các “ông lớn” trong ngành tiếp tục cho thấy sự phân hóa rõ nét. Bên cạnh những doanh nghiệp ghi nhận tăng trưởng ấn tượng về doanh thu và lợi nhuận, vẫn có những cái tên đối mặt với thách thức trong việc duy trì đà tăng trưởng.
CÁC ÔNG LỚN THI NHAU BÁO LÃI
Đầu tiên là Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã chứng khoán: HBC) đã công bố báo cáo tài chính quý 3/2025, kỳ này, HBC ghi nhận doanh thu đạt hơn 1.122 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024. Hoạt động xây dựng tiếp tục đóng vai trò chủ lực, giúp lợi nhuận gộp tăng 10% lên 66,8 tỷ đồng, dù biên lợi nhuận duy trì ở mức ổn định.
Kỳ này, lợi nhuận sau thuế của Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình đạt 188,3 tỷ đồng, tăng 138% so với cùng kỳ năm 2024. Điểm sáng nổi bật của HBC là doanh thu tài chính tăng mạnh hơn 1.100%, đạt 229,5 tỷ đồng, chủ yếu đến từ khoản lãi chậm thanh toán được ghi nhận theo phán quyết của tòa án.
Luỹ kế từ đầu năm 2025 đến hết quý 3 năm nay, doanh thu của HBC ghi nhận 2.759 tỷ đồng, giảm 42% so với cùng kỳ năm trước, còn lợi nhuận sau thuế đạt 239,7 tỷ đồng, giảm gần 72% so với năm trước.
Nếu như Hòa Bình ghi dấu với khoản lợi nhuận tài chính đột biến từ phán quyết của tòa án, thì một “ông lớn” khác trong ngành là Công ty Cổ phần Xây dựng Coteccons (mã chứng khoán: CTD) lại gây chú ý nhờ đà tăng trưởng mạnh mẽ đến từ hoạt động cốt lõi.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 1/2026 (từ 1/7/2025 – 30/9/2025) của CTD doanh thu đạt 7.452 tỷ đồng, tăng 56,6% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu từ hợp đồng xây dựng chiếm hơn 99%, doanh thu bán hàng đạt 24,5 tỷ đồng
Lợi nhuận gộp đạt 322 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ 2020, tăng 56,7% so với cùng kỳ. Theo đó, biên lợi nhuận gộp đạt 4,32%, tương đương cùng kỳ năm trước. Sau khi trừ đi các chi phí, lợi nhuận sau thuế kỳ này của CTD đạt 294 tỷ đồng, tăng 216,7% so với cùng kỳ; tỷ suất lợi nhuận thuần đạt 3,95%, mức cao nhất trong 21 quý gần đây.
Sau 3 tháng đầu niên độ, doanh nghiệp đã hoàn thành gần 25% kế hoạch doanh thu và hơn 42% chỉ tiêu lợi nhuận năm. Đáng chú ý, kết thúc quý 1 năm tài chính 2026, giá trị hợp đồng mới đạt 19.300 tỷ đồng, nâng backlog chuyển tiếp của Coteccons đạt 51.600 tỷ đồng.
Không kém cạnh, Tổng Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã chứng khoán: VCG) cũng vừa công bố kết quả kinh doanh rực rỡ, với mức lợi nhuận tăng vọt gấp hàng chục lần so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ các thương vụ tài chính quy mô lớn.
Cụ thể, quý 3 Vinaconex ghi nhận 3.304 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng gấp 18 lần so với cùng kỳ năm 2023. Về doanh thu của VCG đạt 4.429 tỷ đồng, tăng 65% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp trong quý cũng tăng 56%, lên mức 611 tỷ đồng. Doanh thu tài chính tăng đột biến, gấp 78 lần cùng kỳ, đạt 3.186 tỷ đồng, trong đó gần 3.073 tỷ đồng đến từ lãi chuyển nhượng công ty con và công ty liên kết.
Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu Vinaconex đạt 11.413 tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt 3.783 tỷ đồng, gấp 5 lần cùng kỳ năm trước.
Tương tự, Công ty Cổ phần Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (mã chứng khoán: HHV) vừa công bố báo cáo tài chính quý 3.2025, ghi nhận doanh thu đạt hơn 913,5 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 152,4 tỷ đồng, lần lượt tăng gần 15% và hơn 23% so với cùng kỳ năm ngoái.
Doanh thu của các trạm thu phí BOT chiếm 61% tỷ trọng, tăng 18% đến từ các dự án hầm Hải Vân, Đèo Cả, Cù Mông, cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo… Bên cạnh đó, doanh thu tài chính và lãi từ công ty liên kết cũng tăng hơn 23%.
Luỹ kế 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu đạt hơn 2.595 tỷ đồng, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm 2024. Lợi nhuận sau thuế đạt gần 477 tỷ đồng, tăng gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Khép lại nhóm doanh nghiệp xây dựng lớn, Công ty Cổ phần Tập đoàn Cienco4 (mã chứng khoán: C4G) lại có phần trầm lắng hơn khi ghi nhận kết quả suy giảm so với cùng kỳ, phản ánh bức tranh nhiều chiều trong ngành xây dựng quý 3/2025.
Trong quý 3/2025, Tập đoàn Cienco4 đạt 682 tỷ đồng, giảm 14% so với cùng kỳ. Luỹ kế đến hết quý 3/2025 C4G ghi nhận 2.178,6 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của Tập đoàn Cienco4 đạt 42 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 30/9, lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp này ở mức 67 tỷ đồng, giảm 57% so với cùng kỳ.
NHIỀU KIẾN NGHỊ ĐỂ THÚC ĐẨY NGÀNH XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN
Theo Báo cáo xu hướng sản xuất kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng quý 3 và dự báo quý 4/2025 của Cục Thống kê, Bộ Tài chính cho biết, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là “giá nguyên vật liệu tăng cao”, thứ hai là “không có hợp đồng xây dựng mới” có ảnh hưởng tới 45,1% doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, một số yếu tố đầu vào khác có ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp xây dựng như: Thiếu vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; nợ đọng xây dựng cơ bản không được thanh quyết toán đúng kỳ hạn; không tuyển được lao động theo yêu cầu; nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng…
Để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng kiến nghị Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương hỗ trợ doanh nghiệp.
Cụ thể, doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về nguyên vật liệu xây dựng; hỗ trợ về vốn cho sản xuất kinh doanh như được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay; công khai, minh bạch các thông tin về đấu thầu.
Đồng thời, doanh nghiệp đề nghị tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính; phải có chế tài xử phạt các chủ đầu tư chậm thanh quyết toán nợ đọng xây dựng cơ bản để doanh nghiệp xây dựng quay vòng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; được bàn giao mặt bằng sạch đúng kế hoạch để đảm bảo thời gian thi công đúng hợp đồng đã ký kết.
Ngoài các nhóm kiến nghị trên, các doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng kiến nghị Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương các nội dung khác.
Thứ nhất, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao tiếp tục là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến hoạt động xây dựng trong quý 3/2025. Doanh nghiệp mong muốn có các biện pháp bình ổn giá, kiểm soát hoạt động đầu cơ, đảm bảo nguồn cung ổn định đối với các vật liệu chủ chốt như thép, xi măng, cát… đồng thời, hỗ trợ thông tin minh bạch về thị trường để doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch thi công.
Thứ hai, bất ổn về môi trường, thiên tai, và biến đổi khí hậu ngày càng ảnh hưởng mạnh đến tiến độ công trình, các đợt mưa bão, triều cường, lũ lụt gây thiệt hại hạ tầng và gián đoạn thi công. Doanh nghiệp mong muốn các cấp chính quyền cần có kịch bản ứng phó, nâng cao khả năng phòng chống thiên tai - mưa - lũ trong quy hoạch, đồng thời hỗ trợ chi phí bảo hiểm rủi ro thiên tai cho các dự án xây dựng.
Thứ ba, để tận dụng tốt nguồn lực đầu tư công và thúc đẩy thị trường hợp đồng mới, doanh nghiệp kiến nghị cơ chế ưu đãi, bảo lãnh rủi ro cho doanh nghiệp trong nước khi tham gia các dự án hạ tầng trọng điểm. Nhà nước cần hoàn thiện khung pháp lý PPP, mở cửa cho cạnh tranh minh bạch, đồng thời cân nhắc cơ chế hỗ trợ khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ tham gia dự án vệ tinh, cấp phụ trợ để lan tỏa lợi ích và tăng tỷ lệ nội địa hóa.
