Thời gian gần đây, không chỉ tại Việt Nam, thị trường ô tô toàn cầu đã chứng kiến sự nổi lên mạnh mẽ của xe hybrid. Với sự kết hợp thông minh giữa động cơ xăng và hệ thống điện, xe hybrid không chỉ mang lại hiệu suất cao mà còn giúp giảm thiểu khí thải và tiết kiệm nhiên liệu.
Ngày càng nhiều nhà sản xuất và người tiêu dùng chọn xe hybrid như một giải pháp xanh và bền vững. Điều này không chỉ phản ánh một xu hướng tiêu dùng mà còn là dấu hiệu rõ ràng của sự thay đổi trong chiến lược phát triển của các hãng xe.
SỰ CHUYỂN DỊCH TẠI THỊ TRƯỜNG LỚN VÀ NHÀ SẢN XUẤT
Thống kê gần đây từ ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc cho thấy một sự thay đổi thú vị trong xu hướng tiêu dùng, xe hybrid có chức năng sạc pin (PHEV) đang ngày càng chiếm ưu thế hơn so với xe thuần điện (EV).
Điều này phản ánh nhu cầu ngày càng cao về một giải pháp giao thông linh hoạt và tiết kiệm hơn, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng lo lắng về phạm vi hoạt động hạn chế và chi phí.
Theo dữ liệu của Hiệp hội xe du lịch Trung Quốc (CPCA), xe PHEV hiện chiếm tới 45,1% tổng số xe năng lượng mới được giao tại Trung Quốc vào tháng 7/2024, tăng đáng kể từ 34,3% của năm ngoái. Nhiều nhà sản xuất lớn như BYD, Volkswagen và Toyota đã tích cực phát triển và sản xuất các mẫu xe PHEV để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Các mẫu xe PHEV, với khả năng chạy bằng pin trong quãng đường ngắn và chuyển sang nhiên liệu cho các chuyến đi dài hơn, cũng có giá cả hợp lý hơn so với xe thuần điện.
Thêm vào đó, xe hybrid còn được hưởng các ưu đãi từ chính phủ Trung Quốc như miễn thuế tiêu thụ và trợ cấp, thúc đẩy sự lựa chọn này trở thành một giải pháp hấp dẫn hơn trong mắt người tiêu dùng.
Sự chuyển hướng này cũng phản ánh trong thực tế, khi những sự cố liên quan đến pin của xe thuần điện trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã củng cố thêm nỗi lo ngại của người tiêu dùng về độ tin cậy của xe hoàn toàn điện.
Do đó, xe hybrid ngày càng trở thành lựa chọn ưa chuộng tại Trung Quốc, đáp ứng nhu cầu về hiệu suất và tính linh hoạt cao.
Không chỉ là sự chuyển dịch ở thị trường lớn như Trung Quốc, các nhà sản xuất ô tô cũng đã có nhiều sự điều chỉnh trong chiến lược kinh doanh với dòng xe hybird.
Ford đã quyết định ngừng sản xuất mẫu SUV ba hàng ghế thuần điện và trì hoãn kế hoạch xe bán tải thế hệ mới. Thay vào đó, hãng sẽ tập trung vào xe chạy xăng và dầu diesel, sau khi nhận thấy nhu cầu xe thuần điện giảm và sự cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.
Giám đốc tài chính John Lawler cho biết Ford sẽ giữ lại các mẫu xe điện hiện tại như Lightning và Mach-E, nhưng các SUV ba hàng ghế thuần điện sẽ chuyển sang phiên bản hybrid. Quyết định này đã tiêu tốn khoảng 400 triệu USD cho nghiên cứu và phát triển, với dự kiến lỗ thêm 1,5 tỷ USD trong tương lai.
Ngược lại, Hyundai đang mở rộng chiến lược xe điện của mình bằng cách tăng gấp đôi số lượng mẫu xe hybrid từ 7 lên 14 mẫu. Kế hoạch này là một phần của chiến lược tổng trị giá hơn 90 tỷ USD, với mục tiêu thúc đẩy sự chấp nhận rộng rãi xe điện.
Hyundai cũng sẽ giới thiệu nhiều mẫu EREV (xe điện có phạm vi hoạt động mở rộng), kết hợp động cơ điện và động cơ đốt trong để kéo dài tầm vận hành và giảm phụ thuộc vào trạm sạc. Hãng dự kiến sẽ sản xuất 690.000 xe hybrid tại Bắc Mỹ vào năm 2030 và tăng doanh số bán xe hybrid toàn cầu lên 1,33 triệu xe vào năm 2028.
NGÀY CÀNG ĐƯỢC LÒNG KHÁCH VIỆT
Tại Việt Nam, sự chuyển mình từ xe chạy xăng sang xe điện đã được bắt đầu nhưng vẫn đang ở giai đoạn đầu. Dòng xe hybrid, dù đã xuất hiện từ khá lâu, vẫn đang tìm kiếm chỗ đứng vững chắc trên thị trường ô tô.
Xe hybrid đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào năm 2009 với sự ra mắt của Lexus RX400h và LS600hL, những mẫu xe được ưa chuộng bởi giới thượng lưu. Năm 2010, Mercedes-Benz tiếp tục giới thiệu S400 Hybrid, nhưng đến nay, sự hiện diện của xe điện và xe hybrid trên thị trường vẫn còn khiêm tốn.
Trong một thập kỷ qua, các mẫu xe hybrid như Lexus RX450h Hybrid và LS500h Hybrid vẫn giữ vai trò quan trọng trong phân khúc xe hybrid cao cấp, tuy nhiên giá bán cao vẫn là rào cản lớn.
Trong khi đó, thị trường xe phổ thông đang chứng kiến sự gia nhập của nhiều thương hiệu lớn vào phân khúc xe hybrid. VinFast, BYD và sắp tới là Aion đang đẩy mạnh sản phẩm xe thuần điện, trong khi nhiều hãng khác đang đa dạng hóa lựa chọn xe hybrid.
Toyota là một trong những hãng đi đầu trong phân khúc xe hybrid tại Việt Nam. Sau khi giới thiệu Corolla Cross với phiên bản hybrid vào năm 2020, Toyota đã mở rộng danh mục sản phẩm của mình với các mẫu xe như Altis, Camry, Yaris Cross, Innova Cross và Alphard.
Toyota không chỉ mang đến sự lựa chọn đa dạng mà còn thể hiện sự cam kết lâu dài với công nghệ hybrid, bắt đầu từ chiếc Prius mà hãng từng đưa về thị trường Việt Nam từ nhiều năm trước.
Suzuki cũng đã gia nhập thị trường xe hybrid với mẫu Ertiga hybrid, mặc dù sau đó đã ngừng phân phối và thay thế bằng XL7 hybrid mới ra mắt vào giữa tháng 8. XL7 hybrid là một mẫu hybrid nhẹ, tức là chỉ có khả năng hỗ trợ động cơ xăng mà không thể vận hành độc lập như các hệ thống hybrid song song khác.
Tại triển lãm Ôtô Việt Nam (VMS) sắp tới, Suzuki dự kiến sẽ giới thiệu Swift hybrid, một mẫu hatchback cỡ B có tiềm năng lớn hơn trong việc thu hút khách hàng.
Honda, sau khi giới thiệu CR-V hybrid vào cuối năm 2023, cũng sẽ tham gia vào phân khúc xe hybrid tại VMS bằng chiếc Civic hybrid nhập khẩu từ Thái Lan. Nissan đã thử nghiệm với mẫu Kicks hybrid nhưng phải ngừng bán do giá cả quá cao.
Kia, với mẫu Sorento hybrid, hiện cung cấp hai tùy chọn cấu hình: sạc ngoài (PHEV) và tự sạc (HEV). Đặc biệt, thông tin từ đại lý cho thấy mẫu MPV Carnival sắp ra mắt vào quý IV có khả năng sẽ trang bị động cơ hybrid.
Hyundai, đối thủ đáng gờm khác, đang phát triển dòng xe điện và hybrid với chiếc Santa Fe hybrid tự sạc và Ioniq 5. Haval, thương hiệu Trung Quốc mới gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2023, cũng có kế hoạch giới thiệu Jolion hybrid, mẫu xe thứ hai của hãng trang bị động cơ lai sau H6.
Trong phân khúc xe sang, Volvo và Lexus dẫn đầu trong việc áp dụng công nghệ hybrid. Tất cả sản phẩm của Volvo hiện đều có phiên bản hybrid, trong khi Lexus cung cấp công nghệ hybrid trên các mẫu ES, LS, NX, RX và LM. Mercedes và BMW cũng không kém phần với công nghệ mild-hybrid và mẫu XM hiệu suất cao của BMW.
Dù xe điện đang được ưu đãi với mức lệ phí trước bạ 0% và thuế tiêu thụ đặc biệt giảm còn 3%, xe hybrid lại không được hưởng những ưu đãi tương tự. Để thúc đẩy thị trường xe hybrid, Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) đã đề xuất giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid không cắm sạc xuống 70% giá xe xăng dầu cùng loại và giảm từ 70% xuống 50% đối với xe cắm sạc.
Mặc dù nhu cầu về xe hybrid ở Việt Nam đang ngày càng tăng, giá thành cao vẫn là yếu tố chính cản trở sự phát triển bùng nổ của loại xe này. Đến tháng 7 năm 2024, doanh số xe hybrid phổ thông đạt 4.142 xe.
