Khi nhắc đến ô tô Nga, cái tên Lada gần như là đại diện tiêu biểu nhất – một biểu tượng đã gắn liền với nhiều thế hệ người tiêu dùng tại các nước Đông Âu, Trung Đông, châu Phi và thậm chí là Việt Nam. Dù từng vắng bóng trên thị trường trong nhiều năm, thương hiệu Lada vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong ký ức người Việt yêu xe.
Lada - không chỉ là thương hiệu mà còn là ký ức của người Việt thế hệ 5x,6x
Thương hiệu Lada được sản xuất bởi hãng AvtoVAZ – một trong những tập đoàn ô tô lớn nhất nước Nga, đặt trụ sở tại Tolyatti. AvtoVAZ được thành lập vào năm 1966 với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Fiat (Ý), và chỉ vài năm sau đó, chiếc xe đầu tiên mang thương hiệu Lada – Lada 2101, đã ra đời. Dòng xe này dựa trên nền tảng của Fiat 124, nhưng được cải tiến để phù hợp với điều kiện khí hậu và hạ tầng khắc nghiệt của Liên Xô.
Tại Việt Nam, Lada từng là cái tên quen thuộc trong giai đoạn từ cuối thập niên 1980 đến đầu 2000 – thời kỳ mà việc sở hữu ô tô còn là điều xa xỉ. Những mẫu xe như Lada 2107, Lada Samara và đặc biệt là Lada Niva được nhập khẩu chủ yếu thông qua các kênh ngoại giao, doanh nghiệp nhà nước hoặc theo dạng viện trợ.
Trong mắt người Việt, Lada được xem là chiếc xe “quốc dân” của Liên Xô – đơn giản, mạnh mẽ, dễ sửa chữa và hoạt động tốt trong điều kiện đường sá phức tạp. Dù nội thất đơn sơ, tiêu chuẩn tiện nghi hạn chế, nhưng bù lại, Lada ghi điểm bởi tính thực dụng và giá thành hợp lý.
Tuy nhiên, khi thị trường ô tô Việt Nam mở cửa mạnh mẽ từ giữa những năm 2000, Lada dần bị lấn át bởi các thương hiệu Nhật Bản, Hàn Quốc với thiết kế hiện đại, nhiều tiện nghi và dịch vụ hậu mãi tốt hơn. Xu hướng của khách hàng Việt cũng đòi hỏi cao hơn cho một chiếc xe ô tô về các trang bị tiện nghi, thiết kế.... Việc thiếu đại lý chính thức, linh kiện thay thế khan hiếm cũng khiến Lada dần rút khỏi thị trường.
Lada của năm 2025 - Liệu huyền thoại có trở lại?
Sau nhiều năm im ắng, Lada đang có dấu hiệu hồi sinh. Dưới sự kiểm soát hoàn toàn của Nga sau khi tập đoàn Renault rút lui năm 2022, hãng đã bắt đầu sản xuất những phiên bản nội địa hóa cao hơn, giảm phụ thuộc vào công nghệ phương Tây. Các mẫu xe như Lada Vesta, Granta và Niva Legend tiếp tục được cải tiến với thiết kế mới, đáp ứng thị hiếu thị trường nội địa và các nước đang phát triển.
Sau hơn hai thập kỷ vắng bóng tại thị trường Việt Nam, thương hiệu ô tô Nga Lada đã chính thức quay trở lại thị trường Việt Nam vào năm 2025 với lô xe đầu tiên cập cảng, bao gồm bốn mẫu xe trải đều ở cả phân khúc sedan và SUV.
Đây là sự kiện được nhiều người yêu xe cổ và hoài niệm đánh giá là đáng chú ý, bởi Lada từng là cái tên quen thuộc với người Việt trong những năm 1980–1990, đặc biệt qua các mẫu xe như Lada 2107 hay Lada Niva. Trong lần tái xuất này, Lada mang đến các mẫu xe Granta, Vesta, Niva Legend và Niva Travel.
Trong đó, Lada Granta là mẫu sedan hạng B giá rẻ cạnh tranh với Mitsubishi Attrage. Lada Granta sở hữu động cơ 1.6L, hộp số sàn hoặc tự động, hướng đến người dùng phổ thông với nhu cầu di chuyển cơ bản, chi phí thấp.
Lada Vesta vẫn là sedan hạng B nhưng cao cấp hơn, thiết kế hiện đại và trang bị tiện nghi hơn, cạnh tranh với những cái tên như Toyota Vios hay Hyundai Accent.
Ở phân khúc SUV, Lada Niva Legend giữ nguyên dáng dấp cổ điển với thiết kế 2 cửa, dẫn động 4 bánh, thích hợp với người yêu off-road và xe kiểu "retro", còn Niva Travel là phiên bản hiện đại hơn với 5 cửa, rộng rãi hơn, nhưng vẫn duy trì hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian đặc trưng.
Tuy nhiên, điểm yếu lớn của Lada hiện nay chính là trang bị còn đơn giản, thiếu các công nghệ hỗ trợ lái và an toàn tiên tiến, cùng với đó là việc chưa có hệ thống phân phối chính thức, khiến việc bảo hành và bảo trì có thể gặp khó khăn trong giai đoạn đầu.
Dẫu vậy, với những ưu điểm từ quá khứ với khả năng vận hành bền bỉ, phù hợp địa hình phức tạp và chi phí sử dụng thấp, Lada vẫn có thể tạo được chỗ đứng riêng trong thị trường Việt Nam nếu hãng nhanh chóng xây dựng mạng lưới hậu mãi hiệu quả và có chiến lược truyền thông phù hợp. Sự trở lại của Lada không chỉ gợi nhắc một thời kỳ cũ mà còn mở ra cơ hội mới cho những người tiêu dùng đang tìm kiếm một chiếc xe thực dụng, tiết kiệm và mang nhiều hoài niệm
