Thời gian gần đây, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (VCCA) nhận thấy xuất hiện rất nhiều mô hình, dự án kinh doanh được giới thiệu là “kinh doanh hệ thống”, “kinh doanh mạng” hay “kinh doanh thời đại 4.0”…
Những mô hình, dự án nói trên được lan truyền rất nhanh trên các trang thông tin điện tử, youtube các nhóm mạng xã hội (Facebook, Zalo, Viber, TelegramX…) như là “sân chơi” của những “bạn trẻ khởi nghiệp”, của những “doanh nhân” muốn kết nối toàn cầu, giao dịch và chia sẻ cơ hội đầu tư các loại tiền điện tử thông qua các ứng dụng như sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội phân quyền, hệ sinh thái số, hay qua mô hình tiếp thị liên kết. Có thể kể đến các địa chỉ websit như onelinknetwork.com; chilimall.net; vitae.co; crowdl.com; winvest.io.
Đại diện VCCA cho rằng, những dự án này thường hướng đến các đối tượng trẻ như sinh viên đang có nhu cầu tìm việc làm thêm và mong muốn khởi nghiệp; Dự án quảng cáo và đưa ra nhiều lợi ích khi hợp tác đầu tư với hoa hồng, thu nhập rất cao...
Đặc biệt, khoản tiền đầu tư của người tham gia không được ghi nhận trên bất kỳ tài liệu chính thức nào mà chỉ được ghi nhận thông qua tài khoản của người tham gia hiển thị trên giao diện website. Hệ thống máy chủ lưu giữ dữ liệu thường đặt tại nước ngoài; Chủ đầu tư không hiện diện tại Việt Nam hoặc có tư cách pháp nhân theo quy định pháp luật Việt Nam.
VCCA nhận định, các mô hình hoạt động của các dự án nêu trên có dấu hiệu là hoạt động đầu tư theo mô hình kim tự tháp và là hành vi bị cấm theo quy định hiện hành. Do đó, để tránh rủi ro về mặt vật chất và pháp lý, VCCA cảnh báo người dân không tham gia đầu tư, hay phát triển hệ thống kinh doanh vào các dự án có dấu hiệu nêu trên.
Ngoài ra, qua tổng hợp thông tin trên các phương tiện truyền thông thời gian gần đây, VCCA ghi nhận một số doanh nghiệp kinh doanh theo phương thức đa cấp thực hiện tuyển dụng nhân viên (đối tượng tập trung chủ yếu là sinh viên) nhưng có nhiều biểu hiện trái pháp luật.
Theo các nội dung thu thập được, những doanh nghiệp này đăng các nội dung quảng cáo trên phương tiện Internet (như website về việc làm, zalo, facebook…) về việc tuyển dụng nhân sự với các tiêu chí rất chung chung, dễ đáp ứng nhưng lại “rất hấp dẫn” về thu nhập.
Ví dụ như tuyển cộng tác viên online làm ca 4 tiếng/ngày thu nhập 6 triệu/tháng chưa kể hoa hồng… nhưng khi nộp hồ sơ sẽ bị ép nộp một khoản tiền hoặc mua một gói sản phẩm ban đầu… và sau đó có thể tiến hành tuyển người.
Do đó, để hạn chế những thiệt hại không đáng có cho người dân và có biện pháp xử lý đối với những doanh nghiệp bán hàng đa cấp có những hành vi nêu trên, VCCA lưu ý người dân, hiện mới chỉ có 22 công ty được cấp phép bán hàng đa cấp. Khi tiến hành làm việc với các công ty đa cấp đã được cấp phép, sẽ có hợp đồng làm việc (có dấu của công ty) giao kết giữa 2 bên để làm cơ sở pháp lý sau này.