Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có tờ trình Chính phủ về việc phê duyệt đề án định hướng huy động nguồn vốn xã hội đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không. Trong đó, Bộ GTVT đề xuất phân loại hệ thống cảng hàng không thành 5 nhóm, làm cơ sở định hướng huy động nguồn vốn xã hội đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không.
Nhóm 1 gồm Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Long Thành, Tân Sơn Nhất. Bộ GTVT cho rằng đây là những cảng hàng không quốc tế quan trọng của quốc gia, đóng vai trò gom hành khách, hàng hóa để kết nối với mạng đường bay nội địa và quốc tế; là các cảng hàng không quốc tế lớn có công suất quy hoạch đến năm 2030 lớn hơn 25 triệu hành khách/năm, có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.
Với nhóm này, Bộ GTVT bố trí vốn đầu tư khu bay (cụm 2); ACV bố trí vốn đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu còn lại (cụm 3); huy động 100% nguồn vốn xã hội để đầu tư các công trình dịch vụ hàng không và phi hàng không (cụm 4) theo hình thức đầu tư kinh doanh.
Trường hợp Bộ GTVT và ACV không cân đối được nguồn vốn đầu tư, huy động nguồn xã hội đầu tư từng công trình theo hình thức PPP.
Nhóm 2 gồm Thọ Xuân, Chu Lai, Phù Cát, Tuy Hòa. Đây là những cảng hàng không có hoạt động quân sự, huấn luyện quân sự thường xuyên, tài sản và đất đai khu bay do Bộ Quốc phòng quản lý.
Tại văn bản số 3918/2021 tham gia ý kiến đối với đề án, Bộ Quốc phòng đề xuất giao tăng tài sản khu bay cho ACV quản lý, khai thác trừ các tài sản hiện đang do Bộ Quốc phòng quản lý (đường cất hạ cánh, đường lăn và một số công trình thuộc khu bay).
Đối với nhóm này, Bộ GTVT đề xuất Bộ Quốc phòng quản lý khu bay (cụm 2) nhưng đề xuất xây dựng cơ chế cho phép Bộ Giao thông vận tải, doanh nghiệp hàng không được đầu tư cải tạo, nâng cấp khu bay.
Trường hợp Bộ Quốc phòng bàn giao khu bay cho Bộ GTVT hoặc địa phương quản lý, đề xuất huy động nguồn vốn xã hội đầu tư toàn bộ cảng hàng không theo hình thức PPP, sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng hiện có để tham gia dự án; đặc biệt là cảng hàng không Chu Lai hiện nay có nhiều nhà đầu tư quan tâm.
Nhóm 3 gồm Điện Biên, Nà Sản, Đồng Hới, Pleiku, Buôn Ma Thuột, Rạch Giá, Cà Mau, Phú Quốc và Côn Đảo. Theo Bộ Giao thông vận tải, đây là những sân bay ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo, cân đối thu chi khó khăn, có công suất quy hoạch đến năm 2030 nhỏ hơn 5 triệu hành khách/năm (trừ sân bay Phú Quốc).
Bộ GTVT đề xuất chuyển giao khu bay (cụm 2) và ACV chuyển giao các công trình hạ tầng thiết yếu còn lại (cụm 3) cho địa phương để chủ động huy động nguồn lực đầu tư phát triển. Trường hợp địa phương không tiếp nhận, Bộ Giao thông vận tải và ACV tiếp tục thực hiện quản lý, khai thác và đầu tư như nhóm 1.
Nhóm 4 gồm Cát Bi, Vinh, Phú Bài, Liên Khương và Cần Thơ. Đây là các cảng hàng không có công suất quy hoạch đến năm 2030 lớn hơn 5 triệu hành khách/năm, có tiềm năng phát triển, có khả năng thu hút các nhà đầu tư và không có hoạt động quân sự thường xuyên.
Bộ GTVT đề xuất chuyển giao khu bay (cụm 2) và ACV chuyển giao các công trình hạ tầng thiết yếu còn lại (cụm 3) cho địa phương để chủ động huy động nguồn lực đầu tư phát triển toàn bộ cảng hàng không theo hình thức PPP sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng hiện có để tham gia dự án.
Nhóm 5 là những cảng hàng không mới, gồm Sa Pa, Quảng Trị, Lai Châu và các cảng hàng không tiềm năng như Cao Bằng, Hải Phòng (Tiên Lãng), cảng hàng không thứ 2 vùng Thủ đô.
Bộ GTVT đề xuất huy động nguồn vốn xã hội đầu tư toàn bộ cảng hàng không theo hình thức PPP. Bộ cũng đề xuất giao UBND các tỉnh có quy hoạch cảng hàng không mới là cơ quan có thẩm quyền đầu tư theo hình thức PPP, chủ động huy động, cân đối nguồn lực và tổ chức thực hiện đầu tư.
Hiện nay đã có nhiều doanh nghiệp tư nhân đề xuất nghiên cứu, đầu tư các cảng hàng không như Vietjet muốn đầu tư các sân bay Chu Lai, Cát Bi, Tuy Hòa, Điện Biên. Công ty IPP dự kiến đầu tư các sân bay Phú Quốc, Tuy Hòa; Vingroup muốn đầu tư cảng hàng không Chu Lai. FLC muốn đầu tư vào Cảng hàng không Đồng Hới. Công ty T&T đề xuất đầu tư sân bay Quảng Trị.
Theo dự thảo quy hoạch cảng hàng không, sân bay được trình Chính phủ, các sân bay quốc tế lớn đóng vai trò đầu mối được xây dựng, mở rộng đến 2030 như Long Thành (giai đoạn 1) đạt công suất 25 triệu hành khách mỗi năm; Tân Sơn Nhất sẽ được mở rộng lên 50 triệu khách; Nội Bài đạt công suất 60 triệu khách; sân bay Đà Nẵng 25 triệu khách...
Quy hoạch xác định nhu cầu vốn đầu tư cho các cảng hàng không trên toàn quốc đến năm 2030 khoảng 403.100 tỷ đồng.
