Theo đề xuất của Bộ Tài chính, TTĐB đối với sản phẩm ô tô 9 chỗ ngồi tại Việt Nam còn cao so với khu vực. Trong khi đó, so với các sản phẩm ô tô nhập khẩu nguyên chiếc, đặc biệt là các sản phẩm từ ASEAN, ô tô sản xuất, lắp rắp trong nước đang gặp bất lợi về giá thành bởi chi phí sản xuất cao.
Nguyên nhân do dung lượng thị trường hiện tại của ngành ô tô Việt Nam còn nhỏ, sản lượng tích lũy nội địa thấp, các doanh nghiệp đang sản xuất với công suất thấp xa so với công suất thiết kế của các nhà máy nên không tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mô.
Bên cạnh đó, công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam chưa phát triển. Hầu hết các linh kiện, phụ tùng để sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phải nhập khẩu từ nước ngoài nên chịu thêm các chi phí đóng gói, vận chuyển, lưu kho, bảo hiểm... khiến tăng giá thành sản xuất.
Bộ Công Thương cho biết, các yếu tố bất lợi nêu ở trên đã khiến chi phí sản xuất ô tô tại Việt Nam còn cao hơn từ 10 đến 20% so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Malaysia. Nếu không có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhằm giảm giá thành xe sản xuất, lắp ráp trong nước, thì ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, đặc biệt là sản xuất, lắp ráp ô tô con sẽ khó có thể duy trì phát triển, do không thể cạnh tranh được với làn sóng ô tô nhập khẩu. Ngoài ra, ngành ô tô trong nước không phát triển còn có nguy cơ làm mất cân bằng cán cân thương mại quốc tế của Việt Nam.
Vì vậy, việc Bộ Tài Chính đề xuất áp dụng chính sách TTĐB đối với ô tô dưới 9 chỗ ngồi sản xuất, lắp ráp trong nước theo hướng miễn giảm cho tỷ lệ nội địa hóa linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước sẽ mang lại những lợi ích lớn cho nền kinh tế.
Theo đó, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước sẽ có điều kiện giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh của ô tô trong nước, từng bước phát triển ngành công nghiệp ô tô nội địa. Đồng thời, tạo ra hiệu ứng lan tỏa phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ khác, cũng như hệ thống cung ứng, dịch vụ vệ tinh phục vụ ngành ô tô; tiếp tục tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, tăng thu ngân sách nhà nước trong dài hạn.
Việc khuyến khích gia tăng tỷ lệ nội địa hóa của chính sách này, cũng sẽ góp phần cho ô tô trong nước phát triển, tận dụng cơ hội xuất khẩu ra các thị trường khu vực và quốc tế để hưởng các ưu đãi thuế quan theo các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia đối với mặt hàng ô tô nguyên chiếc.
