Đánh thuế giá nhà tăng
Bộ Tài chính vừa gửi văn bản lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương, hiệp hội về đề cương sửa đổi 9 luật thuế gồm: Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tài nguyên, Luật Thuế bảo vệ môi trường, Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế xuất - nhập khẩu..
Theo đó, Bộ Tài chính dự kiến sẽ đánh giá mặt được, chưa được của từng luật trong quá trình thực thi cũng như tác động với đối tượng chịu thuế, người nộp thuế, số lượng hàng hoá đánh thuế, số thuế, mức thuế, hoàn thuế… để đề xuất sửa đổi.
Đặc biệt, với Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành đề xuất nội dung cụ thể cần sửa đổi, bổ sung vào luật, như bổ sung đánh thuế với nhà, nghiên cứu xây dựng luật thuế tài sản hay bất động sản. Đánh giá tác động của nội dung đề xuất sửa đổi với nền kinh tế - xã hội, doanh nghiệp, người dân, ngân sách nhà nước; đánh giá tính cấp thiết của nội dung đề xuất.
Xung quanh vấn đề này, có nhiều ý kiến trái chiều, một số ý kiến đồng tình với viẹc đánh thuế nhà ở, tuy nhiên bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng sẽ lợi bất cập hại, tác động tiêu cực tới thị trường.
Liên quan đến vấn đề này, TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho biết, hiện Bộ Tài chính mới chỉ đang nghiên cứu và lấy ý kiến về các chính sách thu thuế bất động sản, bao gồm việc đánh thuế nhà, tài sản.
Nhưng từ nghiên cứu đến lúc đưa ra đề xuất chính thức là cả một khoảng cách. Khi đánh thuế nhà ở, thuế tài sản thì còn phải cải cách toàn bộ hệ thống thuế bởi liên quan đến rất nhiều sắc thuế khác.
Theo TS. Thịnh, thị trường vẫn còn rất khó khăn vì đang trong đoạn phục hồi hậu Covid-19. “Nghiên cứu để tiến tới một hệ thống thuế bắt kịp với thực tế là cần thiết, nhưng nếu đưa ra đề xuất chính thức thời điểm này thì lại chưa hợp lý. Bởi đánh thuế tài sản, nhà ở lúc này dễ dẫn đến "xáo trộn".
Vị chuyên gia này còn lo ngại thuế làm tăng thêm gánh nặng cho cả người dân, doanh nghiệp. Đánh thuế nhà thời điểm này không chỉ cản đường hồi phục của lĩnh vực bất động sản và của nền kinh tế hậu Covid-19 mà còn khiến giá nhà tăng,.
"Tôi cho rằng giá bất động sản vẫn sẽ tăng thôi, làm sao giảm được. Nếu mình áp thuế tài sản vào thì thuế đi đâu, nó sẽ vào giá nhà chứ đi đâu? Người mua nhà, thuê nhà phải chịu, chứ ai chịu", ông Thịnh nhấn mạnh.
TS. Thịnh cũng cho biết thêm, bất động sản đang phải gánh quá nhiều loại thuế, phí. Việc bổ sung thêm thuế nhà ở sẽ khiến doanh nghiệp, nhà đầu tư kiệt quệ sau giai đoạn khó khăn vì dịch bệnh.
Ngoài ra, một số quan điểm cho thấy thuế nhà ở không những khiến thị trường hoang mang mà còn khiến giá nhà càng tăng cao, khiến cơ hội sở hữu nhà ở của người dân càng trở nên xa vời.
Tính toán giảm tác động
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn cho rằng, việc đánh thuế nhà đất, thuế tài sản không mới mẻ gì trên thế giới. Đơn cử, Singapore cũng đã đánh thuế nhà. Tuy nhiên, hiện nay giá bất động sản nước này vẫn tăng rất mạnh.
"Nhìn chung về ngắn hạn, việc áp thuế có thể khiến thị trường hạ nhiệt vì đánh vào tâm lý người mua bất động sản. Họ sẽ mất thời gian đầu để nghe ngóng thị trường. Nhưng về trung và dài hạn thì giá bất động sản sẽ vẫn tăng bình thường. Đó là thực tế chúng ta nhìn thấy ở một số thị trường như Singapore hay Malaysia", ông Quốc Anh nói.
Một số chuyên gia tài chính đánh giá, trước mắt cần sửa luật để bổ sung sắc thuế bất động trước. Về lâu dài nên nâng lên thành thuế tài sản. Bởi hiện ngoài giao dịch nhà đất, còn nhiều tài sản giá trị khác cũng là kênh đầu tư, bị đầu cơ, cần đánh thuế.
Với bất động sản, vấn đề nổi cộm bấy lâu là quản lý giá thị trường chưa tốt, dẫn đến các hành vi thổi giá, đầu cơ, nên cần đánh thuế. Việc đánh thuế, về nguyên tắc phải phản ánh đúng cung, cầu thị trường để đánh thuế đúng với phần thu nhập có được. Tuy vậy, hiện Nhà nước chưa quản lý tốt dẫn đến tình trạng trốn thuế, kê khai giá tính thuế khác với giá giao dịch thực tế.
Với giao dịch bất động sản, trước đó có 2 cách tính thuế là trên phần lợi nhuận có được (mức thuế 25%), hoặc 2% trên tổng giá trị mua bán. Tuy nhiên, tới nay hình thức thu thuế trên lợi nhuận đã tạm bỏ do cơ quan thuế rất khó xác định được phần giá đầu tư ban đầu và lợi nhuận. Dù chỉ còn hình thức đánh thuế 2% trên tổng giá mua bán, nhưng tình trạng trốn thuế vẫn xảy ra. Trong đa số giao dịch người mua bán khai giá thấp hơn giá thực tế .
Ông Bùi Xuân Dũng, Cục trưởng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, đề xuất đánh Thuế bất động sản của Bộ Tài chính có từ vài năm trước nhưng chưa được Quốc hội đồng ý. Bộ Xây dựng ủng hộ đề xuất này và đang nghiên cứu góp ý đánh thuế nhà thứ 2, thứ 3. Hiện nhà nước đang thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, nhưng chỉ tính với đất, chưa tính với nhà và tài sản trên đất.
Trên thế giới, theo ông Dũng, đã có một số quốc gia thu thuế BĐS nhằm thêm nguồn thu và hạn chế đầu cơ, thổi giá, nên mức thuế này thường rất cao, như Hàn Quốc thu cao gấp 3 lần Việt Nam. Bên cạnh đó, hiện việc đánh thuế nhà đất đang sử dụng đã có nhưng chưa tính với tài sản trên đất, chưa kể mức thu còn thấp.
“Bộ Xây dựng sẽ tính toán mức thuế với đất và tài sản trên đất, trong đó có tính tới giảm tác động tới người có một nhà...”, ông Dũng nói.
