Những ngày cuối tháng 12 thật đẹp và thật lạnh, tự khiến mỗi người thấy cần có một trú xứ ấm áp, để ngồi bình yên trước lò sưởi bập bùng, được cánh tay mềm nào choàng nhẹ qua vai, mơn trớn một ly rượu vang nấu (mulled wine) đỏ thắm, nóng bỏng, sực nức những mùi hương nồng ấm của quế, hồi, bạch đậu khấu. Giờ là lúc tạm quên đi những toan tính chốn thương trường để sum vầy cùng gia đình, người thân, bạn bè trong mùa lễ hội cuối năm...
GỢI NHỮNG MÙA GIÁ BUỐT
Mùa Giáng sinh tại phương Tây gắn chặt với vang nấu. Những hội chợ Giáng sinh, những điểm đón Giáng sinh chung, hay những bữa tiệc Giáng sinh của gia đình, nơi đâu cũng có vang nấu.
Chẳng cần cứ phải ly pha lê, chỉ cần một cái ca sắt tráng men, cốc thuỷ tinh, hay cốc bằng giấy. Người ta cứ đứng thành từng nhóm, hoặc vây quanh một cái bàn, cầm trên tay một ly, vừa uống, vừa trò chuyện.
Uống vang nấu rất vui, không sợ say như uống vang hay rượu mạnh. Bởi vì trong quá trình nấu, hơi cồn đã bay đi khá nhiều, chỉ để lại vị ngọt chát của nho, hoà quyện cùng các loại gia vị thơm tho.
Thế nên, ngay cả đám trẻ con cũng được uống, tất nhiên, dưới sự kiểm soát của người lớn. Em bé mới sinh cũng được người mẹ thò tay vào ly vang nấu, rồi quệt nhẹ lên môi... Hạnh phúc vòng quanh, Merry goes around chẳng phải là mục đích của Giáng sinh hay sao? Ai cũng phải, cũng được cùng vui chứ?
Dịp lễ hội cuối năm luôn pha trộn nhiều cảm xúc buồn vui, được mất lẫn lộn. Sự lạnh giá thường trực của thời tiết khiến cho chúng ta hay liên tưởng đến những u hoài.
Thế nhưng, may mắn thay, thứ rượu vang nấu với hương liệu và hoa quả đủ sức mạnh xua đi những tư tưởng tiêu cực, làm ấm người, hướng chúng ta đến với sự vui vẻ, hân hoan của hội hè. Những thứ gì khiến con người hoan lạc, đấy là quà tặng của Thượng Đế.
Quả vậy, rượu vang là một tặng phẩm của Thượng đế. Người Hy Lạp gọi rượu vang là thứ nước của cuộc sống, thứ nước thánh không thể thiếu được trong những cuộc vui bất tận của vị thần mình người chân dê Dionysus - thần bảo hộ của rượu nho, tiệc tùng và sự sung túc trong thần thoại Hy Lạp.
“Khẽ nhấp một ngụm nhỏ. Cái gì đó nóng như lửa, nhưng êm như nhung, trôi vào vòm họng, đi đến đâu, chỗ đó vụt lên sự nảy nở của những tế bào tươi mới, khiến máu chảy mạnh hơn trong huyết quản, gợi lên bao ý niệm yêu thương”.
Sự vui sướng của việc được thưởng thức một ly vang nấu thật khó diễn tả, bởi đó là tổng hoà của mọi cảm xúc. Có được bên nhau trong thời khắc này, bên ngoài là mặt hồ rét mướt mù mịt khói sương, còn trong này, chỉ sau một lớp cửa kính và một tấm rèm, là hơi ấm của da thịt, của mùi vỏ cam vẫn thoang thoảng trên những móng ngà.
Cụng ly mulled wine, thì thầm những lời chúc, rồi dìu nhau đứng dậy chìm vào một bản nhạc du dương, với tiếng guitar xào xạo âm thanh xướt xát của thời gian. Giọng nam khàn chính của ban nhạc Strawbs vang lên nhưng giai từ da diết của bài Or Am I Dreaming:
Crystal clear cut chandeliers Orchids in a bowl
Mulled wine by the fire And the finest ermine stole
Tạm dịch:
Chiếc đèn chùm pha lê tinh xảo trên trần
Những bông hoa lan trong bát
Những ly vang nóng bên lò sưởi
Và chiếc khăn choàng lông đẹp nhất...
Dư vị vang nấu của những mùa xưa cứ thế đi theo nhau qua bao nhiêu ngày tháng. Để rồi, khi nhìn lên tường, thấy cuốn lịch chỉ còn leo lét dăm tờ cuối, lòng bỗng chùng lại, và trong vòm nhớ lại dậy lên vị nồng ấm của ly mulled wine năm nào.
NHỜ NẺO THƯƠNG GIA THÀNH PHỔ BIẾN
Người phát minh ra rượu vang nấu có thể là Hippocrates - ông tổ nghề y của Hy Lạp và nhân loại. Bởi Hippocrates đã tận dụng rượu vang thừa bằng cách cho thêm gia vị vào rượu và đun lên. Thứ rượu đó được người Hy Lạp cổ gọi là “Hippocras”.
Khi nền văn minh Hy Lạp bị La Mã thôn tính, rất nhiều thần thoại, thần tích, thần thánh của Hy Lạp được biến đổi thành của La Mã. Những sản phẩm trí tuệ, sáng tạo của người Hy Lạp cũng trở thành của người La Mã, trong đó có cả thứ rượu Hippocras kia.
Tuy nhiên, phải đến thế kỷ thứ 2 trong Công nguyên, mulled wine mới lại được nhắc tới. Mùa đông tới, những người lính La Mã tìm cách chống lại cái lạnh bằng việc đun rượu vang với nhiều loại gia vị theo đúng kiểu cách của Hippocrates.
Hiệu quả tức thì, nhờ vang nấu mà đội quân La Mã không bị giá rét mùa đông triệt hạ. Theo sau sự lan tỏa của đế chế La Mã ra khắp châu Âu, mulled wine được lan truyền theo bước đoàn quân viễn chinh.
Cũng giống như sự hấp dẫn của thành Rome với nhân loại, thứ đồ uống nóng nồng mùi gia vị này nhanh chóng chiếm được tình yêu của người dân ở khắp châu Âu, trừ Thuỵ Điển, nơi đã có hai loại rượu nấu tương tự là Claret và Lutendrank.
Người La Mã tự hào với vang nấu đến nỗi tạo nên thương hiệu rượu “Conditum Paradoxum”, có nghĩa là rượu đun nóng với gia vị, tồn tại đến tận ngày nay với một công thức nguyên bản với rượu vang, mật ong, hạt tiêu, lá bay, nhuỵ hoa huệ tây...
Nếu đọc công thức nguyên thuỷ của loại rượu này, chúng ta sẽ thấy rằng, người nghèo cũng khó có đủ nguyên liệu để nấu. Quả thật, mulled wine thời đó dành cho hoàng gia, quý tộc và nhà giàu, bởi gia vị đều là những thứ đắt hơn vàng, như quế, hồi, nhục đậu khấu, đinh hương...
“Giáng sinh mà thiếu vang nấu thì cũng mất vui nhiều. Sau một vài ly nóng hổi, sự dè dặt, đề phòng bay mất theo cái lạnh trong cơ thể, và thay thế bằng sự thoải mái, phóng khoáng, dễ chịu và cởi mở”.
Thêm vào đó, những nguyên liệu huyền bí từ phương Đông này được cho là có dược tính cực mạnh, có thể chữa được nhiều chứng bệnh nan y ở châu Âu, nên chúng càng được tôn sùng và được đặt giá cao ngất ngưởng. Nhất là sau đợt đại hoạ dịch hạch càn quét cả châu Âu thế kỷ 14, mulled wine càng được coi là cam lồ thánh thuỷ.
Nên, thứ vang nấu của thường dân thời đó chỉ là rượu vang nấu với vỏ cam hoặc vỏ chanh mà thôi. Phải đến khi những đoàn thám hiểm thương mại của đế quốc Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha... giương buồm đi muôn nơi, mở thuộc địa ở châu Á, châu Mỹ, châu Phi thì giá hương liệu mới giảm xuống, giúp họ có thể nấu mulled wine đúng cách, và từ đó, trở thành thức uống phổ biến.
GIÁNG SINH LÀ PHẢI “MULLED WINE”
Và ở Việt Nam, từ khi người Việt thích uống rượu vang, thì vang nấu cũng lập tức xuất hiện. Bởi nấu đơn giản mà. Rượu vang dùng để nấu thường là vang đỏ, bất kể loại đắt tiền hay rẻ tiền, thậm chí là vang thừa gom lại từ những buổi tiệc. Quế, hồi thì sẵn quá đi rồi.
Cầu kỳ chịu khó ra mấy quán đồ tây là mua đủ lá nguyệt quế, bạch đậu khấu, nhục đậu khấu, đinh hương cho ngào ngạt mùi hương. Thêm vài quả chanh vàng, cam vàng, cam xanh, si-rô nữa là đủ nguyên liệu cho một nồi mulled wine.
Trút hết những thứ nguyên liệu đó vào một nồi to, đặt lên bếp, giữ lửa thật đều, cho rượu vang chỉ nóng mà chớ có sôi, chỉ lan toả nhiệt lượng vào các thứ hương liệu, hoa quả, đủ để rút mùi, tinh dầu, tinh chất ra, chứ đừng để rượu sủi bọt.
Dùng que khuấy, khuấy thật chậm, thật đều, để mọi dung dịch, mùi hương, tinh dầu hoà quyện lấy nhau, quấn quýt lấy nhau. Cứ đun âm ỉ thế chừng 30 phút là được.
Hoặc giả, muốn tạo một thứ vang nấu thật trang nhã và quý phái, thì dùng vang trắng làm cốt. Thứ vang nấu này đơn giản hơn, nhưng lại cầu kỳ hơn. Phải có nước đường caramen hoặc mật ong, để màu rượu có ánh vàng. Vang trắng nấu với táo, lê, hoặc cam, cùng một thanh quế chi là đủ, không cần nhiều hương liệu như nấu vang đỏ.
Nếu quá nhạy cảm với đồ cồn, một cốc cũng đã đủ khiến bạn lâng lâng, bay bay, thì có thể “ăn” vang nấu. Lê hầm, táo hầm với vang nấu là một món siêu ngon trong ngày Giáng sinh.
Lê hoặc táo gọt vỏ, bỏ vào nồi lòng sâu, rồi rưới vang nấu cho ngập và đun liu riu vài giờ. Rượu sẽ ngấm vào trái cây, tạo thành một thứ quả tuyệt diệu, khiến người ăn phải bay bổng khi kèm cùng một chút kem tươi.
Vậy đấy, trong đêm Giáng sinh truyền thống, vai trò của vang nấu cũng như cây thông Noel, như bánh khúc cây, như món gà tây nướng... Thức uống này là chất bôi trơn giữa các giai đoạn trong bữa tiệc, cũng là chất kết dính mỗi thành viên trong gia đình.
Giáng sinh mà thiếu vang nấu thì cũng mất vui nhiều. Sau một vài ly nóng hổi, sự dè dặt, đề phòng bay mất theo cái lạnh trong cơ thể, và thay thế bằng sự thoải mái, phóng khoáng, dễ chịu và cởi mở. Những tiếng cười, tiếng nói thơm mùi quế hồi sẽ kích thích cảm giác sảng khoái trong mỗi tâm hồn người...
Một mùa Giáng sinh lại về!
