Nhiều năm trầy trật trong khó khăn, ngành xi măng Việt Nam đã bắt đầu ghi nhận tín hiệu hồi phục. Báo cáo tài chính quý 2/2025 cho thấy loạt doanh nghiệp lớn như Vicem Hà Tiên, Bỉm Sơn, Hoàng Mai đã chuyển lỗ thành lãi, tạo niềm tin mới cho thị trường.
NGÀNH XI MĂNG KHỞI SẮC
Sau thời gian dài chìm trong khó khăn, nhiều doanh nghiệp ngành xi măng đã ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực trong quý 2/2025, với lợi nhuận cải thiện rõ rệt, thậm chí có đơn vị thoát lỗ sau nhiều năm.
Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hà Tiên (mã chứng khoán: HT1) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2025 với kết quả khả quan. Doanh thu trong kỳ đạt 2.098 tỷ đồng, tăng 51 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, lợi nhuận sau thuế đạt 112 tỷ đồng – một bước tiến mạnh mẽ nếu so với khoản lỗ hơn 9 tỷ đồng của quý 1 năm nay.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, Vicem Hà Tiên ghi nhận 3.801 tỷ đồng doanh thu, tăng 5% so với cùng kỳ 2024. Lợi nhuận sau thuế tích lũy đạt 103 tỷ đồng, cao gấp gần 5 lần kết quả cùng kỳ năm trước.
Một tín hiệu tích cực cũng đến từ Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Bút Sơn (mã: BTS), khi đơn vị này có quý đầu tiên có lãi sau thời gian dài thua lỗ liên tục. Quý 2/2025, doanh thu của BTS đạt 714 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận sau thuế lại đạt 12,4 tỷ đồng, đánh dấu sự khởi sắc trong hoạt động kinh doanh.
Tuy nhiên, do khoản lỗ trong quý 1 còn khá lớn, lũy kế 6 tháng đầu năm BTS vẫn âm 16 tỷ đồng. Doanh thu nửa đầu năm đạt 1.361 tỷ đồng, tăng 91 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Trong quý 2, Công ty Cổ phần Xi măng Bỉm Sơn (mã chứng khoán: BCC) ghi nhận doanh thu ở mức 1.108 tỷ đồng, tăng 49 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận sau thuế đạt 63 tỷ đồng, gấp 2,3 lần so với quý 2/2024. Luỹ kế từ đầu năm đến nay, doanh thu của Xi măng Bỉm Sơn là 1.920 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 2,7 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hoàng Mai (mã: HOM) cũng có một quý ấn tượng dù doanh thu giảm nhẹ. Cụ thể, quý 2/2025, doanh thu đạt 520 tỷ đồng (giảm 2 tỷ đồng so với cùng kỳ), song lợi nhuận sau thuế tăng vọt lên 7,3 tỷ đồng, cao gấp nhiều lần mức 270 triệu đồng cùng kỳ năm trước.
Lũy kế 6 tháng, Vicem Hoàng Mai đạt doanh thu 893 tỷ đồng, tăng 6 tỷ đồng so với năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế đạt gần 8 tỷ đồng, cải thiện mạnh từ khoản lỗ gần 40 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2024.
Tương tự, Công ty Cổ phần Xi măng Yên Bình (mã chứng khoán: VCX) có doanh thu quý 2/2025 đạt 221 tỷ đồng, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Sau khi trừ đi các chi phí, lợi nhuận sau thuế của VCX đạt 8,4 tỷ đồng, tương đương với năm trước đó. Luỹ kế đến hết quý 2 năm nay, Xi măng Yên Bình ghi nhận 423 tỷ đồng doanh thu và 14 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng lần lượt 11% và 8% so với cùng kỳ năm 2024.
...NHƯNG CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN
Theo báo cáo tổng hợp ngành xi măng 6 tháng đầu năm 2025 của Hiệp hội Xi măng Việt Nam (Ximang.vn) 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận sản lượng sản xuất xi măng toàn ngành tăng đáng kể so với cùng kỳ, trong đó tiêu thụ nội địa chiếm tỷ trọng lớn và có mức tăng trưởng ấn tượng. Động lực chính đến từ đẩy mạnh đầu tư công, đặc biệt tại khu vực phía Nam, miền Trung và Tây Nguyên là nơi các dự án hạ tầng giao thông, khu công nghiệp và nhà ở xã hội được thi công đồng loạt.
Lượng xi măng tiêu thụ nội địa phục hồi mạnh nhờ dòng vốn ngân sách được giải ngân đều, lãi suất vay duy trì ở mức thấp và một loạt chính sách thúc đẩy xây dựng hạ tầng được triển khai. Tuy nhiên, cạnh tranh trong nước vẫn rất gay gắt.
Tình trạng dư cung khiến nhiều doanh nghiệp phải giảm giá, tăng chiết khấu hoặc tung ra các nhãn hàng mới để duy trì thị phần. Ở nhiều tỉnh khu vực miền Tây và Tây Nguyên, mặt bằng giá bán thực tế thấp hơn công bố do áp lực cạnh tranh quá lớn.
Về xuất khẩu Ximang.vn cho rằng đã có cải thiện nhẹ nhưng chưa thể bứt phá. Dù tổng khối lượng xuất khẩu xi măng và clinker tăng nhẹ so với cùng kỳ năm trước, song thị trường vẫn chưa có sự đột phá đáng kể.
Một số thị trường truyền thống như Philippines, Đài Loan và Bangladesh tiếp tục siết chặt quy định kỹ thuật và áp thuế phòng vệ, trong khi thị trường châu Âu và Hoa Kỳ tăng cường các tiêu chuẩn liên quan đến phát thải carbon.
Thuế suất mới của Hoa Kỳ áp dụng từ tháng 7/2025 đang ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xi măng Việt Nam. Ở chiều ngược lại, việc Chính phủ Việt Nam giảm thuế xuất khẩu clinker từ 10% xuống còn 5% đã giúp các nhà máy linh hoạt hơn về giá bán, góp phần duy trì nhịp xuất khẩu.
Bên cạnh đó, xu hướng tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới vẫn được duy trì, đặc biệt là tại khu vực châu Phi và Trung Đông. Tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu xi măng và clinker sang các thị trường này chưa đủ lớn để tạo ra sự thay đổi căn bản trong cơ cấu thị trường.
Với tổng công suất toàn ngành vượt 120 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu thực tế chỉ dao động khoảng 70 - 75 triệu tấn, tình trạng dư cung vẫn là bài toán nan giải. Điều này kéo theo cuộc đua giảm giá ngày càng gay gắt, đặc biệt tại các khu vực thị trường nhạy cảm như miền Trung và miền Tây Nam Bộ.
Các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là VICEM và khối tư nhân đang liên tục tung ra nhãn hiệu mới, áp dụng các chính sách linh hoạt về thanh toán và giao hàng tận công trình để giữ chân nhà phân phối.
Tuy nhiên, việc này đồng thời tạo ra sự phân mảnh thị trường và khiến người tiêu dùng khó phân biệt giữa các thương hiệu. Một số nhà máy cũ không có lò nung, chỉ hoạt động bằng cách mua clinker về nghiền, đang tận dụng lợi thế chi phí để cạnh tranh bằng giá, tạo áp lực lên toàn ngành Xi măng.
“Trước bối cảnh đó, doanh nghiệp xi măng cần chú trọng tái cấu trúc danh mục sản phẩm, tăng cường liên kết trong chuỗi cung ứng và hướng đến công nghệ sản xuất xi măng phát thải thấp để chuẩn bị cho các yêu cầu môi trường ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế”, báo cáo nhấn mạnh.