Tính đến ngày 14/11/2022, thành phố Hà Nội đã thực hiện công tác thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với 1.862 dự án, tổng diện tích 6.574,3 ha, đạt 65% kế hoạch thu hồi đất năm 2022. Ước tính đến ngày 31/12/2022, Hà Nội sẽ thu hồi 2.125 dự án với diện tích 7.503,3 ha, đạt 74,3% kế hoạch thu hồi đất năm 2022.
UBND thành phố Hà Nội chỉ ra nhiều lý do khi thông qua danh mục thu hồi các dự án. Về nguyên nhân chủ quan, một số địa phương chưa thực sự có chỉ đạo quyết liệt, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, một số dự án chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư. Bên cạnh đó công tác quản lý đất đai, chính sách pháp luật đất đai trước đây còn nhiều tồn tại khó xử lý; một số dự án chậm hoàn thiện các hồ sơ về quy hoạch, đất đai; nhiều dự án chậm thủ tục pháp lý; các dự án ngoài ngân sách còn nhiều vướng mắc, chậm triển khai giải phóng mặt bằng.
Về nguyên nhân khách quan, UBND thành phố Hà Nội cho biết, do chính sách pháp luật về đất đai thay đổi qua các thời kỳ dẫn đến khó giải quyết vấn đề giải phóng mặt bằng. Tình trạng vi phạm pháp luật đất đai vẫn còn tồn tại ở nhiều địa phương; hệ thống hồ sơ dữ liệu về quản lý đất đai, theo dõi biến động trong sử dụng đất chưa kịp thời, dẫn đến khó khăn phân loại hồ sơ, xác định nguồn đất đai để giải phóng mặt bằng.
Ngoài ra nguồn lực cho công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật của thành phố Hà Nội còn hạn chế; chưa rõ cơ chế giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sách phục vụ công tác đấu giá sử dụng đất, không xây dựng hạ tầng kỹ thuật.
Đối với xác định giá bồi thường giải phóng mặt bằng, hiện nay nhiều đơn vị tư vấn xác định giá đất không nhiệt tình tham gia xác định; thị trường quyền sử dụng đất còn hạn chế, giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất không phản ánh đúng thực tế, thông tin đầu vào để áp dụng các phương pháp định giá đất thiếu chính xác, tin cậy, khó khăn trong việc xác định bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất; nhiều loại đất, khu vực không có thông tin về giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Theo đó, thành phố Hà Nội cho rằng tiêu chí lập danh mục các công trình dự án thu hồi đất 2023 là phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030; phù hợp quy hoạch chung, quy hoạch phân khu được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.