Từng nuôi tham vọng bước chân vào ngành năng lượng bằng một trong những dự án BOT lớn nhất Việt Nam, Tập đoàn Toyo Ink Group Berhad nay chính thức rút khỏi “cuộc chơi” nhiệt điện Sông Hậu 2 trị giá hơn 3 tỷ USD. Sau nhiều lần trễ hạn tài chính và không đáp ứng yêu cầu từ cơ quan chức năng, hợp đồng BOT đã bị chấm dứt, khép lại một chương đầu tư đầy kỳ vọng nhưng cũng đầy trắc trở của doanh nghiệp Malaysia tại Việt Nam.
CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG DỰ ÁN HƠN 3 TỶ USD
Mới đây, UBND tỉnh Cần thơ vừa ban hành Quyết định về việc thành lập tổ xử lý chấm dứt hợp đồng thuê đất của dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2 của chủ đầu tư Malaysia - Tập đoàn Toyo Ink Group Berhad.
Theo đó, tổ trưởng tổ xử lý chấm dứt hợp đồng thuê đất là bà Trần Phượng Quyên, Phó Giám đốc Sở Tư pháp thành phố Cần Thơ. Tổ phó là ông Nguyễn Văn Thử, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường; ông Trần Ngọc Hùng, Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ.
Tổ xử lý có nhiệm vụ rà soát cơ sở pháp lý, xác định trách nhiệm của thành phố đối với việc chấm dứt hợp đồng thuê đất giữa UBND tỉnh Hậu Giang (cũ) và Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 theo quy định. Đồng thời, tham mưu, đề xuất UBND thành phố Cần Thơ xem xét, giải quyết theo đúng quy định.
Trước đó, tháng 7/2024, Bộ Công thương đã ban hành Văn bản 4579/BCT-ĐL thông báo tới Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 việc chấm dứt Hợp đồng BOT của dự án nhiệt điện Sông Hậu 2.
Hợp đồng BOT của dự án BOT nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2 được ký giữa Bộ Công thương và Tập đoàn Toyo Ink Group Berhad và Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 (doanh nghiệp dự án) vào ngày 29/12/2020.
Theo quy định tại Điều 23.2(b) của Hợp đồng BOT, Bộ Công thương đã ban hành Văn bản 7756/BCT-ĐL ngày 2/12/2022 thông báo về việc Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 đã không tuân thủ điều khoản quan trọng của Hợp đồng BOT do không đạt được ngày đóng tài chính vào ngày đóng tài chính bắt buộc theo quy định của Hợp đồng BOT.
Dự án nhiệt điện Sông Hậu 2 có diện tích hơn 117ha, tổng vốn đăng ký hơn 74.000 tỷ đồng (tương đương 3,2 tỷ USD)
Do Công ty TNHH sông Hậu 2 chưa khắc phục được việc thu xếp tài chính trong thời gian quy định tại Điều 23.2(b) của Hợp đồng BOT nên việc này đã cấu thành “Vi phạm của bên phát triển dự án” theo Điều 23.2 của Hợp đồng BOT.
Ngày 9/11/2023, Bộ Công thương đã có Văn bản số 7921/BCT-ĐL gửi Tập đoàn Toyo Ink Group Berhad và Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 về thời điểm và điều kiện cần khắc phục việc thu xếp tài chính cho Dự án.
Theo quy định tại Điều 23.4 của Hợp đồng BOT và tiếp theo Văn bản số 7921/BCT-ĐL, Bộ Công thương đã ban hành văn bản 2109/BCT-DDL ngày 1/4/2024 thông báo cho Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 việc “Vi phạm của Bên phát triển dự án” và ý định chấm dứt Hợp đồng BOT.
Thời điểm đó, dù đã hết thời hạn 90 ngày, kể từ ngày Bộ Công thương ban hành “thông báo Ý định chấm dứt” nhưng Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 vẫn chưa khắc phục được việc thu xếp tài chính cho dự án.
Vì vậy, theo quy định tại Điều 23.4 của Hợp đồng BOT, Bộ Công thương cũng chính thức thông báo cho Công ty TNHH Điện lực Sông Hậu 2 về hiệu lực chấm dứt Hợp đồng BOT của dự án.
TỪ MỰC IN ĐI LÊN PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG
Tập đoàn Toyo Ink Group Berhad – công ty con của Toyo Ventures Holdings Berhad là một doanh nghiệp có trụ sở tại Malaysia, hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất mực in, masterbatch nhựa, các sản phẩm liên quan đến ngành in ấn và kỹ thuật công nghiệp.
Toyo Ink Group Berhad được thành lập ngày tháng 8/2002. Năm 2003, Toyo Ink Group chính thức niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Bursa Malaysia. Năm 2020, nhằm tái cấu trúc hệ thống và nâng cao hiệu quả quản trị, công ty đã chuyển đổi mô hình sở hữu và đổi tên thành Toyo Ventures Holdings Berhad (TVHB), với Toyo Ink Group Berhad trở thành công ty con.
Về cơ cấu hoạt động, Toyo Ventures hiện đang vận hành thông qua ba lĩnh vực chính: ngành mực in (ink division), ngành dụng cụ EDM (EDM Tools Division), và mảng phát triển năng lượng (power generation division). Trong đó, mảng mực in là lĩnh vực truyền thống và chiếm tỷ trọng doanh thu lớn nhất.
Về các mảng kinh doanh truyền thống, doanh thu của nhóm mực in và EDM vẫn duy trì ổn định ở mức khoảng 16,8–18,9 triệu USD/năm. Tuy nhiên, biên lợi nhuận ròng thấp, cộng thêm chi phí vận hành cao và khoản lỗ phát sinh từ dự án điện khiến bức tranh tài chính của tập đoàn không mấy sáng sủa.
Theo báo cáo quý gần nhất quý 2/2025, doanh thu đạt 3,63 triệu USD và có lợi nhuận trước thuế hơn 2,05 triệu USD, đánh dấu sự phục hồi nhẹ, nhưng vẫn chưa đủ để bù đắp cho khoản lỗ lớn từ năm trước đó.
Đứng trước áp lực tài chính, Toyo Ventures cũng đang tiến hành thanh lý tài sản. Trong năm 2025, hai công ty con là Toyo Ink Sdn. Bhd. và Toyo Photo Products Sdn. Bhd. đã bán bất động sản tại Malaysia với tổng giá trị hơn 1,2 triệu USD, mang về lợi nhuận ròng khoảng 654 nghìn USD.
Đồng thời, tập đoàn cũng ký thỏa thuận thành lập liên doanh mới là Toyo Yingke Sdn. Bhd. với đối tác Trung Quốc nhằm mở rộng vào lĩnh vực mực nước thân thiện môi trường, một hướng đi phù hợp với xu thế phát triển bền vững toàn cầu.
Liên quan đến dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2 tại Việt Nam, theo tờ báo The Edge sau khi thông tin dự án bị chấm dứt được công bố, cổ phiếu của Toyo Ventures giảm mạnh, giảm khoảng 25%.
Ngoài việc mở rộng tại Việt Nam, Toyo Ink cũng mở rộng ra các nước khác. Theo đó, Toyo Ink đã thành lập chi nhánh bán hàng tại Casablanca, Morocco - Toyo Ink North Africa S.A.R.L. để chuẩn bị mở rộng hoạt động vào thị trường châu Phi.
Tại Thái Lan, Toyo Ink Group đã mua lại công ty Thai Eurocoat Ltd. tại Thái Lan, nhà sản xuất lớp phủ kim loại bên ngoài cho lon/hộp kim loại ngoài in. Việc này nhằm củng cố vị trí trong thị trường coatings kim loại tại khu vực Asean.