Nằm ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, Măng Đen, một thị trấn nhỏ thuộc huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum nằm trên một cao nguyên thuộc dãy Trường Sơn. Chính nhờ đặc điểm địa lý này mà Măng Đen mang một vẻ quyến rũ hoàn toàn khác biệt so với ấn tượng về cái nắng, cái gió của Tây Nguyên đại ngàn.
CÓ LẼ ĐÂY MỚI LÀ “THÀNH PHỐ BUỒN”
Là một trong những vùng đất hiếm hoi ở Việt Nam vẫn giữ được mật độ rừng lên đến 70% diện tích, Măng Đen nói riêng và Kon Plông nói chung hội tụ được rất nhiều yếu tố để trở thành điểm sáng mới trên bản đồ du lịch của Việt Nam và Tây Nguyên.
Với nhiệt độ trên dưới 20 độ C, Măng Đen mát mẻ quanh năm, Măng Đen là nơi sở hữu khí hậu ôn đới đặc thù của một xứ sở vùng cao, một năm có 4 mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông rõ nét. Đôi khi chỉ trong một ngày, du khách có thể cảm nhận được hết sự đặc trưng của khí hậu nơi đây.
Bạn đừng ngạc nhiên nếu bắt đầu một ngày mới nhìn qua ô cửa sổ hay bước ra đường với sương mờ phủ dày đặc, sau đó là trưa nắng, chiều mưa và tối đến lành lạnh mùa đông. Măng Đen là thế đó, người ta hay ví vùng đất này như nàng thiếu nữ tuổi 16 vươn mình lớn dậy, xinh đẹp, hoang dại và rất biết cách dỗi hờn.
Những cảm nhận đầu tiên về Măng Đen nghe có vẻ quen thuộc, bởi nó như được trích lục từ Đà Lạt của những ngày xa xưa vậy. Một chút lạnh, một chút quanh co, một chút hoang liêu, một chút lảng bảng thông reo, một chút vắng vẻ tìm về, một chút lên xuống xuống lên của phố núi.
Đúng là như thế, nhưng Đà Lạt bây giờ đã đông đúc, náo nhiệt như một đô thị sầm uất giữa chốn sơn lâm. Còn Măng Đen vẫn tĩnh lặng trong vẻ đẹp hoang sơ, chưa bị khói bụi và âm thanh ồn ã của dục vọng làm biến đổi. Thời thanh xuân của Đà Lạt là 20 - 30 năm trước, và nó giờ đang bắt đầu với nàng thơ Măng Đen ở phía bắc Tây Nguyên.
Hơn 50 năm trước, nhạc sĩ Lam Phương trong một lần đến với Đà Lạt, đã sáng tác nhạc phẩm “Thành phố buồn”, ông đâu biết rằng 50 năm sau cô gái Đà Lạt ngày đó đã không còn buồn nữa. Nhưng ông cũng không ngờ rằng, tinh thần của “Thành phố buồn” đó giờ như được chuyển tải hoàn hảo cho Măng Đen.
Thật vậy, khó có ở nơi nào đẹp, lãng mạn và… buồn như Măng Đen. Một thị trấn vùng sơn cước dẫu nhỏ bé “vừa đi đã mỏi”, nhưng lại yên bình đến đỗi trầm mặc, và chứa đựng một vẻ lãng mạn dành cho những đôi tình nhân muốn tìm về một chốn an yên.
Ở Măng Đen, những du khách mộng mơ có thể chạy dọc theo các con đường hai bên phủ đầy bóng thông, khi xanh tươi dưới ánh nắng vàng, khi thâm trầm trong làn sương lảng bảng. Những con đường đó cũng có những khúc chạy qua khu rừng nguyên sinh, thứ giờ là của hiếm không phải nơi đâu cũng có.
Có một sự trùng hợp đến kỳ lạ, vẻ đẹp trinh nguyên của Đà Lạt của 50 năm trước giờ đang hiện sinh tại Măng Đen của 50 năm sau. Những ai mong muốn tìm lại hồn cốt của một Đà Lạt của những ngày xưa cũ, có thể bắt gặp ở Măng Đen của ngày hôm nay.
NHỮNG NÉT HÚT HỒN CỦA PHỐ NÚI MĂNG ĐEN
Phố núi Măng Đen đủ sức làm lưu luyến những kẻ chưa quen. Như một viên ngọc cẩm tú chưa được gọt giũa hoàn thiện nhưng đã phát ra ánh sáng lung linh. Việc “ngủ quên qua muôn thế sự” của Măng Đen hoá ra lại như một sự sắp đặt tinh vi của tạo hoá, luôn muốn duy trì một miền đất hứa cho tâm hồn mộng mơ.
Từ sáng sớm, mặt trời của Tây Nguyên nhô lên, nhuộm hồng những tấm khăn voan mây trắng đang e ấp bao phủ phố núi, rồi để gió tháo dần từng mảnh khăn vắt lên những ngọn thông già, hé lộ những mảnh dung nhan của Măng Đen với con thác Pa Sỹ tung bọt trắng xoá, hồ Đắc Ke nước xanh như ngọc.
Nhưng vẻ đẹp miên viễn của Măng Đen là rừng thông, vẫn những cội thông già chen lẫn những thân thông trẻ trung bao phủ lấy toàn bộ mảnh đất này. Khi duyên dáng uốn lượn theo con đường trải nhựa mềm như lụa, khi thâm trầm trong màn sương lạnh, khi lọc nắng vàng li ti như mật, khi reo vi vút theo từng cơn gió ngàn… rừng thông ở Măng Đen quả thực diễm lệ khôn lường.
Rừng thông Măng Đen tựa như một thế giới lãng mạn và yên bình, nơi sở hữu rất nhiều khung cảnh thiên nhiên tuyệt sắc. Rừng thông không chỉ tạo nên một cảnh quan thơ mộng mà còn trở thành biểu tượng của Măng Đen, cũng giống như những đồi thông ở Huế hay rừng thông ở Đà Lạt. Lá thông không chỉ làm nhiệm vụ che mát khắp cả ngọn đồi mà còn giúp điều hóa không khí trong lành.
Thật tuyệt vời khi được thả lỏng tâm trí để có thể cảm nhận trọn vẹn cảnh sắc và hòa mình vào bầu không khí nơi đây. Tiếng chim hót líu lo vang vọng cả một góc trời hay những làn gió mát lành thổi nhẹ qua tóc đều khiến tâm hồn con người tĩnh lặng, nhất là vào hai thời khắc ánh nắng mặt trời hoà hợp với lá thông nhất: bình minh và hoàng hôn.
Nhưng Măng Đen đâu chỉ có rừng thông, mà còn có cả một loài hoa gây xao xuyến mỗi khi xuân về: mai anh đào. Có thể nói, mai anh đào hợp với Măng Đen một cách kỳ lạ, giống như thông vậy. Khí hậu ôn đới, độ ẩm phù hợp đã khiến mai anh đào như hạt mưa sa đúng giếng lành để phô bày vẻ đẹp của mình.
Mùa xuân là lúc Măng Đen khoác lên mình chiếc áo xinh đẹp của mùa xuân, với màu hồng của hoa mai anh đào ngập tràn trên sắc áo. Hoa mai anh đào là loài hoa gần như đã trở thành biểu tượng của Măng Đen. Hoa mai anh đào đẹp hơn cho dù vẻ đẹp gây nhiều thương nhớ đó rất mong manh.
Cũng như cô thiếu nữ Măng Đen, hoa mai anh đào ở này cũng cực kỳ trái tính trái nết. Năm này hoa mai anh đào bung nở cực kỳ đẹp, nhưng năm sau có khi lại lác đác vài cánh mà thôi. Thời điểm hoa mai anh đào nở thường là trước tết nguyên đán khoảng 20-25 ngày.
Tuy nhiên, mùa xuân vừa qua, lần đầu tiên sau rất nhiều năm, hoa mai anh đào nở gần như đúng dịp tết nguyên đán. Sắc hoa mai anh đào phủ một sắc hồng dọc những con phố, con đường ở Măng Đen, khiến cho những du khách du xuân tới đây khó có thể kìm lòng trước vẻ đẹp ngất ngây này.
Ngay cả người Măng Đen cũng ngày càng mê mẩn sắc hoa này. Họ nhận thấy sự duyên dáng của hoa mai anh đào với mảnh đất phố núi nên ngày càng trồng nhiều mai anh đào trước ngõ, bên hiên nhà hay bất cứ nơi đâu, biến phố núi Măng Đen đã trở thành chốn “thế ngoại đào nguyên”.
Khi mùa mai anh đào qua đi, Măng Đen lại rực rỡ trong sắc hoa mimosa vàng rực rỡ và hoa ban phơn phớt tím hồng, hoa lan và hoa sim. Cũng như “Thành phố Ngàn hoa” Đà Lạt, xứ này có lúc nào thiếu sắc thắm của hoa.
HÃY ĐÁNH THỨC MĂNG ĐEN NHẸ NHÀNG THÔI!
Tiềm năng du lịch của Măng Đen rõ ràng là rất lớn nhờ ưu thế vượt trội về khí hậu, giá trị hoang sơ mà nhiều nơi đánh mất đến mức không thể phục hồi, cảnh quan tuyệt mỹ, hệ sinh thái phong phú. Nơi đây hoàn toàn có thể phát triển thành vùng nghỉ dưỡng “chữa lành” cao cấp cho những người đã bị tổn thương sâu sắc vì phố thị và nhịp sống gấp gáp.
Tuy nhiên, bởi vì Măng Đen chính là một nàng thơ kiều diễm nhưng mong manh, nên việc đánh thức cần hết sức nhẹ nhàng, vi tế. Chúng ta không thể đem sự “thô lỗ” đã hành xử với nhiều vùng khác để áp dụng với Măng Đen. Nàng sơn cước này không thể hoá thành một cô gái thị dân sang chảnh, loè loẹt và ồn ã, đánh mất hết bản sắc của mình.
Cũng may mắn, Măng Đen đang ở giai đoạn sơ khởi của hành trình thức giấc và đang được những người thực hiện hành trình đó hiểu mình cần làm gì. Và thứ làm ảnh hưởng, biến đổi một vùng đất nhiều nhất chính là việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ nhu cầu lưu trú.
Hiện nay, Măng Đen đang sở hữu một hệ thống lưu trú được thiết kế phù hợp với cảnh quan và tâm hồn của phố núi này. Đó là những toà biệt thự kiểu Pháp được xây dựng nằm duyên dáng bên rừng thông hay quanh hồ Đắc Ke theo quy hoạch đồng bộ.
Những căn biệt thự này được sử dụng như quán cafe, nhà hàng, khách sạn hoặc các loại hình lưu trú như Airbnb hay homestay. Đây là một sự ứng xử hợp lý với Măng Đen hơn là xây dựng ồ ạt những khách sạn to cao “vật vã” làm phá hỏng cảnh quan. Một số gợi ý cho trải nghiệm lưu trú cạnh đồi thông reo là khách sạn T&T Măng Đen, nơi đang nỗ lực giới thiệu vẻ đẹp Măng Đen bằng chính bản sắc của mảnh đất này.
Với những người thích hoà mình vào thiên nhiên triệt để thì những farmstay nằm bên suối vắng hay giữa rừng già cũng là lựa chọn “đi trốn” hoàn hảo. Mô hình nông trại trồng trọt chăn nuôi hữu cơ, thuần tự nhiên kết hợp lưu trú là một hướng đi hợp lý và giàu tiềm năng.
Đà Lạt bây giờ đã đông đúc, náo nhiệt như một đô thị sầm uất giữa chốn sơn lâm. Còn Măng Đen vẫn tĩnh lặng trong vẻ đẹp hoang sơ, chưa bị khói bụi và âm thanh ồn ã của dục vọng làm biến đổi. Thời thanh xuân của Đà Lạt là 20 - 30 năm trước, và nó giờ đang bắt đầu với nàng thơ Măng Đen ở phía bắc Tây Nguyên.
Có lẽ, Măng Đen nên tận dụng những lợi thế về các bãi chăn thả, trồng trọt của mình để phát triển xu hướng du lịch gắn với nông-lâm nghiệp, gắn với núi rừng, tạo ra một điểm nhấn khác biệt hoàn toàn với mô hình nghỉ dưỡng mà chúng ta thường nghĩ tới khi đến các miền sơn cước như Đà Lạt, Tam Đảo, Sapa và Măng Đen.
Cũng giống như mọi lĩnh vực khác, việc đánh thức Măng Đen bằng du lịch cần phải được thực hiện dựa trên quy hoạch và tầm nhìn dài hạn, tránh tình trạng phát triển nóng hoặc quá nóng để gây ra những hệ luỵ không thể phục hồi. Hãy để nàng thơ Măng Đen thức dậy mộng mơ với đồi thông nghìn năm của nàng.
