Nga đang đau đầu trước việc Tổng thống Karimov - một người có tính cách rất độc lập, qua đời sẽ khiến Uzbekistan dao động giữa 2 trục Đông và Tây.
Tổng thống Uzbekistan qua đời trong sự thương tiếc của dân chúng
Lễ tang cố Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov đã diễn ra trong bầu không khí trọng thể và tràn ngập xúc động vào hôm 3/9.
Nhiều quan chức và các nhà lãnh đạo thế giới đã tới dự lễ tang vị Tổng thống đầu tiên của Uzbekistan, ví dụ như Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hay Tổng thống Tajikistan Imomali Rakhmon…, cùng nhiều quan chức lãnh đạo các quốc gia khác.
Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov qua đời hôm 2/9 ở tuổi 78. Cái chết của tổng thống khiến cả nước Uzbekistan tuyên bố Lễ quốc tang 3 ngày. Sau khi ông Karimov qua đời, theo hiến pháp của đất nước, chủ tịch Thượng viện Nigmatilla Yuldashev lên nắm quyền tổng thống.
Hàng chục ngàn cư dân thủ đô Tashkent đã đổ ra đường nói lời tạm biệt với nhà lãnh đạo Islam Karimov trên "con đường Tổng thống", đưa thi hài của ông được từ Tashkent đến sân bay “Phương Nam”, về nơi tổ chức lễ tang là mảnh đất Samarkand quê ông.
Rất đông dân chúng Uzbekistan ném hoa theo bánh xe tang và khóc thương vị Tổng thống của họ. "Islam Karimov là Tổng thống đầu tiên của chúng tôi, ông đã làm được rất nhiều cho đất nước, và nhân dân sẽ không bao giờ quên ông" - một người không rõ là ai trong đám đông dân chúng nói.
Người phụ nữ mặc áo choàng và khăn quàng dân tộc nói rằng, ông Karimov là một tổng thống rất tốt, ông đã suốt đời chăm sóc cho người dân nước này. “Chúng tôi lo lắng về những gì sẽ xảy ra tiếp theo, tình hình đất nước rất đáng báo động” - bà nói.
Phó Giáo sư Gevorg Mirzayan, Trường Tổng hợp Tài chính của Chính phủ Nga trình bày trong bài viết trên Sputnik rằng, sự ra đi của Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov như khép lại một kỷ nguyên phát triển tốt đẹp kéo dài hơn 2 thập kỷ của nước Cộng hòa vùng Trung Á này.
Ở Uzbekistan hiện diện tâm lý tôn sùng lãnh tụ, người đã dẫn dắt đất nước hướng tới sự phát triển thịnh vượng. Sự tôn sùng được xây dựng nhiều năm qua nhưng không việc gì phải lo lắng khi nó được hình thành xung quanh ông Karimov - một nhà lãnh đạo hết lòng vì đất nước.
Tất nhiên, công tác tuyên truyền nội bộ đúng hướng sẽ góp phần củng cố chính quyền, kinh nghiệm của Turkmenistan chỉ ra rằng với cách tiếp cận và công tác tuyên truyền đúng mức, có thể dễ dàng thay thế đối tượng được tôn sùng.
Lãnh đạo mới của Uzbekistan nên củng cố và mở rộng quan hệ tốt đẹp với Nga
Sau khi ông Islam Karimov, câu hỏi mới là những người kế tục ông sẽ phải làm gì. Tính hợp pháp của việc chuyển giao quyền lực là vấn đề nhỏ đối với họ. Quả thực, Uzbekistan không phải là thể chế dân chủ, nhưng đại đa số người dân và cộng đồng quốc tế đều hài lòng với thực tế này.
Có thể nêu nhiều nhận xét tốt hoặc xấu về tổng thống đầu tiên của đất nước Uzbekistan, nhưng sự thật hiển nhiên là trong gần 25 năm nắm quyền, ông đã gìn giữ và bảo tồn sự thống nhất của đất nước Uzbekistan như dưới thời những người Bolshevik đã gây dựng.
Bất kỳ lựa chọn khác sẽ đẩy đất nước vào hỗn loạn nội chiến, có thể đưa lên vị trí quyền lực những nhà đối lập nửa mùa kiểu phương Tây hoặc những chính khách lai căng không có kinh nghiệm hay các nhân vật Hồi giáo cực đoan với những khái niệm đặc trưng về nhà nước độc tài.
Sau khi ông Islam Karimov mất đi, nhà lãnh đạo mới của Uzbekistan sẽ cần cải cách chính sách đối ngoại. Cố Tổng thống Karimov là người có tính cách độc lập, thậm chí có thể gọi là “yêu quí quyền lực” và ông không muốn chịu bất cứ tác động nào từ các lực lượng bên ngoài.
Theo Đât Việt
